Lawaaislechthorendheid en de gevolgen voor het verstaan van spraak Onderstaand artikel werd geschreven door de heer H.E. Lindeman. De heer Lindeman is medewerker van het Instituut voor Preventieve Geneeskunde. Tot voor kort werd er eigenlijk alleen maar gesproken over la waaidoofheid. Maar doofheid betekent in feite totaal niet meer kun nen horen en daarvan is natuurlijk geen sprake als de gehoorscherpte door schadelijk lawaai vermindert. Vandaar dat we liever spreken van la waaislechthorendheid. In deze bena ming wordt aangegeven dat er sprake is van een bepaalde mate van slechtho rendheid maar dat er geen totale doof heid is. Ook de speciale instituten voor doven heten niet meer doofstomme- ninstituut maar instituut voor doven, zoals wij in Nederland onder andere kennen "Effatha Christelijk insti tuut voor dove kinderen in Voorburg en in Sint Michielgestel het Rooms- Katholiek instituut voor doven. Stom en dom niet hetzelfde Een van de fatale gevolgen van een to tale of een bijna totale aangeboren doofheid is het niet kunnen leren spre ken. Dit nu heet stom. Het vervelende echter is dat in het Nederlands de woorden stom en dom synoniem zijn. Men dacht dan ook oorspronkelijk dat de dove zijn stomheid niet kunnen spreken) te danken had aan een tekort aan verstandelijke vermogens. Pas een paar eeuwen geleden kwam men tot de ontdekking dat het mogelijk was met doven te communiceren via gebaren taal. In Nederland heeft Amman (1669-1724) veel bijgedragen tot een ander inzicht in deze materie. Een van de Nederlandse scholen voor slechtho rende kinderen in Rotterdam draagt zijn naam. Zoals gezegd groeide lang zamerhand de opvatting en het inzicht dat de "stomheid" het gevolg was van niet kunnen horen. Doofheid groep opsporen Nu ligt de meest optimale periode om een moedertaal te leren in de eerste le vensjaren. Het opsporen van slechtho rendheid of doofheid moet dan ook zo vroeg mogelijk na de geboorte plaats vinden. Alleen dan is het mogelijk om een eventueel defect te corrigeren. Als dit gebeurt kan dit verstrekkende ge volgen hebben zoals een niet optimale ontwikkeling van spraak, taal, gedrag en intelligentie. Het vervelende is dat soms deze symptomen noch door de ouders noch door de arts bijtijds wor- Effatha betekent in het Aramees wordt geopend". Het Armees is een semetisch dialekt dat ten tijde van Christus in Syrië en Mesopotamië werd gesproken. Bij de genezing van een doofstomme werd door Jezus het woord Effatha uitgesproken (Mare. 7:34). den ontdekt. Ook slechthorende en dove babies beginnen, net als normaal horende babies, met lallen wat later overgaat in brabbelen. Bij de slechtho rende of dove babie verstomt dit echter meer en meer en op het laatst zal het kind geen geluid meer voortbrengen. Bij het normale kind zal op den duur een taalbezit ontstaan. Belangrijk goed De vroegtijdige opsporing van gehoor- stoornissen is dus van het allergrootste belang. In Nederland gebeurt deze vroegtijdige opsporing met behulp van de zogenaamde Ewing-test. Gemid deld bezoekt ongeveer 97% van de ba- bies een consultatiebureau voor zuige lingen. Deze Ewing-test kan het best op de leeftijd van ongeveer negen maanden worden afgenomen. In 1980 werd bij ongeveer 70% van alle negen maanden oude babies dit onderzoek uitgevoerd. Uiteraard wordt naar 100% gestreefd. Uit het voorgaande blijkt dat een goed functionerend ge hoor nodig is om zich als individu in de maatschappij te kunnen handhaven. Een goed gezichtsvermogen speelt uiteraard ook een zeer grote rol maar dit zintuig is toch ondergeschikt aan het gehoorvermogen. Met het gehoor- vermogen "beleef' je alles om je heen (onder, boven, achter, voor) terwijl het gezichtsvermogen "slechts" een hoek van ongeveer 120° bestrijkt. Het belangrijkste goed dat een mens heeft is de omgang en het contact met zijn medemens. Doven en in mindere mate slechthorenden zijn hiervan geheel of ten dele uitgesloten terwijl de blinde volledig mee kan praten, lachen, zin gen en zich in situaties kan inleven. Op 5

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Vers van 't Vat | 1982 | | pagina 5