Onbesproken
en u
Hans de Ruiter is directeur P&O van Heineken Nederlands Beheer. Hij is vanuit de directie onder meer
verantwoordelijk voor de collectieve afspraken die Heineken in Nederland met de vakbonden maakt.
Hans kwam 1 september 2001 in dienst en kon onmiddellijk aan de slag met een veranderend
economisch klimaat en de gevolgen die dat heeft voor de bedrijfsvoering en daarmee voor de
medewerkers. Hoog tijd om hem eens aan de tand te voelen.
Je werkt hier iets langer dan een jaar. Als je nu iets
mag veranderen, waar kies je dan voor?
Is de cultuur hier harder dan elders?
Het mag van jou allemaal wat directer. Zitje dan wel
in het juiste vak?
Pakken we het veranderen echt zo anders aan dan
in het verleden?
Houd jij van veranderen?
Hoe kan een mens zich volgens jou het best staande
houden in deze onzekere tijden?
Denk je dat bedrijfs- en het medewerkerbelang hier
in balans zijn?
"De manier waarop dingen bij Heineken worden omkleed,
ik ben zelf erg direct en redelijk ongecompliceerd. Dat lijkt
soms hard, maar het is gebaseerd op respect. De cultuur
hier is daaraan tegengesteld. Heineken staat bol van de
wellevendheid, maar ik zie ook afstoot- en uitsluitverschijnselen.
Het lijkt misschien vriendelijk, maar er zit keihard gedrag in
deze cultuur."
"Gedrag kan hard zijn, een cultuur niet. Een cultuur is sterk of
zwak. De cultuur binnen Heineken is erg sterk. Dat komt ook
doordat het als familiebedrijf is begonnen. Een sterk voelbare
cultuur heeft goede kanten. Je kunt er bijvoorbeeld niet langer
dan een week onpartijdig tegenover staan. Dat zorgt voor een
snelle natuurlijke selectie van mensen die daar wel of niet in
passen. Aan de andere kant krijg je op die manier veel dezelfde
soort mensen bij elkaar en dat is weer een nadeel."
"Dat ligt aan je beroepsopvatting. Gelukkig wordt, zeker in deze
tijden van verandering, de rol van Human Resource
Management op de juiste waarde geschat. Als je dit vak goed
wilt uitoefenen, moetje onbesproken én uitgesproken zijn.
Onbesproken betekent, dat je je rol zuiver houdt. Uitgesproken
betekent dat je, letterlijk, je rol 'inkleurt'. Je moet bereid zijn
iets neer te zetten, wellicht tegen de stroom in. Dat vereist een
grote mate van mentale onafhankelijkheid. Je kunt deze functie
niet gemakkelijk uit carrièrebelang uitoefenen, zeker niet in
een fase van verandering."
"Die vraag kan ik moeilijk beantwoorden, want ik was hier toen
niet. Ik denk dat de veranderingen op zichzelf niet zo anders
zijn. Ik denk wel dat de gevolgen een andere dimensie hebben.
Tot nu toe hadden veranderingen bijna geen personele
gevolgen op het gebied van mobiliteit en werkgelegenheid.
Het is nu minder vrijblijvend als het gaat om het doorvoeren
van consequenties. Dat is een nieuwe dimensie. Voor het eerst
staan inkomen en werkzekerheid bij Heineken ter discussie.
Dat raakt mensen heel basaal. Waardering is belangrijk, maar
boven alles gaat het aan het einde van de dag gewoon om het
bestaansrecht."
Tekst Wilma Gertenaar
"Veranderen is een containerbegrip, een inhoudsloze kreet,
en als zodanig niet interessant. Een verandering op hoog
niveau afkondigen, betekent helemaal niets als je je niet kunt
voorstellen wat het voor het individu betekent.
Neem bijvoorbeeld 'Taking Heineken to the Next Level'.
Dat wordt pas interessant als het op individueel niveau
terechtkomt. Daar zal de verandering vorm moeten krijgen.
Uiteindelijk gaat het om de behoefte aan een verandering in
mensen. Ik ben niet van het vernieuwen, wel van nieuwe
impulsen."
"Veranderingen die te maken hebben met de kwaliteit van
functioneren zijn relatief duidelijk. Iemand vertellen dat hij
onder de maat functioneert is moeilijk, maar wel heel
concreet. Veel van de huidige en komende veranderingen zijn
echter gebaseerd op bedrijfseconomische keuzes. Ze hebben
niets te maken met het functioneren van mensen. Dat is veel
moeilijker.
Het wordt dan nog belangrijker om goed uit te leggen waarom
een bepaalde keuze wordt gemaakt. Ik verwacht niet dat
iemand, die bang is zijn functie te
verliezen, de vlag uithangt omdat
er zo'n stevig management zit.
Ik heb ook niet de illusie dat ik
mensen kan overtuigen van de
juistheid van een beslissing.
Maar ze moeten weten dat erover
is nagedacht, dat het niet een
beslissing is die zomaar wordt
genomen. Uiteindelijk houd je je
staande door je gevoel van eigenwaarde, de wetenschap datje
een goede bijdrage levert, door zelfvertrouwen. Daar kan een
werkgever weinig aan veranderen. Mensen worden wendbaar
en weerbaar doordat zij dat zelf willen en zelf organiseren.
Alles wat een werkgever kan doen, is mensen blijven uitdagen,
opleiden en trainen."
"Ik heb bij Heineken het gevoel dat die balans er is, en sterker
nog, dat hij af en toe doorslaat naar de kant van de
medewerkers. De nieuwe collectieve afspraken die we met de
bonden maken, zijn ook gewoon een kwestie van de wal die het
22
Heineken
Nederlands Beheer
