DE VIJF
(vervolg van pagina 9)
Daarbij is niemand gebaat. We moeten
alcoholproblemen bespreekbaar
maken, uit de taboesfeer halen. Tot nu
toe was het bedrijf op dit terrein terug
houdend. Wanneer iemand niet goed
meer functioneert, thuisblijft en er een
ziekmelding nodig is, is het veel moei
lijker om iemand met alcoholproble
men te helpen. Vaak leidt dit tot blij
vende arbeidsongeschiktheid, soms tot
ontslag."
Signaleren en aanpakken
Om de eventuele problemen bespreek
baar te maken, moeten ze eerst wor
den herkend. De herkenbaarheid van
alcoholmisbruik is uiterst moeilijk.
Het beeld is zo veelzijdig dat die moei
lijkheid ook voor deskundige hulpver
leners geldt. Er zijn weinig mensen die
hun overmatig drankgebruik en de
gevolgen daarvan als een ziekte aan
vaarden. Hoe dan met die mensen in
contact te komen? De ingevulde vra
genlijsten van het COPIH-onderzoek,
een vrijwillig onderzoek, bewijzen
niets. (Ze zijn daar natuurlijk primair
ook niet voor bedoeld.) Want het aan
tal dagelijks gerookte sigaretten en
genuttigde alcoholische consumpties
wordt doorgaans fors naar beneden
afgerond. "Ik wil benadrukken dat bij
in het COPIH-onderzoek geconsta
teerde afwijkingen een strikt vertrou
welijk gesprek met de betrokkene
wordt gegarandeerd. Ik hoop steeds op
een zo hoog mogelijk deelnameper
centage. Onder de 10 tot 15% die niet
deelneemt, kunnen altijd die medewer
kers zitten die medisch gezien serieuze
klachten hebben of bang zijn dat afwij
kingen worden geconstateerd. Vroege
signalering en opvolging van adviezen
kunnen veelal ernstige gevolgen voor
komen."
Staffunctionarissen van personeels-,
medische- en interne diensten en van
ontvangsten zijn het afgelopen jaar tij
dens studiedagen bijgeschoold in her
kenning van alcoholproblematiek,
kennis van de gevolgen van alcoholmis
bruik en gesprekstechnieken met men
sen die alcoholproblemen hebben. Bij
signalering door collega's of het lijnma
nagement zullen deze moeten probe
ren de betrokkene te overtuigen een
afspraak te maken bij de medische
dienst om een (vertrouwelijk) gesprek
met de bedrijfsarts te hebben. Als er
duidelijk problemen zijn, zal er in over
leg met de huisarts voor worden
gezorgd dat deskundige, externe, hulp
wordt geboden. Van belang is dat dit
behoedzaam gebeurt. Er mag zeker
geen 'heksenjacht' ontstaan. "Ik hecht
er grote waarde aan dat men ook hier
bij kan vertrouwen op de medische
geheimhouding. Uiteraard kan een
werknemer zelfstandig een afspraak
maken met de bedrijfsarts indien men
meent problemen met alcohol te heb
ben."
Geen verbod
Voorlichting door onder meer diapre
sentaties en folders moet Heineken-
medewerkers wijzen op het belang van
verantwoord omgaan met alcohol. Er
komt dus geen alcoholverbod, ieder
een is verantwoordelijk voor zichzelf.
De voorlichting moet verduidelijken
waarom het beter is gebruik te maken
van alcohol dan misbruik.
Ziekteverzuim laag houden
Heineken heeft, we zeiden het al, geen
baat bij misbruik van alcohol. Alcohol
misbruik kan op den duur leiden tot
disfunctioneren, verminderde arbeids
prestaties en ziekteverzuim. "Het
bestrijden van onnodig ziekteverzuim
zie ik als een uiterst belangrijke zaak.
Ziekteverzuim immers betekent ener
zijds dat de onderneming ziekengeld
betaalt maar anderzijds ook dat colle
ga's het werk van de zieke moeten over
nemen. Het is daarom van groot
belang, juist ook voor de werknemers
dat het ziekteverzuim zo laag mogelijk
is. Met een ziekteverzuim van bijna
GEEF ME
Handschoenen aktie
E Zoeterwoude
Het dragen van handschoenen in de pro-
duktie is sinds kort verplicht. Verschil
lende posters laten zien waarom.
