Achtergronden
Foto's: Frank van den Berg
Schutterijen of schuttersgilden kennen in heel Europa hun oorsprong in
de twaalfde eeuw. Ze ontstonden vaak in steden, later ook in omlig
gende dorpen. Destijds waren het verenigingen van vrije mensen die
zich aaneengesloten hadden om de zwakkeren in de maatschappij te
beschermen, vaak vanuit een christelijke achtergrond. De onderlinge
solidariteit speelde altijd een grote rol. Ze hadden als taak een leefge
meenschap te beschermen en dat gebeurde in die tijd voornamelijk
met kruisbogen. Uiteraard hadden ze ook plichten en waren ze strikte
gehoorzaamheid verschuldigd aan het wettig gezag. Na de vijftiende
eeuw kwam er in Nederland en België een einde aan de groei van de
gilden en verdwenen ze zelfs. Pas in de negentiende eeuw bloeiden ze
weer op, als gevolg van een wet in 1827, die bepaalde dat dienst
doende en rustende schutterijen moesten worden opgericht. Dit om te
beschermen in tijden van oorlog en gevaar. In de late negentiende en
begin twintigste eeuw beginnen de schutterijen zich te verenigen in
schuttersbonden.
Limburg kent momenteel negen bonden, waarvan twee in Belgisch
Limburg.
Overigens bestaat een schutterij uit nogal wat onderdelen:
Een bordjesdrager, (een jong persoon van 8-12 jaar, die het em
bleem van de schutterij draagt om te laten zien wie de groep is die
er aan komt marcheren)
Bielemannen of sappeurs. (Mannen die een bijl meedragen om de
weg voor de schutterij vrij te maken van obstakels zoals omgevallen
bomen en dergelijke. Ze dragen daarnaast ook een geweer en heb
ben een rugzak en een aantal kleine koppeltassen)
De muziekgroep, bestaande uit een tamboer-majoor, tamboerkorps
en eventueel klaroenen.
Het Vaandel, met daarop de identiteit van de schutterij (vaak een
patroonheilige)
De Koning met koningin: een eretitel die jaarlijks wordt verdiend door om
beurten op een houten vogel te schieten. Degene die het laatste restje
hout van de paal af schiet mag zich een jaar koning noemen.
De Marketentsters: gaandeweg erbij gehaald om de manschappen te
voorzien van een drupke (sterke drank) en iets te eten (worst, kaas en
stokbrood).
De Generaal: een verdiende titel. De Generaal wordt gekozen.
De Officiers: identiek aan het leger, maar een erefunctie, die net als ge
neraal pas wordt gegeven op het moment dat je iets voor de schutterij
hebt betekend.
De Schuttersgroep: bestaande uit geweerdragers. Verder identiek aan het
leger.
De Commandant: deze leidt de hele karavaan en deelt de commando's
uit.
De schutterij heeft jaarlijks een aantal vaste feesten: Koningsvogelschieten,
de bondsfeesten en het Oud Limburgs Schuttersfeest, een bondsfeest in het
groot. Hieraan doen alle schutterijen van Belgisch en Nederlands Limburg
mee. De winnaar van de schietwedstrijd mag het OLS het volgend jaar orga
niseren, maar is dat niet verplicht. De wed
strijd is tot nog toe telkens over twee week
enden uitgeschoten.
Meer info over schuttersfeesten leest u op:
www. oun l/open/ha w/sch utter, htm
