'AM STEL
On:
directeur mr J. M. Elink Schuurman
Een schone bladzijde
1
PERSONEELSORGAAN VAN DE AMSTEL B
R O U W E R IJ N. V.
Nr. 17 - 26 augustus 1965
Cen beweeglijke geest, eerder middel-
puntvliedend dan middelpuntzoe
kend. Iemand met een vlugge kijk op de
dingen - eerder vlug dan diep, maar
liet vluchtig of oppervlakkig. Een ty
pische sportman geen „solist" maar
een waardevol teamlid, volkomen op de
hoogte van de spelregels en daarnaar
handelend. Zo doet zich mr J. M. Elink
Schuurman aan ons voor in de loop van
een langdurig gesprek, dat wij in de
directorate spreekkamer van de Amstel
Brouwerij met hem mogen voeren. Uit
zijn hele wezen spreekt de man voor wie
samenordening op een wijd veld van
werkzaamheid het belangrijkste is. Hij
heeft veel van de wereld gezien en de
heldere bruine ogen in het sportief ge
bruinde gelaat weerkaatsen het geziene
met een geamuseerde mededeelzaam
heid, die enigszins contrasteert met een
strenge trek van geslotenheid om de
mond. In de loop van het onderhoud
zullen wij echter merken, dat er een
merkwaardige wisselwerking tussen ogen
en mond is; soms wordt de mond mede
deelzaam terwijl juist de ogen strak
staan - een kort ogenblik tussen twee ge
dachten.
Johan Marius Elink Schuurman werd op
15 juni 1915 te Buitenzorg (tegenwoor
dig heet dat Bogor) in het toenmalige
Nederlands-Oost-Indië geboren. Zijn va
der was bij de Shell werkzaam en zou
pas in 1940 als hoofd van de afdeling
Handelszaken van dit wereldconcern
worden gepensioneerd. Toen de jongen
twaalf jaar werd en de lagere school
achter zich had, zonden zijn ouders hem
voor verdere opvoeding naar Nederland.
In Den Haag, waar zijn grootouders
woonden, doorliep hij eerst drie klassen
van het gymnasium aan de Laan van
Meerdervoort en daarna nog eens drie
klassen van het Vrijzinnig Christelijk
Lyceum. Zijn eindexamen deed hij
zonder moeilijkheden in 1934. Vervol
gens ging hij naar Leiden om rechten te
studeren. Deze studie komt verder niet
ter sprake - alweer zo'n typerend trekje:
voor de heer Elink Schuurman heeft een
aanloop niet zoveel betekenis: hij let
vooral op het doel. „Ik was voorbestemd
om een juridische loopbaan in Indië te
volgen, namelijk bij de Koninklijke
Paketvaart Maatschappij. Dat trok mij
aan, want ik wist toen al dat een strenge
juristenpraktijk mij niet zou bevredigen."
Op 2 mei 1939 behaalde hij de meesters
titel, maar alvorens naar de Oost te ver
trekken besloot hij in Nederland de mili
taire dienstplicht te vervullen. Eigenlijk
was hij, wegens broederdienst, daarvan
vrijgesteld; deze vrijstelling gold echter
niet voor Indië, daarom gaf hij er de
voorkeur aan om die 5% maand (toén
nog!) in Nederland het soldatenpak als
vrijwilliger te dragen; hij had het er dan
voorgoed op zitten. Een tegenvaller was,
dat verlenging van de diensttijd tot 9
maanden juist afkwam toen zijn lichting
werd opgeroepen. Teleurgesteld maar
onversaagd toog hij naar Tilburg, waar
hij bij het elfde regiment motorartillerie
werd ingedeeld.
Ook over zijn diensttijd vertelt mr Elink
Schuurman weinig. Gezien zijn bestem
ming in Indië was het voor hem zaak,
zo spoedig mogelijk uit Nederland te
vertrekken. Een rekest, waarin hij nog
maals verzocht om spoedige vrijlating,
scheen weinig succes te hebben. Het ver
velende was, dat de vrijwillige soldaat -
in weerwil van zijn meesterstitel - geen
enkele kans kreeg een hogere rang te
behalen. Zelfs iedere poging om zich in
de dienst op de een of andere wijze te
specialiseren - bijvoorbeeld als gasver-
kenner of gasontsmetter - werd afge
ketst. Hij moést en zoü gewoon soldaat
blijven; desnoods liet men hem even
voor chauffeur van een zijner meer
deren spelen. Toch zou het misschien
gelukt zijn, via een gezaghebbende
instantie, een urgentieverklaring uit
zouden wij de maand september sym
bolisch kunnen noemen. De vakanties
zijn dan afgelopen en de school opent
weer haar deuren voor de schooljeugd.
Honderdduizend kinderen starten het
nieuwe cursusjaar in een nieuw lokaal
met een nieuw lesrooster en veelal een
nieuwe leerkracht. In de eerste weken
heerst in de klas een sfeer van verwach
ting, interesse en nieuwsgierigheid naar
dat wat komen gaat. Dan verschijnen de
andere boeken en de nieuwe, helemaal
nog schone, schriften op tafel.
Buiten op het kaft wordt de naam en het
vak geschreven en dat omslaande, ligt
een schone witte bladzijde gereed voor
het eerste werkstuk. De leerlingen doen
hun uiterste best die eerste pagina heel
netjes te houden. Ze nemen zich voor
duidelijk en overzichtelijk te schrijven
zonder doorhalingen en zonder klad
den
De herinnering aan die eerste school
dagen in september blijven ons altijd bij.
Meer nog dan 1 januari is 1 september
eigenlijk nieuwjaar. Dan immers her
neemt het dagelijks leven zijn nor
male gang. De kinderen weer naar
school, cursussen gaan weer lopen,
schouwburgen en andere voorstellingen
vragen onze belangstelling, kortom wij
hebben weer een jaartje voor de boeg.
Als wij echt vacantie hebben gehouden,
zien wij daar helemaal niet tegen op; in
tegendeel wij hebben er echt weer zin
in. Maar hoe beginnen wij in september
op de schone bladzijde? Werken wij ge
woon net zo door als wij ook vóór de
vakantie deden? Of hebben wij ook een
beetje datzelfde gevoel als de kinderen
in het nieuwe schooljaar? Beginnen ook
wij met verwachting, interesse en nieuws
gierigheid naar dat wat komen gaat,
ondanks het feit dat wij wel weten dat
er doorhalingen en kladden zullen ko
men?
Toch fijn dat wij altijd weer met een
schone bladzijde mogen beginnen
Attendens.
Indië los te krijgen, toen hij op 9 mei
1940 plotseling antwoord op zijn rekest
ontving. Het had „H.M. de Koningin
behaagd, de soldaat J. M. Elink Schuur
man het gevraagde vervroegde ontslag
uit de militaire dienst te verlenen
mits de toestand in Nederand zich niet
ongunstig zou wijzigen". Vijf uur later
vlogen de Duitse vliegtuigen boven Ne-
(vervolg op pag. 2)
