Het Oeteldonks carnaval is gebaseerd op de middeleeuwse
traditie van de omgekeerde wereld. Het is een feest van
kolderieke scherts en parodie. Drie dagen van feesten met
zang, dans, eten en drinken, vóórdat de veertigdaagse
vastenperiode begint.
Heineken
un werrum nest
Tekst Gerrit Sman
Dat liep in de negentiende eeuw danig uit de hand. Tegen de
'slemperijen' kwam verzet vanuit de burgerij en een verbod
dreigde. Enige Bosschenaren uit de gegoede middenstand
smeedden een plan ter bescherming van dit volksfeest waarin
iedereen zich zou kunnen vinden. Zij bedachten het durp
Oeteldonk. In 1882 werd de Oeteldonkse Club opgericht om
het initiatief uit te werken en te begeleiden. Het werd een
volksfeest dat verloopt volgens vaste protocollen en waarin
iedereen zijn of haar rol speelt. Ook de Hofbrouwerij der
Amadeiro's, de rest van het jaar bekend als de Supply unit
's-Hertogenbosch, vervult hierin al een geheel eigen rol.
Veel meer. Daar laten ze in Oeteldonk geen twijfel over
bestaan. Herman Ubbink is een van de uitzonderingen die
deze eer te beurt viel evenals dat in het verleden met de
legendarische Cor Scheltema het geval was. Beiden hebben
dan ook door de jaren heen van een grote betrokkenheid bij
het wel-en-wee van het durpke Oeteldonk blijk gegeven.
'De Heinekes', zoals ze in 's-Hertogenbosch zeggen, en het
Oeteldonkse carnaval hebben wat moois met elkaar. Dat begon
al direct met de officiële opening van de Bossche Brouwerij in
september 1958. De toenmalige directie van de Brouwerij
nodigde de Prins, 't Gevollug en alle functionarissen van de
Oeteldonkse Club uit om te toasten op Oeteldonk. En als je
Oeteldonkers uitnodigt om iets te komen drinken dan komen
ze ook... Oeteldonk had z'n eigen Hofbrouwerij. Bij een
Hofbrouwerij hoort ook een Hofbrouwer. Maar dat wordt je
niet zomaar. Je kunt nog zo goed Heineken 's-Hertogenbosch
managen, voor de titel Oeteldonks Hofbrouwer is meer nodig.
In de loop der jaren zijn er verschillende tradities ontstaan in
de relatie tussen Oeteldonk en de Hofbrouwerij. Een van die
tradities is de jaarlijkse 'kwaliteits- en kwantiteitscontrole' die
de Prins rond 11/11 houdt: het biersteken. De vorst bepaalt bij
die gelegenheid de sterkte en hoeveelheid van het bier dat
met carnaval in Oeteldonk en de omliggende moerassen
gedronken gaat worden. Hij maakt zijn kwaliteitscontrole
officieel door het tekenen van certificaten waarmee hij de
kwaliteit garandeert. Deze certificaten krijgen de uitbaters van
de 'ordenarissen' die tijdens de, eveneens traditionele,
Bierpruuverij op zaterdag voor carnaval worden bezocht.
Wat een 'ordenaoris' precies is kan de Peer, onze Oeteldonkse
Burgervaojer, zo mooi in zijn eigen woorden uitleggen:
"Denkte aon Oeteldonk mee carnaval dan denkte aan de sfeer
op straot. Mar ok aon de wèrreme nèsjes waor de ge oew
glèske van ut êén of ander kunt vatte. Plèkke waor ge pesööne
teege ut lijf lopt, die ge niet kent mar waor ge mee staot te
1... as waore ut oew vrinde van keinds af aon. Di soort plèkke
noeme we Oeteldonkse ordenaorisse. Ut zijn stuk voor stuk
wèrreme nèsjes, waor ge verzeekerd bént van un goej glèske
bier, gezèllege meziek en un sfeervolle aonkleejing".
Deze 'tocht der tochten' werd dit jaar voor de 22e keer
(2x11!) gehouden en voerde onder aanvoering van Marinus
van Dorst, een bont carnavalesk gezelschap van Bossche
Heineken-medewerkers, meziekskes en veul ander vollek,
langs acht Oeteldonkse ordenaorissen. Het bier werd overal
ruimschoots gepruuft en goed bevonden. Het was opnieuw
een mooie tocht door 'ut wèrrum nèsje Oeteldonk' en een
goed begin van carnaval 2002.
Nederlands Beheer