Balans en resultatenrekening Verbanden Beslissingen worden of beschikbaar komen door een bedrag in te houden op de winst, die het bedrijf maakt. Dat bedrag wordt dus niet aan de aandeelhouders betaald. De ingehouden winst blijft in principe uitkeerbaar, maar het bedrijf heeft het permanent nodig voor de uitbreiding en overnames. Dit wordt bereikt door de ingehouden winsten om te ruilen voor aandelenkapitaal. Hierbij krijgen de aandeelhouders ex tra aandelen en worden reserves om gezet in aandelenkapitaal. Dit heet herkapitalisatie. De aandelen worden hierdoor ook gemakkelijker verhan delbaar op de beurs. Omdat er 25 pro cent herkapitalisatie plaatsvindt en het dividend per aandeel gelijk blijft, is het totale dividend (de betaling uit de winst van het bedrijf aan de aan deelhouders) ook met 25 procent om hoog gegaan. Dat kun je temg vinden in het rijtje achter 'per aandeel van 25,—'." Onder het kopje 'resultaten' staan de netto omzet en het bedrijfsresultaat vermeld. De netto omzet bestaat uit de totale verkoop van de produkten wereldwijd. Het bedrijfsresultaat is de netto omzet minus de kosten die ge maakt moeten worden om deze om zet te realiseren. Het bedrijfsresultaat laat over een lange periode zien wat er gebeurd is met een bedrijf. Van de Merbel: "De tabel in het laatste hoofd stuk 'Tien jaar Heineken' van het jaar verslag op pagina 52 toont aan hoe dat bedrijfsresultaat van Heineken zich de afgelopen tien jaar heeft ontwik keld." In het verslag staat ook een geconsoli deerde balans en resultatenrekening met een toelichting (pagina 30 tot en met 33) daarop. Wat is nu het verschil tussen een balans- en een resultaten rekening? Een balans geeft op een be paalde datum aan de ene kant de be zittingen van een bedrijf aan het einde van een boekjaar weer, aan de andere kant waarmee die bezittingen betaald zijn. Het einde van het boekjaar is voor het jaarverslag van 1989 de datum 31 december 1989. De gecon solideerde resultatenrekening, ook wel de verlies- en winstrekening ge noemd, speelt over een jaarperiode. Deze resultatenrekening geeft het verschil van de omzet en de kosten over een jaar aan wat dan uitkomt op het resultaat van het jaar. Daarin zit ten bijvoorbeeld alle verkopen en alle personeelskosten (zie pagina 32) van 1989. In de balans op pagina 30 staat als grootste bedrag 'materiële vaste acti va'. Wat betekent dat? De heer Van de Merbel: "Materiële vaste activa zijn de 'hardware' van een bedrijf. Daarbij kun je denken aan gebouwen of ma chines, zoals bijvoorbeeld een brouw ketel. Een van de regels in het cijfer- overzicht heet 'investeringen'. Stel dat er een nieuwe brouwketel aange schaft wordt. Dat heet dan 'inves teringen'. Daarvoor is geld nodig. Het bedrijf heeft een aantal mogelijk heden om aan dat geld te komen. De investering kan bijvoorbeeld gefinan cierd worden uit de aanwezige liquide middelen. Dat is geld dat beschikbaar is op bank- en girorekeningen. Die liquide middelen vindt je eveneens temg in deze balans. Ook kan de in vestering betaald worden uit de 'cash flow'. Dat is het geld dat een bedrijf overhoudt van de ontvangsten van de verkochte dranken en na betaling van de kosten. Of de investering kan plaatsvinden door ter plaatse aan te trekken middelen. Dit houdt in dat je een brouwketel, die je in de brouwerij in Italië wilt plaatsen, met in Italië ge leende lires gaat betalen." Hoe moet je nu al deze cijfers in ver band brengen met bijvoorbeeld het verslag van de Raad van Bestuur? "De tekst van de Raad van Bestuur geeft per land een beeld van de activiteiten van het afgelopen jaar, die gezamen lijk hebben geleid tot de cijfers in het verslag. Als we weer het eerder genoemde voorbeeld over de inves teringen aanhalen, dan zien we op pa gina 28 van het jaarverslag in de vooruitzichten van 1990 de zin 'Voor 1990 wordt de verwachting uitgespro ken dat de uitbreidings- en vervan gingsinvesteringen in materiële vaste activa ongeveer 650 miljoen gulden zullen bedragen' staan. De middelen daarvoor zijn onder meer de liquide middelen en de cash flow. Hoeveel li quide middelen Heineken heeft, is te vinden in de balansrekening op pagi na 30. Daar staat dat er op 31 decem ber 1989 ruim 613 miljoen gulden beschikbaar was aan geld op bank- en giro. In theorie betekent dit dat je al een groot deel van die 650 miljoen gulden beschikbaar hebt", legt de heer Van de Merbel uit. In de tekst over de vooruitzichten voor 1990 op pagina 28 staat even eens dat de totale personeelsbezet ting in 1990 geen belangrijke verande ring zal ondergaan. Hoe moet dat gezien worden in het kader van de reorganisatieplannen? En valt er nog iets uit de cijfers van de jaarrekening af te lezen over de in 1989 aangekon digde reorganisatieplannen voor Heineken Nederland? De heer Van de Merbel: "Het gaat in het jaarverslag om de personeelsbezetting voor alle werkmaatschappijen in de wereld, dus niet alleen voor Nederland. De heer Van de Merbel Nederland wordt wel apart in het jaar verslag beschreven, maar de cijfers in de jaarrekening slaan niet alleen op Nederland. Op pagina 43 van de jaar rekening vind je het hoofdstuk 'Her komst en besteding van middelen' in de jaarrekening. Hierin staat be schreven wat er met het geld van de onderneming gebeurt en waar dat geld vandaan komt. De post 'Mutaties in Voorzieningen' in dit hoofdstuk van de jaarrekening laat zien dat deze post in 1989 bijna 105 miljoen gulden is geworden (was bijna 49 miljoen gul den over 1988). Deze post bestaat bijvoorbeeld uit voorzieningen die ge vormd moeten worden voor een reor ganisatie. Maar ook voor het verlagen van de VUT-leeftijd. Zulke maatrege len kosten geld. Ook in de resultaten rekening kun je onder de regel 'andere personeelskosten' zien dat er meer geld vrijgemaakt is voor bijzondere re gelingen voor personeelskosten." Welke beslissingen zouden op grond van de cijfers in het jaarverslag ge nomen kunnen worden? "Een leve rancier kan er uit opmaken dat Heineken er financieel gunstig voor staat en er daarom voor kiezen om aan Heineken goederen te leveren. De belegger in aandelen kan emit opma ken dat er voldoende winst wordt ver wacht. Een financier kan emit lezen dat Heineken voldoende winst maakt om rente en aflossing te betalen. Hij zal daarom bereid zijn leningen af te sluiten. Een personeelslid van Heine ken zou er uit op kunnen maken, dat hij voor een gezond bedrijf werkt. De Raad van Bestuur legt door middel van het financieel jaarverslag verant woording af aan de algemene ver gadering van aandeelhouders. Zij be sluiten dan het opgemaakte jaarverslag goed te keuren en in te stemmen met datgene dat met be trekking tot de winst in het jaarver slag wordt voorgesteld", aldus Van de Merbel.

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Vers van 't Vat | 1990 | | pagina 11