Verder enkele vissers en schippers.
Het zal zo iets geweest zijn als Brielle
of Zierikzee of kleiner.
Wij zullen nu nagaan waardoor Am
sterdam al in 1400 een belangrijke
handelstad was en zullen constateren
dat het bier daarbij een belangrijke
rol speelde. In de jaren voordat de
Oost-Indische Compagnie koffie en
thee invoerde, was bier dè volks
drank die bij alle maaltijden en zeker
bij iedere bijzondere gebeurtenis zo
als geboorte, doop, huwelijk of be
grafenis, in grote hoeveelheden ge
nuttigd werd. Dit bier werd echter
anders bereid dan het tegenwoordige.
Het werd met name niet met hop
gebrouwen. In plaats daarvan ge
bruikte men een mengsel van krui
den. voornamelijk gagel (van strui
ken die op moerassige plaatsen groei
en) dat gruit genoemd werd.
De graaf of bisschop, die altijd geld
nodig had, had voor vele menselijke
activiteiten een belasting ingesteld.
Zo moest men betalen om een stier
te houden, om een molen te bouwen
en te exploiteren en ook om de bo
vengenoemde kruiden te verzamelen.
De graaf liet daarvoor deze gruit
door zijn mensen verzamelen en op
slaan in het gruithuis waar het dan
tegen betaling aan hem, die wilde
brouwen, werd afgegeven. Gewoon
lijk werd dit gruitrecht door de graaf
verpacht. Het is bekend dat dit recht
alleen in het beneden Rijngebied
werd uitgeoefend, dus het tegenwoor
dige Nederland en België tot zelfs
nog iets over de huidige Duitse
grens.
Nu gebeurde het, naar verluidt in
1274, dat langs welke weg weten
we niet in deze streken een lading
bier uit Bremen verscheen dat an
ders en beter smaakte. Dit bier dan
was met hop bereid. Nadat dit lang
zamerhand (want alle communicaties
gingen veel langzamer dan tegen
woordig) tot de brouwers hier door
gedrongen was en er nog wel meer
van dit bier ingevoerd was, ging men
er bij de graaf op aandringen om ook
hop te mogen gebruiken. Deze zag
daardoor zijn gruitrecht in gevaar
komen en heeft dit vele jaren weten
tegen te houden tot eindelijk in 1321
graaf Willem toestond om hop te ge
bruiken mits men evenveel betaalde
alsof men gruit gebruikt had. De
graaf bepaalde echter tegelijk dat
het bier uit Noord-Duitsland, waar
vooral de Hamburgse brouwers be
langstelling voor de Hollandse markt
hadden, van 1321 af niet meer inge
voerd mocht worden.
Ook dat heeft de graaf niet kunnen
tegenhouden. Evenals een vijftigtal
jaren geleden de Nederlandse bier
liefhebbers het originele Pils (het
Pilsner Urquell) uit Tsjecho-Slowa-
kije prefereerden boven het Hol
landse pilsner, zo was het toen met
het Hamburgse bier.
In 1323 ging de graaf door de knieën
en bepaalde dat er dan wel buiten
lands bier mocht worden ingevoerd
maar alleen over Medemblik en Am
sterdam waar er dan tol op moest
worden betaald. Van Medemblik
horen we al na een paar jaar niets
meer maar van Amsterdam des te
meer. Het is dr. H. J. Smit geweest
die in zijn proefschrift, dat in 1914
18
