'AM STEL
On:
directeur P. KRANENBERG
Frustratie
1
PERSONEELSORGAAN VAN DE
AMSTEL BROUWERIJ N.V.
Nr. 18-9 september 1 965
In de gang tegenover de deur, die naar
het werkvertrek van directeur P. Kranen-
berg leidt, hangt een omvangrijk schil
derij dat Frits (zegt u maar Rembrandts-
plein) Schiller van onze vier directeuren
maakte. Vier heren - op z'n Frans Hals'
aan een conferentietafel met glazen
bier, waarvan de schuimkoppen zijn
afgebeten; acht onpersoonlijke ogen
kijken ons aan en we vragen: wie en wie
en wie? Want ofschoon we al twee van
de directeuren uit vraaggesprekken heb
ben leren kennen, lukt het nauwelijks
die beiden te hèrkennen - zo gaat het
wel vaker bij de kunst, nietwaar? Het
portret geheel links is dat van de heer
Kranenberg. Zijn blik stelt ons niet
helemaal op ons gemak omdat er spot
in dreigt. Maar even later staan we oog
in oog met de commerciële directeur en
dan blijkt weer eens, dat men de ge
lijkenis van geschilderde portretten nooit
mag vertrouwen. De werkelijkheid is zo
geheel anders.
Een gelaat, dat een hele scala van eigen
schappen weerspiegelt doch juist elk
spoor van spotlust mist. Een oprecht
geïnteresseerde zakenman, die het leven
ernstig neemt zonder er al te zwaar aan
te tillen. Een dynamische persoonlijk
heid, die zijn taak ook als een strikt
persoonlijke opdracht beschouwt.
Misschien is de meest in 't oog
springende eigenschap zijn beroeps-
enthousiasme. ,,Het is een heel mooi
levendig bedrijf", zegt hij, „fascinerend
en vol afwisseling. Zeker niet altijd even
gemakkelijk, maar wat hindert dat? Ik
beschouw iedere moeilijkheid als een
uitdaging, waaraan je eenvoudig het
hoofd hebt te bieden. Zonder overdrij
ving of mooipraterij: elke ochtend op
nieuw ga ik met een aangenaam soort
spanning en een boel werklust aan de
slag. Iedere dag is nieuw voor me."
Pieter Kranenberg is bijna 48 jaar. Hij
werd 26 september 1917 in Alkmaar
geboren. Zijn vader was daar ingenieur
bij de afdeling Tractie van de Neder
landse Spoorwegen - iemand dus, die
geroepen is, om de zoveel jaar van
standplaats te verwisselen. Alkmaar mag
nauwelijks een sentimentele jeugdher
innering heten, want toen Pieter 3 jaar
was, moest hij met zijn ouders naar
Zwolle verhuizen. Aan de Overijselse
hoofdstad is wel een droevige herinne
ring verbonden omdat daar moeder
stierf. Enkele jaren later - zij woonden
toen in Nijmegen - ontviel hem ook
zijn vader. Na van 1930 tot 1935 op een
kostschool in Zeist te zijn geweest, werd
hij in het huis van een kinderloze oom-
en-tante te Maastricht opgenomen. In
1937 deed hij daar zijn eindexamen
HBS (A), waarna hij zich als student
aan de Economische Hogeschool te
Rotterdam liet inschrijven.
Al deze feitelijke gegevens worden - of
schoon er veel tragedie in schuilt - kort
en zonder veel commentaar opgesomd,
terwijl de heer Kranenberg rustig achter
zijn grote schrijfbureau zit en soms even
peinzend de blikken over het groen van
de Mauritskade laat weiden. Maar zodra
hij over zijn studententijd begint, staat
hij op en ijsbeert tussen stoel en deur.
„Ik heb die studie niet afgemaakt. Nog
vóór de zogenaamde loyaliteitsverklaring
ben ik van de Hogeschool weggegaan.
Een gesjeesde student. Maar dat neemt
niet weg, dat ik een geweldig plezierige
tijd in Rotterdam heb gehad. Zelfs heb
ik nog de senaat van het corps mogen
aanvoeren. Alleenvan werken
kwam niet veel. 't Gevolg van veel te
weinig controle. Het was immers voor
mij ineens zo'n heel ander leven. Ik
vond het oude Rotterdam erg gezellig
en eigenlijk ook mooi. Daarbij kwam
op mijn 21ste jaar mocht ik over mijn
eigen geld beschikken - en dat ging
hard, té hard. Mijn oudste zoon, die nu
(Vervolg pag. 2)
of gefrustreerd worden, zijn uit
drukkingen die men tegenwoordig in ge
sprekken vaak tegenkomt.
Wij zijn geneigd te zeggen dat het een
modekreet is, die - zoals met veel van
die uitdrukkingen - te pas en te onpas
wordt gebruikt. Frustratie (letterlijk ver
taald verijdeling) is een toestand waarbij
een behoefte onbevredigd blijft en het
doel niet bereikt wordt. Een kind, dat
een snoepje wil hebben en dat toch niet
krijgt, raakt gefrustreerd.
Een voetballiefhebber die dolgraag de
wedstrijd Feyenoord-Real Madrid wil
zien, maar geen kaartjes kan krijgen, is
eveneens gefrustreerd. In beide gevallen
zijn de verwachtingen verijdeld.
LJit deze voorbeelden is het duidelijk
dat frustratie een voorwaarde is om
volwassen te worden, want onze be
hoeften kunnen niet altijd bevredigd
worden. Nu gaat het er om wat de ge
volgen zijn van de frustratie, ofwel hoe
de reacties zijn van de gefrustreerde
mens. Want hiermee hebben wij te
maken. Er zijn zowel gunstige als on
gunstige reacties en het zijn deze laatste
waarover men tegenwoordig zoveel
spreekt.
Is dat alleen omdat het gebruik van dat
woord het goed „doet" of zijn er andere
oorzaken voor te noemen.
Stellig is de popularisering van de
psychologie aan het vele gebruik van
deze term mede debet. Vroeger sprak
men van een man die de p er in had,
nu zeggen wij, hij is gefrustreerd.
Een verklaring zou kunnen liggen in de
omstandigheid, dat frustraties het meest
ontstaan doordat ons individuele streven
belemmerd wordt door de sociale ge
meenschap waarin wij verkeren. En aan
gezien wij deel uitmaken van vele ge
meenschappen tegelijk (gezin, bedrijf,
vereniging e.d.) met verschillende nor
men en waarden, kan dat conflicten
geven. Voeg daarbij de enorme ver
anderingen waaraan die normen en
waarden heden ten dage onderhevig zijn,
dan is het duidelijk dat daardoor de
frustraties toenemen.
En met het toenemen ervan zien wij ook
vaker de ongunstige reacties erop om
ons heen. En wat de gunstige reacties
dan wel zijn? Dat zijn de mensen, die
rustig gaan vissen en zichzelf afvragen
of dat streven nu werkelijk wel zo be
langrijk is. En zo ja, dan zullen zij pro
beren langs een andere weg toch hun
doel te bereiken.
En dat lukt vaak nog ook! Attendens.
