De onderzoeken van Julesz en Reichardt Het onderzoek van dr. Julesz heeft zich voornamelijk toegespitst op het ruimtelijke of stereoscopische beeld. Wie om de beurt met zijn lin ker en rechter oog kijkt, ziet twee keer iets anders. Als we met beide ogen kijken, overlappen de beelden elkaar gedeeltelijk. Daardoor zien we diepte. Met behulp van een com puter heeft dr. Julesz beelden ont worpen die bestaan uit een verza meling 'willekeurig geplaatste zwarte en witte vierkantjes. Wordt een aantal hokjes, die samen een figuur vormen, naar elkaar toe geplaatst, dan springt dat figuur naar voren als het door een stereo- scoop wordt bekeken. Dat beeld ontstaat in de hersenen. Dank zij zijn ingenieuze computerprogram ma's kon dr. Julesz nu vaststellen in welke volgorde bepaalde bewerkin gen plaatsvinden in onze hersenen, voordat we het stereoscopische beeld waarnemen. Met dit inzicht worden betere mogelijkheden ver kregen voor onderzoek naar gezichtsstoornissen. De verdiensten van prof. dr. Reichardt liggen met name op het terrein van visuele informatiever werking. In het bijzonder het zien van beweging. Professor Reichardt gebruikte nieuwe methoden om het werkingsmechanisme van het zien van beweging te analyseren. Al in de vijftiger jaren begon hij de bewe gingen van vliegen te bestuderen. In een ronde trommel hing hij een (ge wone huis, tuin en keuken-) vlieg aan een draadje. De vlieg kon op die manier niet naar voren vliegen, maar wel vliegbewegingen maken. Zo werd gemeten hoe de vlieg rea geerde bij het zien van verschillende patronen op de trommelwanden, die ook op verschillende snelheden werden rondgedraaid. Professor Reichardt maakte berekeningen om te weten hoeveel zenuwcellen geactiveerd moesten worden in het zenuwcentrum van de vlieg, voor dat hij zijn vleugels in werking zette. De conclusie is dat beweging nodig is (hetzij van het oog, hetzij van het omgevingsbeeld) om goed te kun nen zien. Voorwerpen die in bewe ging zijn, vallen bovendien meer op dan stilstaande. Uit het onderzoek blijkt dat het werkingsmechanisme van het zien bij alle levende wezens volgens hetzelfde principe verloopt, of het nu om een vlieg gaat of om een mens met een veel ingewikkel der zenuwstelsel. Duidelijk voorbeeld Na een welkomstwoord door prof. dr. J.H. van der Waals, voorzitter van de afdeling Natuurkunde van de Akade- mie, lichtte prof. dr. J.W. Kuiper de keuze van de jury toe. Hij legde uit dat de commissie van voorbereiding tot toekenning van de dr. H.P. Heineken Prijs andere academies en wetenschap pers vraagt kandidaten voor te dragen. Vooral aan het oordeel van de geleer den hecht de commissie veel waarde. Als aardig detail noemde professor Kuiper dan ook het feit dat de heren Julesz en Reichardt beiden een kandi daat hadden opgegeven: elkaar. Aan gezien de jury niet kon beslissen wie de kampioen was in het verstrekken van een diep inzicht in de wijze waarop het zenuwstelsel visuele informatie ver- Hartelijk wel-► kom voor Z. K. H. prins Claus. Met behulp van een speciale bril wordt het effect van ruimtelijke diepte zichtbaar.

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Vers van 't Vat | 1985 | | pagina 4