'De Proefbrouwerij is eigenlijk
een informatiebrouwerij
Data-acquisitie
Samenwerking
Zaagtanddruk
zijn echter veel belangrijker geworden. En juist dat maakt
automatisering zo nuttig. Het brouwproces luistert namelijk zó
nauw en vereist zó veel gespecialiseerde kennis, datje voor een
goede analyse afhankelijk bent van betrouwbare informatie.
De computer voorziet daarin; de kleinste veranderingen worden
nu feilloos geregistreerd", vertelt Jeroen de Jong.
"Daarnaast hebben we het brouwhuis volledig vernieuwd.
Het is voorzien van de nieuwste meetapparatuur. Bovendien
hebben we de installatie zo ontworpen dat we in de toekomst
gemakkelijk aanpassingen kunnen realiseren."
"Dit is de bedieningsruimte", zegt hij. "Deze computers houden
van minuut tot minuut bij hoe het er met onze proefbrouwsels
voor staat. We krijgen gegevens over temperatuur, druk,
helderheid, zuurgraad, suikergehalte, de duur van het proces en
de werking van de apparatuur. Die informatie is essentieel.
Bier is een lastig product voor de technoloog. Er zitten slechts
vier grondstoffen in - water, gerstemout, hop en gist - maar
aangezien deze afzonderlijk uit honderden tot duizenden
componenten bestaan, is brouwen een ingewikkeld proces.
'Proces' is wat mij betreft trouwens een onjuiste benaming;
het suggereert een automatisme. Ik spreek liever van brouw-
methode, want de ambachtelijke kennis van de brouwer zelf is
onontbeerlijk. Zonder data-acquisitie kan die kennis echter niet
effectief worden toegepast. Er kunnen onverwacht zo veel
dingen anders lopen, er zijn zo veel factoren van invloed op de
bierkwaliteit, datje niet zomaar alles onder controle kunt
hebben. Je moet over de juiste informatie beschikken om goed
op het brouwproces in te kunnen spelen", vertelt De Jong.
"Dankzij de automatisering van de Proefbrouwerij kunnen we
beter werken aan ontwikkeling van nieuwe en optimalisatie van
bestaande producten, de verwerking van grondstoffen en aan
productiemogelijkheden met verbeterde gerstrassen.
Verder proberen we bijvoorbeeld de smaak van het bier langer
te behouden en een beter schuimgedrag te realiseren.
De nieuwe installatie wordt ingezet voor veel R&D-projecten
en voor opdrachten van werkmaatschappijen. Daarnaast
verzorgen we opleidingen. Zelf noemen we de Proefbrouwerij
ook wel de informatiebrouwerij."
De roestvrijstalen brouwketels vormen een bewijs van de
vernieuwing in de Proefbrouwerij. Koper is uit de tijd. Maar ook
de reinigings- en filterinstallatie zijn vernieuwd. Hoewel de
feitelijke bouw en automatisering is uitbesteed aan externe
ondernemingen, had het project succes dankzij de gesmeerde
samenwerking tussen HTS Project Services, HTS Research
Development, de afdeling Nieuwbouw van Heineken Nederland
Zoeterwoude en natuurlijk de Proefbrouwerij zelf. Fysiek zijn de
betrokken partijen in oktober 2001 aan het werk gegaan;
in maart 2003 wordt het vernieuwingsproject volledig afgerond.
Inmiddels zijn ook andere projecten voor Heineken brouwerijen
buiten Nederland gestart.
Intussen draait de Proefbrouwerij op volle toeren.
Met nieuwe apparatuur en nieuwe uitdagingen. Jeroen de Jong:
"Er zijn nieuwe spanningsvelden bij gekomen. De automatisering
versus onze flexibiliteit. Hoe spelen wij in op de extra informatie
die we voortaan krijgen? Vernieuwing en verbetering van de
Proefbrouwerij betekent niet dat de werkdruk lager wordt.
Wel kunnen we onze kwaliteit en ouput verhogen. Dankzij onze
inspanningen kan de brouwer zich volledig richten op het
brouwproces. We hebben sowieso altijd verschillende
opdrachten tegelijk lopen, voor binnen- en buitenland.
Natuurlijk is de werkdruk bij ons anders dan die in de
productiebrouwerij. Hier kennen we meer een 'zaagtanddruk'
met veel deadlines en pieken. Maar het is en blijft serieuze
business."
Vers van 't Vat, februari 2003 15
