Het Openluchtmuseum in
Arnhem is tot en met 1 novem
ber geopend. Maandag tot en
met vrijdag van 9.00 tot 17.00
uur en op zaterdag, zondag en
feestdagen van 10.00 tot 17.00
uur. De toegangsprijs bedraagt
voor volwassenen f 8,Kin
deren tot en met achttien jaar
en 65 plussers betalen 5—,
terwijl houders van een mu
seumkaart of CJP slechts 2,—
entreegeld moeten betalen.
de en gedroogde gerst gereinigd
en geplet was, werd het in de
roerkuip (D) gestort. In de roer-
kuip werd heet water bijge
voegd uit de waterketel (E), die
tevens als brouwketel diende.
Na uitvoerig roeren, waardoor
de suikers oplosten, werd het
brouwsel afgetapt in de lekbak
(F) en in op de zolder liggende
koelbakken gepompt. Daar
vandaan liep het in de brouw-
of bierketel (E), waarin het
brouwsel met hop gekookt
Een tekening van de inrichting
van brouwerij De Roskam. A is
de weekbak, B is de kiemvloer,
Cis de eest, Dis de roerkuip, E is
de waterketel, F is de lekbak, G
is de gistkuip en H is de
vatenkelder
werd. Daarna ging het brouwsel
weer via de lekbak (F), pomp en
koelbakken naar de gistkuip
(G), waar de suikers zich door
gisting omzetten in alcohol en
koolzuur. Uit de gistkuip wer
den de vaatjes gevuld, die in de
vatenkelder (H) tot de aflevering
werden opgeslagen. Bij al deze
dagenlange activiteiten en pro
cessen, bepaalden de kneepjes
van het vak smaak en kwaliteit
van het bier.
In het Openluchtmuseum zijn
diverse historische gebouwen
te zien
nen nogal wat verschillen. Eén
daarvan is dat ondergisting een
vrij helder bier geeft. Bovendien
geeft de lage vergistingstempe-
ratuur bij ondergisting een
sterk verminderde kans op in
fectie. Blijkbaar heeft De Ros
kam in of na het laatste kwart
van de vorige eeuw geïnves
teerd om ook ondergistend bier
te kunnen maken. En dat kon
den de meeste kleine brouwers
toen nog niet opbrengen.
Het Hollandse bier was al voor
1500 zowel in binnen- als in
buitenland bekend en van
groot economisch belang voor
ons land. Naast deze 'koop-
Binnen is de inrichting Vrij
eenvoudig
brouwers' bestonden de zoge
naamde 'huisbrouwers in stad,
dorp en op het platteland. Wet
telijke bepalingen, zoals het
heffen van accijns, legden het
brouwen aan banden. Vooral de
'koopbrouwers' gingen dit voe
len. In Brabant en Limburg lag
de situatie anders. Hier werd de
overgang van huisbrouwer naar
beroepsbrouwer minder scherp
gevoeld, omdat de overheidsbe
moeienissen hier minder strak
waren dan in de rest van het
land. Het bier was hierdoor
vaak goedkoper dan in de ste
den.
Brouwproces
Hoe verliep het brouwproces in
De Roskam? De gerst werd
eerst in de weekbak (A) goed
vochtig gemaakt en vervolgens
op de kiemvloer (B) uitgespreid.
Men stopte het kiemproces
door de gerst te drogen op een
ijzeren gaaswerk, de zogenaam
de eest (C). Deze bevindt zich in
de kap, boven de oven in het
brouwerijtje. Nadat de gekiem-
Bakhuis