Heineken tapt uit diverse vaatjes
Donderdag 11 juni kreeg bij de firma Comet directeur pro-
duktieir. B. A. Horstman een speciaal biervat overhandigd.
Speciaal, omdat dit bij de in Mechelen gevestigde firma Co-
met vervaardigde exemplaar, het 1-miljoenste 50-litervat
was dat door het Heineken concern is gekocht. Een aardige
bijzonderheid is dat dit vat qua vorm en materiaalkeuze nog
vrijwel hetzelfde is als de vaten die Heineken twintig jaar ge
leden op de markt introduceerde.
Huidige fïistbiersysteem
al twintig jaar in gebruik
Vroeger, en dan praten we over de perio
de tot het begin van de jaren vijftig, had
den de brouwerijen houten vaten in ge
bruik. Dat waren niet alleen de bierva
ten, maar bijvoorbeeld ook de vaten
waarin het bier van de ene naar de ande
re bestemming werd vervoerd en de hou
ten lagervaten, de voorlopers van onze
moderne roestvrijstalen 'Apollo's'.
Het maken van die vaten, het kuipen,
was een vak dat indertijd in hoog aanzien
stond. Dit werd uitgeoefend in de kui-
perswerkplaatsen op de brouwerijvesti
gingen. Met het voortschrijden van de
techniek, stierf het kuipersambacht lang
zamerhand uit. Nieuwe ontwikkelingen
maakten het mogelijk dat een nieuw ty
pe vat z'n intrede deed in de brouwerij
wereld: het roestvrijstalen vat.
Aanslaan
Was het materiaal anders dan voorheen,
het model was die eerste jaren nog pre
cies hetzelfde. "De houten tonnen wer
den nagemaakt in metaal" vertelt de
heer H.C. Doelman, verpakkings tech
nologisch specialist bij HTB. "De hou
ten vaten waren te bewerkelijk", geeft
hij als verklaring voor de overgang naar
metalen vaten. "De metalen vaten (van
aluminium en roestvrijstaal) hoefden
niet meer gepekt te worden zoals dat bij
de houten tonnen nodig was, ze hebben
een langere levensduur (terwijl reparatie
veel minder vaak nodig is), en de reini
ging ervan ging veel beter dan bij hun
houten voorgangers."
In die eerste jaren hadden de metalen va
ten in plaats van de nu bekende tapstang
nog steeds een zogenoemde steekstang.
Een losse stang, die door de kastelein in
het vat moest worden gestoken. Vandaar
de term 'een nieuw fust aanslaan'. Deed
hij dit niet op de juiste wijze, dan was een
fontein van uit het vat spuitend bier het
gevolg. Het verhaal wil dan ook dat men
aan het aantal vlekken op het plafond
Het 50-liter vat is wereldwijd hèt standaardvat voor Heineken. Daarnaast komen
in diverse landen andere inhoudsmaten voor, zoals het 10 gallon (ca. 45-liter)-vat
bij Murphy Brewery in Ierland en het 60-liter vat bij El Aguila in Spanje. Ook in
Nederland worden op de brouwerijvestigingen vaten afgevuld met andere inhouds
maten dan 50 liter.
10 liter: huistapvaatjes met rubber kraagranden, behorend bij de Heineken Thuis
tap.
10 liter:'studentenvaatjes' genoemd, stammend uit de tijd dat de Amstel brouwerij
een contract had met studentenverenigingen exclusief aan hen 10-liter vaten te leve
ren. 20 liter: bestemd voor export naar Zwitserlandwaar wettelijk is vastgelegd dat
werknemers in de horeca niet meer mogen tillen dan 25 kilo. 30 liter: een populaire
maat in o. a. Griekenland, Italië en Frankrijk en Nederland. Tot voor kort in Neder
land alleen gebruikt voor het afvullen van Amstel bier en 'speciale' bieren als Van
Vollenhoven's Stout. Sinds de introdiictie van de tap koelkast (zie pagina 20) ook
voor Heineken. 58 liter: eigenlijk een '15,5 gallon'-fust, bestemd voor de Ameri
kaanse markt. Stamt uit de tijd dat begonnen werd met export van bier op fust naar
de VS. Tegenwoordig wordt ook de 'vijftiger' naar de VS. verscheept.
Omstreeks 1950 werden de eer
ste roestvrijstalen fusten in ge
bruik genomen. Deze hadden
nog geen ingebouwde tap
stang. Op de foto de tapbak in
de tapkelder van de Rotterdam
se brouwerij. Onderbaas A.
van Gulik (die ons de foto toe
zond) keurt rechts de kwaliteit
van het getapte bier. Voorts op
de foto de tappers E. Bremeren
K. van Offeren, terwijl de heren
J. Schuldeman en J. Vlasblom
de fusten bijzetten.
3