SSSS.1^250-»
DEKUDK
er»19f79
wachting blauwe druiven, de Pinot
Noirs, dezelfde als waarvan de rode
Bourgognes gemaakt worden; soms in
combinatie met een gedeelte witte drui
ven, de Pinot Chardonnay, ook wel abu
sievelijk Pinot Blanc of Pinot Doré ge
noemd. De champagne, die uitsluitend
uit Chardonnay witte druiven dus
wordt gemaakt, noemt men ,,Blanc de
Blancs"; twee bijvoeglijke naamwoor
den zelfstandig gebruikt, waarvan het
eerste in het enkelvoud staat voor „wit
te" en het tweede in het meervoud voor
„witte druiven".
Voorts bestaat er nog een voortreffelijke
„Champagne Nature", volkomen over
bodig voorzien van een beugel over de
kurk, die waarschijnlijk alleen maar dient
om aan het woord Champagne inhoud te
geven. Menigeen heeft een lichte teleur
stelling gevoeld, wanneer hij na met
moeite de kurk te hebben verwijderd een
stille, niet-mousserende, wijn aantrof.
De kwaliteit van de Champagne Nature
zal de optimist snel over deze verbazing
heen helpen. Een kniesoor zal blijven
hunkeren naar de bubbeltjes en belle
tjes, die nu eenmaal in een Champagne
Nature niet thuishoren.
Dom Ruinart
Ik ben over champagne nog lang niet
uitgepraat, al was het alleen maar, om
dat ik de „Méthode Champenoise" nau
welijks in het voorgaande heb beschre
ven of wat meer details heb gegeven
over de delicate „Blanc de Blancs". Mijn
opzet voor deze eerste Parlant in het
nieuwe jaar was namelijk om aandacht te
vragen voor het jubileum, waarmee Rui
nart begonnen in 1729 zijn 250-jarig
bestaan viert.
Onder deze kop begint het dagblad voor
het „département de la Marne": l'Union,
een artikel over een gehele pagina poë
tisch aldus: „Vanuit een paradijs, waarin
alles twinkeleert, kijkt Dom Pérignon te
vreden neer op alles wat in de Cham
pagne gebeurt. Temeer daar de nazaten
van zijn oude vriend Dom Ruinart een
speciale cuvée wijden aan de 250ste
verjaardag van het oudste huis uit de
gehele Champagne." Als attractie wordt
deze cuvée, samengesteld uit het beste
dat „la Cöte des Blancs" en de „Mon-
tagne de Reims" te bieden hebben, als
millésime 1973 op een voor deze gele
genheid ontworpen flacon in de handel
gebracht. Niet goedkoop, maar wel een
begeerd object voor verzamelaars van
dit soort curiositeiten. De fles werd reeds
in aanwezigheid van de meest gere
nommeerde sommeliers van Frankrijk
ten doop gehouden. Slechts 30 procent
van de cuvée zal in Frankrijk blijven, de
rest komt voor export in aanmerking.
Ook wij hebben voor Nederland een be
perkt aantal jubileumflessen kunnen
verkrijgen. Ik wil deze inleiding tot de
feestelijkheden rond het jubileumjaar
voor Ruinart besluiten met de woorden
van haar président Monsieur Bertrand
Mure: „Je pense que notre 250e anni-
versaire va nous aider a réaliser ce que
nous souhaitons: maintenir et conforter
un veritable haut de gamme a I'intention
des meilleurs connaisseurs.
(vert.: Ik geloof, dat onze 250ste verjaar
dag zal meehelpen om onze wensen te
realiseren: Handhaven van en verder
werken aan de hoogst bereikbare kwali
teit voor de meest verwende fijnproever.)
Realiseren we ons eigenlijk wel, wel
ke importantie aan kurk als materiaal
moet worden toegekend ter afsluiting
van flessen wijn. Zeker, we snuffelen
wel even aan een mooie lange kurk,
die uit een edele fles werd getrokken,
maar ik krijg vaak de indruk, dat dit
een aangeleerd gebaar is, waarvan
men de betekenis niet meer kent.
