Bierbrouwerij Brand moet reorganiseren. Maar liefst veertig procent van de
personeelsleden in het Limburgse Wijlre heeft zijn baan verloren. Sinds 2002 begeleidde
Elly van der Sanden van de afdeling P&O tientallen medewerkers bij hun gedwongen vertrek.
Nu is ze zelf boventallig.
Niet niks
Geen plaats meer
Ze heeft niet veel tijd. Vanmiddag is er in Wijlre een reünie
van de oud-werknemers van de stadsbrouwerij De Ridder
in Maastricht en Elly van der Sanden wil daar graag bij
zijn. In 2003 werd deze brouwerij gesloten, waardoor alle
25 werknemers van De Ridder plotsklaps op straat ston
den. Elly kent ze inmiddels allemaal. Als hoofd van de
afdeling Personeel en Organisatie bij Brouwerij Brand in
Wijlre, begeleidde ze hen de afgelopen jaren persoonlijk
bij het vinden van nieuw werk of het kiezen van een oplei
ding.
De afgelopen twee jaar hield het grootste deel van Elly's
werk verband met de reorganisaties van Heineken. Wilde
Brand op lange termijn overleven, dan ontkwam het niet
aan een ingrijpende reorganisatie. Alleen het primaire
productieproces zou blijven bestaan, zoals het brouwen
en verpakken. Als hoofd P&O adviseerde ze de directie
welke banen daardoor konden verdwijnen. Operators,
medewerkers van de afdeling Control, werknemers van de
facilitaire dienst: ze moest hen allemaal persoonlijk vertel
len dat Brand hen niet meer kon gebruiken.
De betrokken medewerkers kregen twaalf (tot 40 jaar),
vijftien (tot 50 jaar) of achttien (vanaf 50 jaar) maanden de
tijd om zich te heroriënteren. Elly: "Ik begeleidde iedereen
persoonlijk. Elke twee weken wilde ik ze zien en weten hoe
het met hen ging. Het is niet niks wat hen is overkomen en
het vinden van werk in een provincie als Limburg, waar
de werkloosheid hoog is, is best moeilijk. Ik ploos alle
kranten uit, zat flink achter ze aan. Ik wilde dat deze ver
velende periode zo snel mogelijk voor iedereen voorbij
was."
Werknemers die door alle nieuwe wendingen persoonlijk
in de knel kwamen mochten Elly altijd bellen, dag en
nacht. "Ik kreeg veel over me heen. Ze voelden zich vaak
machteloos. Werken bij Brand had hen altijd een bepaalde
status gegeven en die waren ze opeens kwijt."
De meeste klachten gingen echter over de manier waarop
ze te horen hadden kregen dat ze boventallig waren. "Dat
was ook heftig", erkent de P&O'er. In vijf dagen tijd werd
iedereen in een persoonlijk gesprek op de hoogte gesteld.
"Op de eerste dag, op maandag, kwamen eerst de mensen
aan de beurt van wie we wisten dat ze het niet verwacht
ten. Dat ging zo de hele week door, tot vrijdag. De mensen
die toen op mijn kamer kwamen, kregen goed nieuws. Zij
konden blijven."
De overigen kregen nog de kans om snel afscheid te
nemen van hun collega's, maar moesten vrijwel direct na
het gesprek de brouwerij verlaten. Met onder de arm een
pakket over hun rechten, opgenomen in het Sociaal Plan.
Achteraf gezien begrijpt Elly de boosheid om het abrupte
vertrek wel. Toch zou ze het de volgende keer precies
weer zo doen. "We hebben bewust voor die strategie geko
zen. Daarbij kozen we de kant van de achterblijvers. Zij
moesten wel de kans krijgen om de veranderingen tot een
succes te maken."
Inmiddels is de reorganisatie bij Brand zover doorgevoerd
dat ook Elly van der Sanden zelf boventallig is verklaard.
Een collega uit Den Bosch gaat haar werk, dat is terugge
bracht van veertig uur naar een dag, overnemen. Dat er
ook voor haar geen plaats meer is weet ze al sinds ander
half jaar. Verschil met de meeste andere werknemers is
dat zij niet op stel en sprong op straat stond. Ze ziet het
nog steeds als een groot voorrecht. "Ik had in die tijd ook
een turbulent privé-leven. Twee zeer nauwe verwanten
overleden kort na elkaar. Ik had het niet getrokken als ik in
die periode boventallig was geworden", zegt ze nu. Ze kon
langer blijven, omdat ze het managementteam duidelijk
had gemaakt dat ze nog een belangrijke rol te vervullen
had binnen het bedrijf. "Zij zagen ook wel in dat ik nodig
was om de mensen persoonlijk te begeleiden."
Dat ze nu zelf kan vertrekken vindt ze opvallend genoeg
niet erg. "Mijn werk zit. er op. Ik zie bij Brand geen uitda
gingen meer." Ze bewandelt hetzelfde traject als de werk
nemers die ze zelf begeleidde. Van hun ervaringen heeft
ze veel geleerd, zegt ze. "Vanmorgen ontving ik nog een
brief van een van hen. Ze is ouder dan ik, maar zag het
ontslag toch als een kans om heel iets nieuws te beginnen.
Ik denk er eigenlijk net zo over." De briefschrijfster vond
een nieuwe baan en schrijft dat ze daar helemaal op haar
plek is.
Via gesprekken met een persoonlijke coach hoopt ze ook
haar droombaan te vinden. Wat ze gaat doen of waar,
weet ze nog niet. "Misschien wel heel iets anders. Ik was
dit jaar in Brazilië en heb me daar verdiept in edelstenen.
Wie weet word ik edelsmid of ga ik zelf nog eens stenen
verkopen."
Vers van 't Vat, april 2005