"f
Onder grote belangstelling zijn vrijdag 29 september in
te Amsterdam de Heinekenprijzen uitgereikt. Dit geb
Claus. De prijsuitreiking vindt om de twee jaar plaats.
l hA v
De Amerikaan Dr. James E. Rothman ontving de
Dr H.P. Heinekenprijs voor de Biochemie en
Biofysica, een beeld en een geldbedrag van
150.000 dollar voor een historische ontdekking
waardoor meer inzicht is verkregen in ziektes als
diabetes, kanker en AIDS. Op dit moment wordt
hard gewerkt aan de ontwikkeling van een nieu
we generatie medicijnen die het ontstaan van
AIDS moeten afremmen. Rothman heeft ontdekt
hoe het transportproces van eiwitten binnen een
cel plaatsvindt. Tot dusver was het een raadsel
hoe dit proces in zijn werk ging. Door de ontdek
king van Rothman is inzicht verkregen in belang
rijke processen zoals het vrijkomen van insuline
in de bloedbaan, de communicatie tussen ze
nuwcellen in de hersenen en het binnendringen
van virussen (zoals HIV) die cellen infecteren. Als
een van deze processen niet goed functioneert,
speelt dat een belangrijke rol bij diabetes en
waarschijnlijk ook bij bepaalde vormen van kan
ker.
Professor Eric R. Kandel (1929) ontving de Dr
A.H. Heinekenprijs voor de Geneeskunde, een
beeld en een geldbedrag van 150.000 dollar,
voor zijn baanbrekend onderzoek naar de mecha
nismen van leerprocessen en het geheugen. Hij
gebruikte hiervoor een zeeslak, omdat het een
voudige zenuwstelsel van dit simpele weekdier
zich uitstekend leent voor onderzoek naar leerge
drag en geheugenvorming op cellulair en molecu
lair niveau. Dankzij het onderzoek van Kandel
heeft de wetenschappelijke wereld onder andere
meer inzicht gekregen in het functioneren van het
korte- en langetermijngeheugen bij lagere en ho
gere diersoorten. Zijn ontdekkingen kunnen lei
den tot de opheldering van de oorzaak van ver
schillende geheugenstoornissen bij mensen. In
december ontvangt Kandel tevens de Nobelprijs
voor de Geneeskunde.
De van oorsprong Nederlandse historicus Jan de
Vries kreeg de Dr A.H. Heinekenprijs voor de
Prof. Jon de Vries en ZKH Prins Clous
Historische Wetenschap. De prijs, een beeld
en een geldbedrag van 150.000 dollar, werd De
Vries toegekend voor zijn baanbrekend onder
zoek naar de ontwikkeling van de Europese eco
nomie in de periode 1500 tot 1800. Volgens de
jury heeft De Vries 'de wortels van de moderne
markteconomie blootgelegd' en op originele en
heldere wijze veel historische gegevens geordend
waardoor verrassende perspectieven zichtbaar
werden. In het onderzoek van De Vries staat de
manier waarop verschillende economische facto
ren hebben gereageerd op het marktverkeer cen
traal. Jan de Vries is in 1943 in Nederland ge
boren, maar woont al vanaf zijn jeugd in de
Verenigde Staten en hij is Amerikaans staatsbur
ger.
De Dr A.H. Heinekenprijs voor Milieuweten
schappen ging naar de Deense professor Poul
Harremoës. De prijs, een beeld en een geldbe
drag van 150.000 dollar werd hem door de
Koninklijke Nederlandse Akademie van Weten
schappen toegekend voor zijn onderzoek naar
verschillende facetten van de biologische behan
deling van afvalwater. Harremoës (1934), die als
professor is verbonden aan de Technische
Universiteit van Denemarken, is bovendien on
derscheiden voor zijn inzet bij het mobiliseren
van de wetenschappelijke wereld ten aanzien van
het onderzoek naar en de beperking van water
verontreiniging. De Deen ontving in 1992 de
Stockholm Water Prize en is sinds 1994 lid van
de Wetenschappelijke Commissie van het
Europees Milieu Agentschap.
De Nederlandse kunstenaar Guido Geelen ont
ving de Dr A.H. Heinekenprijs voor de Kunst,
een beeld en een geldbedrag van 100.000 gul
den, voor de ongebruikelijke en vernieuwende
wijze van toepassen van klei in zijn werken.
Guido Geelen (1961) maakt beelden waarin ke
ramiek een belangrijke plaats inneemt. Hij
gebruikt keramische reproducties van gebruiks
voorwerpen, die hij vervolgens ordent en op
elkaar stapelt. Werk van Geelen is te zien in de
collecties van onder andere het Stedelijk
Museum, Museum Boijmans van Beuningen in
Rotterdam, Het Kruithuis, het Noord-Brabants
Museum in 's-Hertogenbosch en het Rijks
museum Kröller Müller in Otterlo.
Corporate CommunicationAmsterdam
Toespraak prof. drs. Reneman
Mevrouw Heineken, de heer Heineken, de heer Reneman en ZKH Prins Claus
f 4- V- *»i,'
i
V.l.n.r. de prijswinnaars: professor Poul Harremoës (Denemarken), pro
fessor Jan de Vries (University of California), professor Eric R. Kandel
(Colombia University), ZKH Prins Claus, Guido Geelen (Nederlandse kun
stenaar) en Dr James E. Rothman (New York scientist)