8% is aan ziekengeld per jaar een
bedrag van enige tientallen miljoenen
guldens gemoeid." Maar de heer
Rijckborst denkt niet alleen aan geld
als hij voor bestrijding van het ziekte
verzuim pleit. "Als bedrijfsarts heb je
een belangrijke taak in het revalidatie-
proces: het samen met personeelsfunc
tionaris en afdelingschef nagaan wan
neer en eventueel met welke beperkin
gen men na ziekte weer aan het werk
kan gaan. Bij onnodig lang thuisblij
ven treedt een vervreemding van de
arbeidssituatie en van je collega's op, je
werkzaamheden moeten worden over
genomen door anderen en de kans om
bijvoorbeeld in de W.A.O. te komen
neemt na enkele maanden sterk toe."
Vele aandachtsvelden
Ziekteverzuim hoeft natuurlijk niets
met alcoholgebruik te maken te heb
ben. Het kan door elke oorzaak
komen. Een eenvoudig griepje is al
voldoende. "Als ziekteverzuim regel
matig optreedt, roepen we de desbe
treffende medewerker op om na te
gaan of er een relatie is met het werk of
de werkomstandigheden. Toene
mende efficiëntieverhoging, automati
sering en verzakelij king stellen bijvoor
beeld hoge eisen aan de medewerkers.
Niet iedereen kan zich daaraan ge mak
kelijk aanpassen. Bij het ouder worden
neemt in het algemeen de belastbaar
heid af. Als bedrijfsarts zou ik een flexi
beler pensioendatum toejuichen, bij
voorbeeld van 55 tot 70 jaar. Bij een
uitwerking van zo'n regeling stuit je
helaas op de enorm hoge kosten die
deze flexibiliteit vooralsnog met zich
meebrengt."
Gehoorbeschermingsprogramma
Een van de grootste problemen waar
de BGD zich mee bezig houdt, is het
gehoorbeschermingsprogramma in de
produktie. De heer Rijckborst: "Ge-
luidsbestrijding aan de bron is het
belangrijkste waaraan bij Heineken al
veel is gedaan. Vooruitgang in de tech
nische mogelijkheden vooral in de laat
ste jaren maakte dit, zij het tegen hoge
kosten, mogelijk. Verder bevorderen
we het dragen van gehoorbescher-
mende middelen. Bij het gehooronder-
zoek is gebleken dat het gehoorbe
schermingsprogramma in de laatste
jaren vruchten heeft afgeworpen. Mis
schien is het niet genoeg en moeten we
het dragen van oordoppen, -kappen,
en andere middelen wel verplicht stel
len. Net zoals dat voor de veiligheids-
bril, schoenen en sinds kort voor hand
schoenen is ingesteld. Schade aan je
gehoor is onherstelbaar en dramatisch.
Het gehoor is van groot belang voor
onze mogelijkheden tot communice
ren en gehoorverlies betekent zonder
meer een sociale handicap."
Adviserende taak
Volgens de heer Rijckborst moet de
eigen verantwoordelijkheid voor vei
ligheid en gezondheid worden gestimu
leerd. "Als er medische problemen zijn
die een relatie hebben met het werk of
de werkomstandigheden kunnen deze
altijd met de bedrijfsarts worden
besproken. Hij zal dan een advise
rende taak hebben. Bij andere, organi
satorische, problemen moet met de
chef worden gesproken en hiervoor is
de bedrijfsarts niet de eerst aangewe
zen persoon." Belangrijk bij deze
taken blijft de kennis die de bedrijfs
arts moet vergaren over de werkplek.
De BGD's werken samen met de veilig
heidsdeskundige op een vestiging. Aan
de hand daarvan wordt een advies uit
gebracht aan de bedrijfsleiding en
ondernemingsraad over de gezond-
heidskundige aspecten van beslissin
gen die worden genomen. Hierbij
komen we tevens bij de doelstelling
van het bedrijfsgeneeskundigbeleid in
de onderneming dat - als integrerend
deel van het totale beleid - erop gericht
is een zodanige begeleiding te verzor
gen, dat de medewerkers binnen de
opderneming optimaal kunnen func
tioneren.
10