Kurk is een levende materie, een na-
tudrprodukt en tot nu toe onvervang
baar voor het bewaren van wijn. Een
goede kurk moet soepel zijn en tege
lijkertijd zo stevig, dat hij niet direct
breekt. Het gehalte aan was en hars
maakt kurk als het ware geschapen
tot het gebruiksdoel, omdat vocht
slechts langzaam kan binnendringen
en daarmee tevens de afsluiting vol
ledig wordt gemaakt. Het is boven
dien een materiaal, dat zonder enige
verdere bewerking niet gaat rotten
onder invloed van vocht. Een cilin
dervormige kurk tracht onmiddellijk
zijn oorspronkelijke vorm aan te ne
men, wanneer hij in de hals van een
fles is geklemd, gaat dus niet op een
propje zitten en zet niet zoveel uit, dat
de hals door zwelling zou barsten. De
natuurlijke poriën zorgen ervoor, dat
de wijn kan blijven ademen.
Kortom wanneer ik bovenstaande
vereisten zou opstellen ter vervaardi
ging van geschikt materiaal voor het
gebruiksdoel, zouden fabrikanten
zelfs met de technische mogelijkhe
den van onze tijd niet aan mijn ver
zoek kunnen voldoen.
Natuurlijk weet ik ook wel,, dat een
voudige snellopende wijnen best in
de handel kunnen worden gebracht
met een kroonkurk. Zulke wijnen
ontwikkelen niet meer op fles en het
is eigenlijk verspilling, dat men om de i
nostalgische behoeften van de con
sument te bevredigen nog steeds de
schaarse kurkschors gebruikt als
sluiting'voor flessen.
Kurk isjüe schors van de kurkeik, die
twintig jaar oud moet zijn, wanneer hij
voor hét eerst geschild kan worden.
Daarna duurt het minstens: zes jaar
tot de volgende oogst kan plaatsvin
den.
Voor de lange kurkefi van vijf centi
meter, die men zo graag gebruikt
voor edele duurzame wijnen, moet
men zelfs wel twaalf jaar wachten eer
de kurkschors compact en dik ge
noeg is.
Wanneer de eikeschors te snel groeit,
wordt het materiaal te zacht en brok
kelig; ontwikkelt hij daarentegen te
langzaam, dan wordt de daaruit te
vervaardigen kurk te hard. Het beste
kurkmateriaal komt uit Spanje. Daar
naast is er een belangrijke produktie
in Portugal, Italië, Frankrijk en Ma
rokko.
Terugkerend naar ons ondefjerp
champagne krijgen we te maken met
dat, champignonvormige voorwerp,
dat bij het ontkurken al menig zweet
druppeltje heeft gekost: de cham
pagnekurk. Een gecompliceerd ge
val, samengesteld uit vier delen van
verschillende hoedanigheid.
Oorspronkelijk is zo'n kurk net als alle
andere een ronde cilinder met 'een
diameter van 32 mm, die bestaat uit
op elkaar geplakte gedeelten. Bij het
kurken wordt door samenpersing in
de machine de diameter met 50 pro
cent teruggebracht tot 16 mm. Door
de druk van 5 atmosfeer, die de
mousserende wijn aan de onderzijde
op het beste, meest soepele deel van
de kurk uitoefent, zet dit deel meer uit
dan het hogere in de flessehals aan
wezige deel. Er blijft een deel van de
kurk buiten de fles, dat door de
spanning rond gaat staan, waardoor
die merkwaardige vorm ontstaat. Zo
dra de kurk uit de flessehals wordt
getrokken, herneemt de onderzijde,
zelfs na jaren samengeperst gezeten
te hebben, zijn oorspronkelijke vorm.
Het spreekt vanzelf, dat een dergelijk
kwaliteitsprodukt niet goedkoop is.
Wie wel eens een fabriek heeft be
zocht, waar dergelijke uit Verschil
lende delen bestaande kurken wor
den vervaardigd, weet hoe de daar
werkzame arbeidsters elke kurk in de
hand nemen, omhoog houdend hem
goed bekijken, eraan ruiken en pas
dan in de mand werpen, die voor
goedgekeurd door mag gaan. In een
andere mand worden de afgekeurde
exemplaren geworpen. De uitval is
aanzienlijk.
17
