Sneller ombouwen door SMED
Niet alle flesjes waarin wij bier
voor de export afvullen zijn
even lang, bol of dik. Daarom
komt het bij Verpakken op een
aantal colonnes voor, dat delen
van de produktielijnen moeten
worden versteld. Pas dan kan
de volgende (export-)order ge
draaid worden. Om dit ombou
wen sneller te laten verlopen,
zijn Ruud Thonhauser (voor
Z'Wou) en Ben Bakker (voor
H'Bosch) al enige tijd bezig met
een zogenoemd SMED-project.
SMED staat voor 'Single Minute
Exchange of Dies' oftewel 'Het
in een enkele minuut wisselen
van een mal'. Bij een grote
ombouw moeten de instellin
gen van alle machines in een
colonne aangepast worden. In
het geval van een kleine om
bouw, veranderen alleen de
instellingen van de etiketteer
machine. Tot voor kort werd
niet volgens een systeem omge
bouwd. Ruud Thonhauser: "Er
werd net zo lang gepast en ge
meten met een proefflesje totdat
het alle gedeelten van de afvullijn
goed doorliep. Dat kostte tijd.
Met het SMED-systeem kan
nauwkeurig worden afgesteld
en bespaar je op de testtijd."
Den Bosch
In het voorjaar van 1994 begon
Den Bosch met het huidige
SMED-project. Ben Bakker,
wachtchef Technische Zaken,
vertelt: "Wij bouwen dagelijks
om, soms zelfs twee keer op een
dag, dus we zijn het wel gewend.
Maar het nastellen duurde te
lang. Daarom zijn we met het
SMED-project begonnen, aller
eerst op Colonne 8. Binnen de
projectgroep coördineer ik de
werkzaamheden aan de lijn. Wij
vinden het belangrijk dat de ver
andering vanuit de mensen
komt en hebben daarom werk
groepen gevormd die elk voor
het ombouwen van een aantal
machines verantwoordelijk zijn.
Elke werkgroep bestaat uit
drie bedieningsmensen, één uit
elke ploeg, een verpakkings
specialist en een monteur. Zij
hebben van het ombouwen van
de machines video-opnames
gemaakt. Deze opnames zijn
geanalyseerd en de werkgroep
heeft de beste ombouwvolgor-
de bepaald. Op basis hiervan
zijn ombouwlijsten gemaakt."
Ben Bakker vervolgt: "Met deze
lijsten hebben we een aantal
test-ombouwen gedaan. Tege
lijkertijd hebben we de machi
ne-onderdelen die een nieuwe
instelling krijgen, genummerd.
Tenslotte hebben monteurs van
de Technische Dienst, op basis
van voorstellen van de werk
groepen diverse veranderingen
aangebracht, zodat we de instel
ling preciezer kunnen aflezen.
Met SMED willen wij bereiken
dat iedere willekeurige persoon
een machine kan ombouwen,
simpelweg door de checklijsten
te gebruiken. De mensen aan de
lijn bepalen wat er gebeurt.
SMED ontstaat uit hun gedach-
tenwereld en is daardoor iets
waar ze 'u' tegen zeggen. Het
enthousiasme voor SMED is
dan ook groot."
Zoeterwoude
Aangespoord door de goede
ervaringen met SMED bij Ver
pakken Den Bosch, begon Zoe
terwoude in januari 1995 ook
met een SMED-project. Ruud
Thonhauser, opleidingsfunctio
naris Werktuigbouw, werkte
voorheen bij Bols Benelux in
Nieuw-Vennep aan een SMED-
project. In die tijd had hij al con
tact met Heineken Den Bosch.
Vanwege zijn brede ervaring
met dit ombouwprincipe werd
Ruud Thonhauser gevraagd om
een SMED-project voor Zoeter
woude te starten. "Het verschil
met Den Bosch zit hem in het
feit, dat zij over het algemeen
kleinere orders afvullen. In Zoe
terwoude draaien we met name
de grote runs, waardoor wij
maar vier a vijf keer per week
moeten ombouwen. Toen vorig
jaar december twee flestypes
aan Colonne 3 zijn toegevoegd,
is mij gevraagd om het SMED-
project op te zetten. In januari
zijn we direct gestart met de
inventarisatie van alle onderde
len die tijdens een ombouw
gewisseld worden. Daarna heb
ben we de instellingshandelin
gen van de bedieningsmensen
per machine in kaart gebracht
om daarmee ombouwchecklijs-
ten te maken. Vervolgens heb
ben we de machine-onderdelen
genummerd en zijn meetin
strumenten op de machines
gebouwd.
"Als er een ombouw aankomt,
beginnen collega's Leen van der
Plas en Piet van Oort met de
Ruud Thonhauser (Z'Wou)
Verpakkingsspecialist A.
Ed van den Thillaart
(H'Bosch)
voorbereidingen: ze draaien de
checklijsten uit en leggen alle
wisselonderdelen per machine
in ombouwvolgorde op de daar
voor bestemde kar. Twee uur
vóór de ombouw worden de kar
ren met de checklijsten opge
haald door Produktie. Zij zorgen
ervoor dat alles over de machi
nes verdeeld is als de ombouw
start. Tijdens het ombouwen
vinkt elke bedieningsman op
zijn lijst per machine af wat hij
heeft gedaan zodat wanneer
nodig zijn collega uit de vol
gende ploeg weet waar hij kan
verdergaan. Per ombouw meten
de groepsleiders de tijd. Daarvan
wordt een overzicht gemaakt,
dat de groepsleiders in het werk
overleg met de mensen kunnen
bepreken.
Ruud Thonhauser: "Uiteinde
lijk willen wij de ombouwtijd
aanzienlijk verkorten. Voor de
komende periode is de organi
satie van de ombouw zeer
belangrijk. Niet alleen de taak
verdeling maar vooral de
samenwerking binnen de teams
zal veel aandacht krijgen.
SMED moet bij alle betrokke
nen leven en door iedereen
gedragen worden, anders werkt
het niet. Het is een totaal ande
re manier van werken, dus is het
logisch dat het even duurt voor
dat alle medewerkers eraan
gewend zijn. Er zijn gelukkig al
veel enthousiaste mensen en
dat motiveert."
