Zelfgemaakte
Perzische tapijten
De heer J.J. van der
Eijk, oud-directeur
Pensioenfonds, is
één van de weinige
Nederlanders die
Perzische tapijten
knoopt. Hij heeft
dan ook lang
moeten zoeken naar
iemand die het hem
kon leren.
De heer Van der Eijk is ruim
twintig jaar directeur van het
Pensioenfonds van Heineken
geweest. Daarvoor werkte hij
vanaf 1939 bij de afdeling Bui
tenland van Heineken. Na de
oorlog is hij acht jaar directeur
geweest van de Heineken Indo
nesische Brouwerij in Soera-
baya. "Na mijn p.ensioen in
1978 wilde ik Perzische tapij
ten gaan knopen. Ik knoopte
vanaf mijn elfde jaar al de zoge
naamde Smirna tapijten (eer
andere manier van knopen) en
toen wilde ik iets anders. Als
groot liefhebber van Perzische
tapijten ging ik op zoek naar
iemand die mij de kunst kon
leren. Ik ben overal geweest om
te vragen wie het mij kon leren.
Na twee jaar zoeken kwam ik
in een Perzische winkel in de
Kinkerstraat in Amsterdam. De
eigenaar was de heer Davoud,
een echte Pers, en die wilde mij
graag het knopen van Perzische
tapijten leren. Ik ben geduren
de anderhalf jaar, drie tot vier
keer in de week, een paar uur
bij meneer Davoud geweest
om het te leren. Hij vond het zo
leuk dat een Nederlander inte
resse voor de kunst van zijn
land had, dat hij me zelfs gratis
materiaal gaf om te oefenen",
aldus de heer Van der Eijk.
Veel tijd
"Eerst zoek ik een mooie foto
van een Perzisch tapijt uit een
boek. Die foto ga ik dan heel ge
detailleerd natekenen op bijna
de ware grootte van het tapijt.
Op deze tekening staan de af
beeldingen tot in de kleinste
details en in de juiste kleur; bij
na elke steek geef ik aan op de
tekening. Daar ben ik maanden
mee bezig. Daarbij maak ik ook
het houten frame, een soort
weefgetouw. Daarna kan het
echte werk, het knopen pas be
ginnen. Het knopen is heel in
gewikkeld; om het weefgetouw
zijn verticaal honderden me
ters draad gespannen (de sche
ring). Daar doorheen wordt
horizontaal een draad gehaald
(de inslag) zodat je een stramien
(ondergrond) krijgt. In dit stra
mien wordt de Perzische wol
geknoopt. Zo ga je per rij verder
en schuif je de wol elke keer
aan de benedenkant aan, zodat
deze goed aansluit. Het tapijt is
De heei Van dei Eijk
Het grootste tapijt wat de
heer Van der Eijk gemaakt
heeft en de bijbehorende
tekening
dan ook niet één, twee, drie
klaar. Over een kleiner tapijt
van ongeveer anderhalve me
ter doe ik ruim een jaar. Maar
over het grootste heb ik drieën
half jaar gedaan", vertelt de
heer Van der Eijk.
Kunstwerk
De tapijten van de heer Van der
Eijk zijn niet van de echte te on
derscheiden. Het zijn ware
kunstwerken. De heer Van Der
Eijk: "De tapijten zijn kopieën
van de foto's. Misschien zijn ze
een centimeter langer of korter
maar dat kan niet anders. Al
leen de Perzen kunnen dat zo
precies. Het leuke van het zelf
maken van tapijten is dat je de
kleur en de grootte nog kunt
bepalen. Het is mooi om te
doen maar wel een priegel-
werk. Op elke vierkante centi
meter zitten, afhankelijk van
de dikte van het touw, twaalf
tot twintig steken! De laatste
tijd knoop ik niet meer omdat
mijn gezichtsvermogen ver
minderd is. En ik heb ook wel
genoeg tapijten geknoopt want
je moet niet bezig blijven. Ik
heb in die tien jaar zes tapijten
gemaakt. Eén ligt bij mijn doch
ter en de vijf anderen heb ik
hier in huis. Zo kan ik nog da
gelijks van mijn hobby genie
ten."
