...maar dan anders
Hij straalt weer als vanouds op de Tweede Nassaustraat in Amsterdam. En niks 'Biertje?' - gewoon nog lekker
ouderwets 'Heineken's Bieren'. Hoe een oude muurschildering werd herontdekt en gerestaureerd.
Echt oud
Biertje
Tekst Arno Verbaas
Muurschilderingen zijn in feite de voorlopers van onze
reclameborden of, in vaktaal, 'billboards'. De reclamemakers
van pakweg honderd jaar geleden gebruikten geen aanplak
borden of posters die om de zoveel weken verwisseld worden.
In plaats daarvan beschilderden ze blinde vlakken op muren.
"In feite waren muurschilderingen niet eens zo bijzonder.
Eind negentiende, begin twintigste eeuw werden ze op grote
schaal aangebracht", vertelt Mare Stegeman. Hij is een geboren
en getogen Amsterdammer en speurt al jaren de gevels in de
binnenstad af, op zoek naar onontdekte juweeltjes. Dat doet hij
uit pure belangstelling, dus zonder ervoor te worden betaald.
"Tegenwoordig kom je zulke oude schilderingen natuurlijk niet
zo vaak meer tegen. Ik schat dat ik er in Amsterdam tot nu toe
zo'n 150 heb gezien. Ze zijn allemaal tussen de vijftig en
honderd jaar oud. De meeste bestaan alleen uit tekst; sommige
zijn groter, hebben verschillende kleuren en gaan vergezeld
van een afbeelding."
De meeste oude muurschilderingen worden volgens Stegeman
bij toeval ontdekt: "Vaak zijn ze jaren geleden verdwenen
onder een nieuwe laag verf. Die verf verweert in de loop van
de tijd, bladdert af en geeft dan de onderliggende schildering
prijs."
Bij de reclame voor 'Heineken's Bieren' was dat niet anders.
Stegeman kwam de muurschildering op het spoor na een tip
van Richard Hengeveld, buurtbewoner en net als hij gek op
oude gevels. "Richard belde me dat er bij Van Ramesdonk,
een voormalig café, een steiger stond", vertelt Stegeman.
"De eigenaar van het pand wilde de gevel schoonmaken door
hem te laten zandstralen. Dat zou funest zijn voor de
schildering. Gelukkig heb ik hem weten om te praten.
De schildering mocht blijven zitten, op voorwaarde dat we haar
netjes zouden restaureren."
Dat is inmiddels gebeurd. Op een gele achtergrond met zwarte
omlijning staat in rode en groene letters Café v. Ramesdonk
Vergunning Heineken's Bieren Telef- 80316.
"Blijkbaar vond de café-eigenaar het feit dat hij Heineken
mocht verkopen uitstekende reclame", zegt Stegeman.
"Omdat de muurschildering er nu weer als nieuw uitziet, zie je
zelfs bijna niet dat ze écht oud is. Maar als je wat beter kijkt,
is het overduidelijk. De toevoeging 's aan Heineken is al lang
verdwenen en een vijfcijferig telefoonnummer kennen we nu
ook niet meer. Daarnaast is er een 'oud' lettertype gebruikt en
zijn de kleuren anders dan die Heineken tegenwoordig
gebruikt."
Deze Heineken-reclame, in de buurt van de plaats waar het in
1864 allemaal begon, is in ieder geval gered en kan weer jaren
mee. Stegeman zit ondertussen niet stil. "Ik ontdek nog steeds
nieuwe muurreclames. En tien tegen één dat er nog meer
Heineken-gerelateerde schilderingen boven water komen!"
Heineken
Nederlands Beheer
