zal zijn. Je blijft dan in dienst van Hei-
neken Nederlands Beheer, maar
wordt uitgeleend aan het andere
bedrijf. Je blijft hier gewoon belasting
plichtig. Het kan natuurlijk voorko
men dat die termijn uitloopt, zoals bij
ons in Spanje gebeurde, ts van tevoren
bekend dat het werk langer duurt dan
een jaar, dan spreek je van uitzending.
In dat geval word je uitgeschreven uit
Nederland, en moet je zaken als verze
keringen en belasting opzeggen", legt
Paul Tromp het verschil uit. Die uit
schrijving levert ook onverwachte en
grappige situaties op, zo bleek toen
Paul de geboorte van dochter Carmen
wilde aangeven. "Omdat we uit
Nederland waren uitgeschreven, ging
die aangifte niet zo snel als bij ande
ren. Ze moesten eerst allerlei zaken
checken. Bijvoorbeeld of we nog wel
getrouwd waren. Kun je je voorstel
len, een paspoort met een foto van
zo'n kleintje erin?"
AHIPERE WERELD
Het leven in Cambodja is niet te verge
lijken met de tijd in Spanje, waar ze
een mooi huis hadden. Wij wonen in
Phnom Penh, de hoofdstad. We heb
ben een groot huis, een soort blokken
doos, dat gebouwd is in de tijd van de
Unctad, die er toen vredessoldaten
huisvestte. Direct om ons huis, want
we hebben geen tuin, staat een vijf
meter hoge afscheiding van prikkel
draad. De elektriciteitsvoorziening en
de waterdruk zijn niet best. Ongeveer
vijf keer per dag kan de stroom uitval
len. En omdat de waterdruk niet con
stant is, moesten we eerst pompen en
goede leidingen installeren om een
wasmachine te kunnen laten draai
en." Maar ze wonen luxe vergeleken
met hun naaste buren. "Naast ons
wonen 35 a veertig Cambodjanen in
een huis op paaltjes. Ze hebben niets.
Dus de ruimte tussen ons huis en hun
woning gebruiken ze als wasruimte,
kookruimte, toiletruimte en vuilnis
belt."
EEM ZWEMBAD!
Wat het echtpaar Tromp het meest
mist is een stuk bewegingsvrijheid:
"Lopen doen we niet, niet alleen van
wege de hitte, maar vooral omdat er
geen fatsoenlijke wegen zijn. Dus als
we ergens heengaan moeten we altijd
met de auto. Daarvoor hebben we een
chauffeur." Ook hebben ze telefoon,
fax en televisie. Met behulp van een
satelliet kunnen ze 'internationale
Baywatch-achtige' programma's zien.
Verder zijn de mogelijkheden voor
ontspanning beperkt. Gelukkig is er in
de buurt een hotel geopend met een
goed zwembad en ook nog een fit
nessruimte. Daar kun je als hotellid
gebruik van maken (zie foto)
EXTRA DIMENSIE
Communicatie met de Cambodjanen
verloopt moeilijk. "De officiële taal is
Khmer. Maar die is niet eenduidig.
Het meest praat je met handen en
voeten. Gelukkig heb ik op de brou
werij vooral te maken met Europese
contractors. Het werk is echt heel
leuk. Ik ben nu installatie manager
van een complete brouwerij. Ik houd
me met veel meer zaken bezig dan
alleen techniek. Ook met technisch
transport en sociale zaken. Ik moet
heel veel regelen. Dat bevalt me heel
goed. De bouw van de brouwerij door
lokale mensen gaat langzamer dan
hier zou gaan. Er gaat vaak iets mis.
ten te kunnen lezen, radio te kunnen
beluisteren en televisie te kunnen kij
ken", vult Marian aan. "Dat mis je
daar. Je hoort geen enkele actualiteit.
Je weet niet wat er in de rest van de
wereld gebeurt. Of de oorlog ergens
nog steeds voortduurt of dat hij
inmiddels is beëindigd. Of dal er
ergens een vliegtuig is neergestort.
Dat hoor je daar allemaal niet. Je hebt
he gevoel dat je in een 'zwart gat'
woont.
UITBREIDING MODIC
Inmiddels woont het gezin Tromp
weer in Cambodja. Moeder en doch
ter vertrokken 7 november, Paul
twee weken eerder. Ruim op tijd om
de officiële opening van de brouwerij
De omgang met Aziaten is altijd al
anders. Je moet meer langs omwegen
zakendoen, diplomatiek zijn. De
Cambodjanen hebben ook een andere
manier van denken dan wij. Het kost
veel geduld en tijd om iets gedaan te
krijgen. Dat geeft voor mij een extra
dimensie aan mijn werk", vertelt Paul
Tromp.
BUITEIUGE SLO TE BI
Zijn ze door de buitenlandse ervarin
gen veranderd? "Je gaat Nederland
meer waarderen. Om de netheid en
orde hier. Je wordt ook minder mate
rialistisch, hecht er meer aan dat het
met je gezin goed gaat. Het bijschrij
ven van Carmen in ons paspoort werd
afgeraden om in- en uitreisproblemen
in Cambodja te vermijden. Dus moest
ik naar de Centrale Burgeradministra-
lie in Den Haag om een echt eigen pas
poort voor Carmen te regelen. En je
waardeert het dat hier alles verkrijg
baar is. Het eerste wat ik deed, toen ik
voor verlof in Nederland kwam, was
lekkere worst en verse groente kopen.
Want in Cambodja is het voedsel heel
beperkt. Er is geen of weinig verse
groente verkrijgbaar." "Het is ook
prettig gewoon kranten en tijdschrif
op 4 november mee te maken. (Hier
over meer in de volgende Vers van 't
Vat). Deze vond plaats negentien
maanden na de eerste paal in april
1995.
8 augustus jl. was het zover dat het
eerste biertje werd gebrouwen. Bij
Cambodia Brewery Ltd., kortweg CBL
genoemd, worden Tiger, Anchor en
ABC gebrouwen, de drie bieren van
Asia Pacific Breweries. APB (waarin
Heineken al ruim zestig jaar samen
werkt met Fraser Neave) heeft
namelijk een belang van 80% in CBL.
De capaciteit van de brouwerij is
135.000 hectoliter. "Maar dat is nu al
te klein. In april hopen we een capaci
teit van 245.000 hecto te hebben."
Waarschijnlijk zullen ze in totaal
ongeveer twee jaar in Cambodja
wonen. "Ik denk dat we het op dat
moment ook wel genoeg zullen vin
den", zegt Paul. "Maar we willen
graag nog andere landen zien. Het is
leuk als je van andere culturen iets
meekrijgt. Hel liefst zouden we hierna
naar een Spaanstalig land gaan. In
Zuid-Amerika bijvoorbeeld of het
Caraïbisch gebied.
