NEFER,
Dit fijne beeldje vormt een van de mees
terstukken van de Egyptische kleinkunst;
het bezit daarenboven al de kwaliteiten
van de grote sculptuur. Rechtstaande, het
linkerbeen vooruit, houdt Nefer in iedere
hand een cylinderachtig stokje. Verschil
lende verklaringen werden hiervoor ge
geven, doch wellicht moet men deze stokjes
enkel als symbool of als een vorm van een
scepter beschouwen. De figuur leunt tegen
een pijler. De polychromie, door de tijd
verzacht, is goed bewaard gebleven en
verhoogt de levendige indruk van het
geheel.
Vijfde dynastie Oude Rijk, ca. 2500 voor
Chr., farao Oeserkaf.
Met dit kalkstenen beeldje der brouwers
zijn we bijzonder in onze schik, want hoe
wel dr. F. Hayduck het reeds zei in zijn
in 1925 verschenen Illustrierte Brauerei
Lexikon, weten wij door de recente op
gravingen en door dergelijke meesterstuk
ken van de Egyptische sculptuur zeker, dat
bgyPte behoort tot de landen, waar de
geboorte van het bier plaats vond. Ten
tijde van farao Oeserkaf kende men reeds
afzonderlijke moutbereiding, de bieraccijns,
prijsvaststellingen voor de verkoop, bepaal
de brouwerijcentra zoals Pelusium en wa
ren we reeds op de hoogte van een wel
varend bier- en barleven.
Dit laatste zou ik willen staven met een
ied uit Altagyptische Liebesliedet
■Du ziehst von Schenke zu Schenke.
Biergeruch trijft jeden, der Dir naht.
Das Bier vertreibt die Menschen.
Es laszt Deine Seele Schaden nehmen
(Ge gaat van tapkast naar tapkast. Bier
lucht komt ieder tegemoet, die dichtbij u
komt. Het bier jaagt de mensen weg. Het
brengt schade toe aan uw ziel.)
Uit alle gevonden geschriften en voorwer
pen mag men de conclusie trekken, dat
bier wellicht de alleenheersende drank in
Egypte is geweest. De bekende Franse
gastronoom Brillat Savarin is zelfs de me
ning toegedaan, dat de geschiedenis van
het bier teruggaat tot de Egyptische oergod
Osiris en hij schrijft dan ook: et la
bière qu on attribue a Osiris remonte
jusqu aux temps au dela desquels il n'ya
rien de certain (en het bier, dat men aan
Osiris toeschrijft gaat met zijn historie
terug tot ver daarvoor, een periode waar
van ons niets met zekerheid bekend is).
Egypte kende reeds vroeg de voordelen
van een centrale coöperatieve ge- en ver-
bruikscentrale en dat ook daarbij een be-
langrijke plaats aan het bier werd toe
bedeeld moge blijken uit de gevonden klei-
platensoldaten en ambtenaren werden
met bier en brood betaaldde koningin
kreeg per dag tien broden en twee pullen
bier; een prinses kreeg tien broden en één
pul bier en een gardeofficier twintig bro
den en twee pullen bier.
Een lied uit het vorengenoemde boekje
van Schott uit de tijd van de IVe dynastie
(ca. 2700 v. Chr.) is wel aardig om even
aan te halen vanwege de opvoedkundige
strekking
„Ubernimm Dich nicht beim Biertrinken.
Sprichst Du, kommt etivas anderes aus
Deinem Mund.
Du weiszt nicht, wer es sagt.
Du fallst und Deine Glieder versagen
(Ga u niet te buiten aan bier; als u spreekt
komt er iets anders uit uw mond. U weet
niet wie het zegt. U valt en uw ledematen
weigeren de dienst.)
hoofd der brouwers,
27
