M. KAAN:
Ziet toneelspelen
als uitdaging
ling te dienen. Ze betalen ervoor om
een leuke avond te hebben." Om zover
te komen dat een stuk echt gespeeld
kan worden, repeteert de vereniging
circa vier maanden. De repetities vin
den wekelijks plaats. Alleen de laatste
maand wordt twee maal per week gere
peteerdNa een kleine generale repeti
tie worden dan nog vier of vij f voorstel
lingen gegeven in bejaardentehuizen
in de regio. Niet zozeer om te testen
hoe het publiek op het toneelstuk rea
geert, maar vooral voor de spelers zelf.
"Je kunt dan niet meer in je tekstboek
kijken wat je moet zeggen. Verder zit
alles er op en er aan. Komt er een diner
voor in een scène, dan wordt er ook
echt gegeten en gedronken. Dat doen
we bij de gewone repetities niet. Het is
best moeilijk, eten op het toneel. Want
je moet heel goed weten wanneer je
tegenspeler klaar is met praten en je
dus je mond leeg moet hebben om ant
woord te kunnen geven."
Omdat amateurtoneelverenigingen
meestal te kampen hebben met een
tekort aan mannen, is Maarten vrijwel
altijd zeker van een rol"Ik denk dat ze
toneelspelen niet mannelijk genoeg
vinden," geeft hij als mogelijke uitleg
over dat mannentekort. "Maar vol
gens mij durven ze niet. Als ze er wel
eens lacherig op reageren, dan zeg ik
'ga er zelf maar eens staan'"De rollen
die hij tot nu toe heeft gespeeld waren
onder meer die van fotograaf, timmer
man en gangster. Maar altijd hadden ze
één ding gemeen: de man was een
romantisch type. "Ik zou graag eens
een komische rol spelen, een typetje
uitbeelden. Dat is leuk, dan heb je de
zaal snel op je hand. Een karakterrol is
veel moeilijker, dan moet je conse
quent blijven. Ik weet niet hoe het
komt, maar voor mij hebben ze toch
altijd een soort playboyrol." Eén keer
heeft Maarten een hoofdrol gehad.
Dat was vorig jaar. "De regisseur ver
deelt het bij ons altijd wel eerlijk. Maar
als je een hoofdrol hebt, moet je altijd
bij de repetities aanwezig zijn. Niet
alleen om zelf daaraan goed te kunnen
oefenen, maar ook voor je tegenspe
lers. Zij moeten zich ook zo goed
mogelijk kunnen voorbereiden op wat
jij gaat doen en zeggen. En door mijn
ploegendienst -ik loop in de drie ploe
gen- ben ik één van de drie repetities
verhinderd. Voordat ik de nachtdienst
inga, kan ik nog wel tot 10 uur repete
ren, maar dan moet ik ook echt weg.
Maar ik vind het niet erg een kleine rol
te spelen. Vaak is het nog moeilijker,
omdat je halverwege het stuk invalt.
De stemming is dan door de anderen al
gemaakt. Jouw spel moet daarbij pas
sen. En vooral als je niet zo heel veel
tekst hebt, moet dat ineens goed over
komen Je hebt niet de kans j e rol op te
bouwen." Veel tijd voor het afbouwen
van een rol heeft hij vaak ook niet. Wie
dus zo tegen elf uur 's avonds een nog
niet geheel afgeschminkte man de Van
der Helststraat in ziet gaan, hoeft daar
van niet te schrikken. Het is Maarten
Kaan maar.
destijds gevraagd lid te worden. Maar
ten gaf zich op, stopte er later mee
maar ging op 16-jarige leeftijd toch de
planken weer op.
"Het is een uitdaging," verklaart hij.
"Natuurlijk is het eng. Dacht je dat ik
de eerste keer niet bang was? Nog
steeds vind ik het eng, ben ik zenuw
achtig voor ik opmoet. Dat begint wan
neer de voorzitter de mensen in de zaal
welkom heet en duurt n?t zo lang tot ik
in actie kan komen. Al die tijd loop ik
dan ijsberend heen en weer achter het
toneel, borreltje erbij, sigaretje. De
opluchting achteraf compenseert alles,
als het doek is gevallen en de reacties
van de toeschouwers positief zijn. Dat
is ook belangrijk. Tenslotte komen ze
niet om voor jouw plezier als zaalvul-
24
Hallo allemaal!" zijn de eerste
woorden van Maarten Kaan als
hij in het toneelstuk 'Drie is
teveel' opkomt. Hij begroet daarmee
zijn aanstaande schoonfamilie want als
Fred Oldenbach is hij vast van plan om
Annie ten huwelijk te vragen. Dat hij
daarvoor speciaal uit Amerika is over
gekomen, bewijst zijn Amerikaanse
accent. Na vele verwikkelingen loopt
alles gelukkig goed af en eindigt het
stuk met de toost 'op het bruidspaar'
Applaus van het publiek en -figuurlijk
in dit geval- het doek valt voor de spe
lers. Hun uitvoering, waar zij enkele
maanden naar toe hebben geleefd, zit
er op. Hun tekstboekjes kunnen wor
den ingeleverd, nieuwe rollen moeten
worden uitgezocht. "Wij hebben twee
maal per jaar een uitvoering," vertelt
Maarten Kaan die als allrounder in de
produktie werkzaam is bij onze
Amsterdamse brouwerij. Met 'wij'
bedoelt hij dan amateurtoneelvereni
ging Burgernut die in het Noord-Hol
landse plaatsje Oosthuizen inmiddels
haar 106-jarig bestaan kent. Zo'n 12>/2
jaar daarvan maakt Maarten deel uit
van het gezelschap, nagenoeg even-
lang als hij bij Heineken werkt. Met
het toneelspelen is hij echter veel eer
der begonnen. In Oosthuizen, een
dorp waar het verenigingsleven nog
een grote rol speelt, werden de vijfde
en zesde klassers van de lagere school