zou worden? Had de pompbediende
gezegd dat de reparatie afdoende
was? Niemand die het weet.)
In dit stadium verkeerde juffrouw
Smith nog niet in ernstig gevaar. Ge
zien haar snelheid (het onderzoek
wees uit dat ze onder de toegestane
80 kilometer was gebleven) en de
geringe verkeersdichtheid om haar
heen, had ze zonder moeite haar
wagen langzaam naar de kant van de
weg en tot stilstand moeten kunnen
brengen. Maar.
Oorzaak no. 2. Voor deze situatie
was de rijvaardigheid van juffrouw
Smith ontoereikend. Op slag ver
anderde zi] een ondergeschikte moei
lijkheid in een ernstige crisis. Ze rukte
aan het stuurwiel om de slingerende
bewegingen van de wagen te corri
geren en trapte hard op het rempedaal.
Nu is het praktisch onmogelijk een
wagen met een lekke band in een
rechte baan over een korte afstand
tot staan te brengen. De wagen week
naar rechts en schoot de brede gras
berm op. Wat een meevaller! Ze was
nu veilig uit het verkeer, stond met
de voorwielen in de goede richting
en had naast de weg zo'n 800 meter
ruimte om heel geleidelijk tot stilstand
te komen door het rempedaal met
tussenpozen voorzichtig in te trappen.
Maar juffrouw Smith wist niet hoe
ze met een lekke band rustig tot stil
stand moest komen. Ze hield het rem
pedaal helemaal ingetrapt en
daarbij bevond ze zich nu op een
gladde grasmat. Haar wagen zwaaide
naar links en schoot schuin over de
weg heen naar de middenberm. Ook
in dat stadium hadden er nog geen
doden behoeven te vallen.
Oorzaak no. 3 kwam dreigend
nader. De middenberm was te smal
en had geen vangrail om de wagen
van het tegenliggende verkeer te
scheiden. Als hier geen sprake was
geweest van onvoldoende verkeersbe-
veiliging, dan zou de wagen langs de
vangrail zijn gestuit en was hij gie
rend, met verbogen bumper tot stil
stand gekomen; de inzittenden zouden
gewond, maar in leven zijn.
(Vangrails op wegen met middenberm
doen het aantal doden op drastische
wijze dalen doordat frontale botsin
gen worden voorkomen.) De combi
natie van genoemde factoren bracht
een dodelijk ongeval al heel nabij.
Oorzaak no. 4. Juffrouw Jones
en David Brown, de bestuurder van
de andere wagen die bij de botsing
was betrokken, zouden nu nog in
leven zijn als zij veiligheidsgordels
hadden gebruikt.
De wagen van juffrouw Smith schoot
door de middenberm en kwam in de
baan van de wagen van Brown, die
met zijn uit vier personen bestaand
gezin van het strand naar huis terug
keerde. Brown reed ongeveer 80 kilo
meter. Juffrouw Smith, wier snelheid
nu tot ongeveer 65 kilometer was
gedaald, raakte hem onder een hoek
in het midden van zijn voorbumper.
Wat er toen gebeurde was te voorzien,
ofschoon het weinig begrepen wordt,
en uiterst verbluffend is. De wagens
raakten elkaar viermaal achtereen.
Met een beweging die lijkt op het
stuiteren van een hamer op een aam
beeld, botsten de wagens keer op keer
was gevallen. Brown stierf 29 dagen
later aan zijn verwondingen. Eén be
veiliging had hem nog bijna het leven
gered; hij zou op slag dood zijn
geweest, ware het niet dat de diepe
schotel van zijn stuurwiel (resultaat
van een onderzoek door de Cornell-
universiteit dat door de auto-industrie
wordt toegepast) de kracht waarmee
hij tegen de stuurkolom stootte had
opgevangen. De bestuurder van de
derde auto zou zijn gedood als zijn
voorruit, waar juffrouw Jones tegen
aan vloog, niet van bijzonder sterk,
tegen elkaar en wel met zoveel geweld
dat een bout van de wagen van juf
frouw Smith vier duidelijk te onder
scheiden deuken vlak bij elkaar
in de bumper van de andere wagen
stootte. (Ook de passagiers staan aan
een dergelijke reeks kwetsuren ver
oorzakende schokken bloot.)
Op het ogenblik dat dit gebeurde,
verhieven zich de achterwielen van
beide wagens hoog van de grond. Een
auto die ergens tegenop rijdt een
boom, een muur of een andere wagen
gaat altijd van voren naar beneden
en van achteren omhoog. Deze be
weging smeet de dames Smith en
Jones door de voorruit van hun
wagen en slingerde laatstgenoemde
zelfs finaal over Browns wagen heen
tegen de voorruit van een daarachter
naderende, derde auto. De bestuurder
van die wagen remde sterk af, doch
vergeefs en schoot onder het juist
opgeheven achtereind van Browns
auto. Zo snel ging dit alles in zijn
werk, dat juffrouw Jones al dood
tegen de voorruit van de derde wagen
lag vóór Browns wagen weer omlaag
modern veiligheidsglas was geweest;
het brak niet, maar versplinterde.
Oorspronkelijk wilde niemand
politie noch overlevenden geloven
dat juffrouw Jones tegen die voorruit
was gesmeten, totdat laboratorium
proeven in Harvard hadden uitge
maakt dat de op die ruit gevonden
haren van haar waren.
Van de vier oorzaken die tot dit
ongeval leidden, springt er één het
meest in het oog; het ontbreken van
beveiliging in de auto's. Indien allen
die bij het ongeval waren betrokken,
veiligheidsgordels hadden gedragen,
zouden twee van de drie doden nog
in leven zijn en zou het aantal ge
wonden minder dan de helft hebben
bedragen. Dit bevestigde een merk
waardige ervaring bij het Harvard-
onderzoek opgedaan: nog nooit heeft
de groep een ongeluk dat meer dan
één dode eiste onderzocht, of het bleek
dat het gebruik van veiligheidsgordels
het aantal doden op zijn minst zou
hebben gehalveerd. En toch is slechts
een kleine minderheid van de auto's
ermee uitgerust.
9
