Ook UW leven kan van seconden afhangen
BLOEDTRANSFUSIE
Honderden jaren geleden reeds overwo
gen verschillende volkeren niet al
leen de mogelijkheid van het over
brengen van bloed van het ene levende
wezen in het andere, maar zij voerden
het ook uit. Het is echter voor het eerst
in het begin van de zeventiende eeuw,
dat wij zeker weten dat de beroemde
Engelse fysioloog Richard Lower, bloed
transfusie bij dieren heeft toegepast. La
ter deed hij dat ook bij zieke mensen.
Maar hiermee was de Franse geneesheer
Denis hem juist enkele jaren voor ge
weest. Denis voerde de eerste beschreven
bloedtransfusie uit ten behoeve van een
ziek mens omstreeks 1650 met het bloed
van een lam. Misschien speelde het feit,
dat een lam zulk een zachtaardig dier is,
een rol bij de keuze van het bloed van
dit dier.
Dr. Denis heeft deze kunstgreep nog en
kele malen herhaald, later ook met men
senbloed. Hij stuitte echter op heftig ver
bet van de machtige Geneeskundige Fa
culteit van Parijs, toen bij een van Denis'
bloedtransfusies de patiënt overleed. Deze
ingreep werd toen zonder meer als on
deugdelijk en gevaarlijk gebrandmerkt en
verboden.
Daarna duurt het wel bijna een eeuw
voordat de medische belangstelling op
nieuw op de mogelijkheid van bloed
transfusie wordt gericht. Maar pas in het
begin van de twintigste eeuw kreeg zij
ruime toepassing. Het beperken van de
transfusie tot het bloed van mensen en
de resultaten van de onderzoekingen van
de Oostenrijkse arts K. Landsteiner heb
ben de gevaren, aan deze ingreep verbon
den, tot een minimum teruggebracht.
Daarbij kwam nog de ervaring dat de
techniek van de transfusie zeer kon wor
den vereenvoudigd, door het bloed niet
onmiddellijk van de donor in de receptor
over te brengen, maar deze behandeling
in twee delen te splitsen: het opvangen
van het bloed van de donor en op
een later tijdstip en in ander tempo, on
der volmaakt ongestoorde omstandighe
den het inbrengen van het opgevangen
bloed bij de patiënt.
BLOEDGROEPEN
Dr. Karl Landsteiner te Wenen deed in
1900 een belangrijke ontdekking, nl. dat
het mislukken van bloedtranfusies ver
klaard kan worden, doordat de rode
bloedlichaampjes twee belangrijke stof
fen kunnen bevatten, nl. de A-factor en
de B-factor. Hieruit volgde de rangschik
king van de bloedgroepen, nl. A, B en
AB.
Daarnaast bestaat de O-groep, waarbij
beide factoren ontbreken. De bovenge
noemde stoffen hebben de eigenschap af-
weerstoffen te kunnen vormen.
In 1937 ontdekken Landsteiner en Wie
ner de Rhesus-factor. Deze ontdekking
maakten zij eerst in 1940 openbaar en trok
grote aandacht. Zij heeft aanleiding gege
ven tot geheel nieuwe behandelingsmetho
des b.v. bij pasgeborenen waarbij, indien
nodig, vrijwel al het bloed wordt wegge
nomen en vervangen door nieuw.
De ontdekking van professor Landsteiner
in 1937 kwam hierop neer, dat men nu
wist dat er twee mogelijkheden waren,
nl.: er zijn mensen die de Rhesus-factor
bezitten en mensen die haar niet hebben.
Voortgaande op deze ontdekking heeft
men ingezien dat men bij bloedtransfusie
niet alleen rekening heeft te houden met
het ABO-svsteem, doch tevens met de
Rhesus-factor.
Bloedtransfusies worden nu alleen gege
ven, indien men van de patiënt de bloed
groep en Rhesus-factor weet.
BLOEDGROEPBEPALINGEN
Uit het bovenstaande blijkt dus dat het
noodzakelijk is, dat men van een patiënt
die bloedtransfusie behoeft, zijn bloed
groep en Rhesus-factor kent.
Dit onderzoek, waarvoor verschillende
methodes te volgen zijn, kost tijd. Het is
in de tegenwoordige maatschappij met
haar jachtig bestaan, met haar vele kan
sen op ongelukken door verkeer of ar
beid, in het oog springend van belang,
dat de bekendheid met de bloedgroep
en Rhesus-factor vóór het kritieke mo
ment werd verkregen.
Sedert oktober 1955 worden van iedere
soldaat en marineman die in dienst komt
de bloedgroep en de Rhesus-factor vast
gesteld.
Gezien het voorgaande heeft de directie
gemeend, dat het ook voor de werk
nemers van de Amstel Brouwerij van be-
7
