wee öül en twintig jarige clockteró 4 N.V. „COBRA' EN „HEINEKEN'S INDONESISCHE BIERBROUWERIJ MIJ. N.V." \p 27 Maart 1929 werd de N.V. Kolo- V J niale Brouwerijen „COBRA" opgericht, welke Maatschappij blijkens haar op richt ingsacte zich ten doel stelde vooral in Nederlands-Indië brouwerijen op te richten en te exploiteren. Oprichters waren enige Belgische, Duitse en Nederlandse financiële instellingen. Een van de brouwerijen welke de COBRA zou gaan exploiteren was inmiddels reeds in ontwikkeling. Op 1 December 1928 was door de N.V. „Vulcanus" Industriële Maatschap pij (één der oprichters van de COBRA) een contract getekend met het Nathan Institut -A.G. te Zurich, waarbij laatstgenoemde in stelling de opdracht kreeg een brouwerij van 40.000 hl te bouwen in Soerabaja. Deze brouwerij zou gaan werken volgens het zoge naamde Nathan procédé. Op 1 November 1931 kwam deze brouwerij in productie onder de naam „Nederlandsch- Indische Bierbrouwerijen". De vennootschap, welke deze naam droeg, was op 3 Juni 1929 te Medan opgericht. Als directrice van de N.I.B. zoals de brouwerij te Soerabaja ook nu nog wel eens betiteld wordt op de afdeling buitenland - vermeldt de acte van oprichting de Medan- sche Machinefabriek (een in feite Belgische onderneming), te Medan. Deze heeft echter als zodanig practisch geen rol gespeeld. De hoofdrol was in handen van de enige aan deelhoudster, de Cobra, die in 1931 naast de Medanschc Machinefabriek als directrice werd benoemd. Deze COBRA, ofschoon een Nederlandse N.V., gevestigd te 's-Gravenhage, was in wer kelijkheid een Belgische zaak, die dan ook in Brussel haar administratieve zetel had. waai de zaken bedisseld werden. Om echter in het toenmalige Nederlandsch- Indië iemand ter plaatse te hebben om admi nistratief de bouw van de brouwerij te kun nen controleren, was aan de firma Tiedeman van Kerchem te Soerabaja een generale volmacht verleend, waardoor zij ter plaatse in feite de Directie voerde. Toen in 1937 het college van directie en commissarissen bij statutenwijziging was ver vangen door een Raad van Bestuur, werd de firma Tiedeman Sc van Kerchem als gedele geerd lid van deze Raad benoemd, welke functie zij ook heden nog vervult. Doordat de Heineken's Brouwerij in 1936 een groot belang had verkregen in de COBRA, had zij zodoende in de N.I.B. een belangrijke zeggenschap. De naam Heineken werd echter niet terstond aan de vennootschap verbonden. In de acte van statutenwijziging van 8 December 1936, welke een uitvloeisel was van de reorgani satie van de N.I.B.blijft de naam der ven nootschap nog ongewijzigd. Wel wordt bij die gelegenheid de zetel der vennootschap van Medan naar Soerabaja verplaatst. Naast een wijziging van dc kapitalisatie, wordt voorts het Bestuur niet langer opgedragen aan Directie en commissarissen, maar aan een Raad van Bestuur, zoals hierboven reeds vermeld. Op 16 Juli 1937 echter komt de met Heine ken gelegde band ook in de naam tot uiting: „Naamloze Vennootschap Heineken's Nederlandsch Indische Bierbrouwerij Maat schappij", later ten gevolge van de souverei- niteitsoverdracht in 1950, gewijzigd in „Hei neken's Indonesische Bierbrouwerij Maat schappij N.V." Het verbinden van de naam Heineken aan de vennootschap ging gepaard met de intro ductie van pilsener bier onder het Heine ken's etiket, dat practisch gelijk is aan dat waaronder tot dusverre door H.B.M. naar ïndië geëxporteerd werd. Om het Heineken's bier te kunnen produce ren, was echter de brouwerij eerst uitgebreid met de daarvoor noodzakelijke gist- en lig- kelders, onder leiding van ir van Goor. Het bier dat volgens het Nathan-systeem bereid werd, bleef onder de naam „Java- bier" aan de markt. In het volgend nummer van Vers van 't Vat hopen wij enkele foto's af te drukken van de festiviteiten, welke in de eerste dagen van Mei hebben plaats gevonden, bij welke gelegen heid wij ook nog wat meer over deze brou werij en de mensen, die er werken en ge werkt hebben, zullen vertellen. Keren wij thans weer even terug tot de tweede jubilaresse, de N.V. COBRA. Eigen lijk de eerste jubilaresse, want zij heeft haar jubileum al achter de rug. Deze vennootschap, die aanvankelijk slechts de moedermaatschappij van de brouwerij in Soerabaja was, is uitgegroeid tot de beleg gingsmaatschappij waarin het grootste deel van de overzeese belangen van het Heine ken's concern zijn ondergebracht: de Mala yan Breweries Ltd. te Singapore, die na de laatste wereldoorlog de aandelen verwierf van de destijds Duitse „Archipelago Brewery", die eveneens te Singapore is ge vestigd: voorts de société anonyme de Bière „Les Pyramides" te Cairo, vroeger geheten „S.A. des bières Bomonti et Pyramides"; de Crown Brewery in Alexandrië; de „Nigerian Brewery Ltd." in Lagos; de „Brasserie de Léopoldville" en de „Bouteillerie de Léopold- ville" (een flessenfabriek); de zojuist opge richte „Brasserie de Uranda-Urundi" in midden Afrika, in Belgisch protectoraatsge- bied tegen de grens van Belgisch Congo; en niet in de laatste plaats de „C.A. Cerveceria Heineken de Venezuela" in Caracas. Naast deze bedrijven dient nog vermeld te worden de Belgische Société Internationale de Brasserie „Interbra", een beleggingsmaat schappij die op haar beurt houdster is van aandelen in verscheidene der bovengenoem de brouwerijen. Later werden de rollen van moeder en doch ter verwisseld: COBRA werd houdster van het belang bij de Interbra. De geschiedenis van de COBRA is boeiend voor degene die zich verdiepen wil in de ge compliceerde transacties die in de loop der jaren plaats vonden: de fiscale puzzles die moesten worden opgelost; de deviezentech- nische moeilijkheden die overwonnen moes ten worden om de transacties tot stand te brengen en om nieuwe brouwerijen op te richten. Het is tevens in belangrijke mate de geschie denis van de heer van Nigtevegt, die van meet af aan bij de COBRA-zaken ten nauw ste is betrokken. Vandaar ook dat de redactie hem heeft geïnterviewd voor de rubriek „Ge sprekken in 't bedrijf".

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Vers van 't Vat | 1954 | | pagina 4