Dr. Henk Rijckborst, director Heineken Medical Services:
Afrika. De hongersnood die het continent boven
het hoofd hangt, zorgt ervoor dat het bijna
dagelijks in het nieuws is. Ziekten, met name
aids, eisen hun tol, burgeroorlogen slachtoffers.
Lokale overheden staan machteloos en daarom
springen bedrijven in de bres voor hun
medewerkers. Dr. Henk Rijckborst, director van
Heineken Medical Services, is nauw betrokken
bij een project ter bestrijding van ziekten
onder medewerkers van Heineken Brouwerijen
in Afrika.
Barrière
Brouwerijkliniekjes
'Afrika is nergens
Tekst Arno Verbaas
Ten zuiden van de Sahara zijn meer dan dertig miljoen
mensen besmet met hiv, het virus dat aids kan veroorzaken.
Schrikbarende cijfers, vindt Rijckborst. "Maar dat is niet alles.
Laat ik een voorbeeld geven om te illustreren hoe ingrijpend
een ziekte als aids kan zijn. In Zuid-Afrika is ruim dertig
procent van de inwoners seropositief; onder tieners ligt het
percentage tegen de vijftig. Zonder behandeling heb je
hooguit tien jaar te leven en als gevolg daarvan slaat de
demoralisering toe. Jongeren zien niet in waarom ze zouden
moeten studeren en leiden een doelloos bestaan, niet zelden
in het criminele circuit. Onder jongvolwassenen, de 'motor'
waarop de economie draait, is aids al jaren doodsoorzaak
nummer één. Bijkomend probleem is dat aids wordt gezien als
een 'shameful death'; er rust een enorm taboe op de ziekte.
Kortom: als je aids wilt bestrijden, pakje met alleen het
uitdelen van medicijnen maar een klein deel van het totale
probleem aan. Aids ontwricht samenlevingen op een
onvoorstelbare schaal."
Henk Rijckborst is sinds 1984 namens Heineken werkzaam
voor expatriates en lokale medewerkers in Afrika. Daardoor
maakte hij van dichtbij mee hoe moeilijk het is daar een
project van de grond te krijgen. "Je zou zeggen dat lokale
overheden er alles aan doen om de snel om zich heen
grijpende ziekten te bestrijden. Dat is niet zo", weet Rijckborst.
"Vreemd genoeg is het niet zo dat er geen geld is om aids te
bestrijden. In een door de Verenigde Naties opgericht 'Global
Fund' is bijna twee miljard euro gestort. Dat lijkt heel wat,
maar naast aids moet ook de bestrijding van ziekten als
malaria en tbc uit dit fonds worden betaald. Er is minimaal
tien miljard nodig om dat een beetje van de grond te krijgen.
Helaas wordt in het Global Fund teveel gediscussieerd en te
weinig gedaan."
Het grootste probleem is echter dat het de Afrikaanse
overheden niet lukt daadwerkelijk hulp te bieden aan de
lokale bevolking. Rijckborst: "Voorlichten, testen, begeleiden
en behandelen vraagt organisatie en die is er niet. Daarbij
moet je je bedenken dat het bijna onmogelijk is de getroffenen
daadwerkelijk te bereiken. Reizen naar Afrika is gemakkelijker
dan reizen in Afrika. Die hindernis moet dus ook nog worden
genomen."
Omdat Afrikaanse overheden niet adequaat reageren op de
aids-epidemie, nemen steeds meer bedrijven zelf het heft in
handen. Heineken vervult een voortrekkersrol. Niet toevallig,
vertelt Rijckborst: "De internationale gezondheidsorganisaties
daagden enkele jaren geleden bedrijven in de mijn- en de
brouwindustrie, de grootste industrieën op het Afrikaanse
Heineken
Nederlands Beheer
