inspanningen van de broers werd de
distilleerderij een van de modernste in
ons land. Het was bijvoorbeeld de eer
ste distilleerderij die gebruik maakte
van een pyrexglas installatie voor de
vervaardiging van likeur-essences
(kruiden op alcohol). Ook met mecha
nisering was Coebergh een van de eer
sten. In 1963 werd de facturering en
debiteurenadministratie gemechani
seerd want door het grote aantal ver
schillende produkten en het uitgebreid
aantal verpakkingen was het met de
hand verwerken van de rekeningen een
heel karwei geworden. Bovendien
groeide de afnemerskring gestadig
zodat ook de omzetten steeds groter
werden. Iets verder in dit artikel zult u
lezen wat de mechanisering op produk-
tiegebied inhield.
Bessen
We gaan nu weer even een stapje terug
in de tijd om te zien wat er in al die
jaren met de bessenjenever is gebeurd.
In de beginperiode kwamen de bessen
die Coebergh gebruikte nog uit Neder
land. Het bedrijf kocht via commissio
nairs in op veilingen. In 1969 kwam
hieraan echter een einde. Geleidelijk
aan waren de Nederlandse boeren al
overgeschakeld op het verbouwen van
andere gewassen dan bessen omdat het
plukloon langzamerhand even hoog
was geworden als de opbrengst. Toen
tenslotte de prijs van 1 kilo bessen van
2 gulden tot 12 gulden was opgelopen,
besloot Coebergh de bessen uit het bui
tenland te betrekken. Men kwam
terecht in Oostenrijk en England en
ook nu nog komen daar de bessen van
daan.
Als destijds in juli de bessenoogst bin
nenkwam, waren de bessen in een hou
ten vat (okshoofd) dat was gevuld met
alcohol. Hierin bleven de vruchten 5 a
7 dagen. Goede doorstroming was ver
eist en daarom tapte men steeds een
gedeelte van de vloeistof af in koperen
kannen en gooide dat boven in het vat
weer bij. Het extract dat nu was ont
staan heet in vaktermen 'afhaalsel'.
Om uiteindelijk bessenjenever met een
alcoholpercentage van 21% te ver-
krijgnen, werd er steeds een gedeelte
van het afhaalsel overgebracht naar
een zogenaamde opmaakbak waarin
het extract werd vermengd met water
en alcohol. Om precies te kunnen
weten hoeveel water en alcohol moest
worden toegevoegd, werd eerst nog
afgestookt. Dat wil zeggen: men
bepaalde het alcoholpercentage van
het extract. Om zorg te dragen voor
constante kwaliteit van de jenever was
het noodzakelijk datafhalen met regel
maat geschiedde èn dat de bessen in het
okshoofd altijd 'onder bleven staan'.
Dus zodra er een hoeveelheid extract
werd afgetapt moest er eenzelfde hoe
veelheid alcohol worden toegevoegd.
Modem
Aan dit produktieproces is eigenlijk
weinig veranderd, het is alleen de appa
ratuur die moderner is geworden. De
okshoofden werden vervangen door
betegelde grondbakken en opmaak-
bakken werden, eveneens betegelde,
fruitbakken. De tegels maakten een
betere reiniging mogelijk. Mechanise
ring werd gerealiseerd door gebruik te
maken van pompen die via leidingen de
vloeistof van en naar de diverse bakken
transporteerden. Dit alles gebeurde in
de zestiger jaren en in diezelfde tijd
werd het bottelen geautomatiseerd. De
eerste stap werd gezet door de aanschaf
van een vulmachine die met zes vulkra-
nen 2500 literflessen per afvulde. Later
volgden etiketteer- en sluitmachines.
We zeiden het al: Coebergh is altijd een
modern bedrijf geweest en besteedde
daarom veel aandacht aan research.
Dat was de taak van Hans Sr. Zo kwam
hij omstreeks 1960 op het idee het pro
duktieproces in kleine glazen bakken
te laten plaatsvinden. Hij gebruikte
daarvoor bijvoorbeeld in één bak
gekneusde bessen en in een volgende
bak hele rijpe bessen. Op deze manier
ontdekte hij niet alleen wat er zich pre
cies tijdens het proces afspeelde maar
ook welke soort bes het beste resultaat
gaf.
Een bekend beeld in de Rotterdamse haven in de vijftiger
jaren: een zending Coebergh bessenjenever bestemd
voor export
Vakmanschap
Tegenwoordig worden Coebergh's
bessenjenever en de vruchtenbrande
wijnen in Zoetermeer gemaakt bij
onze Gedistilleerd en Wijngroep
Nederland. Wederom een distilleerde
rij en bottelarij met de modernste
apparatuur. Er zijn in Zoetermeer nog
steeds mensen werkzaam die Coe
bergh's Schiedamse tijd hebben mee
gemaakt en het is mede aan hun herin
neringen te danken dat wij dit artikel
konden schrijven.
Er is ook nog altijd een Coebergh telg
aan ons concern verbonden. Hans Jr.,
de vierde generatie, kwam in 1958 in
het bedrijf van zijn vader James en
werd belast met de verkoopleiding van
de gedistilleerd produkten. Toen het
bedrijf onder de hoede van Heineken
kwam stapte hij over en na diverse
functies werd hij in april 1983 lid van de
Raad van Bestuur van Heineken N. V.
Wij zijn er zeker van dat de geschiede
nis van Coebergh nog lang niet ten
einde is. Dit verhaal is wel ten einde en
wij besluiten met enkele regels uit een
oude prijscourant van Coebergh's Ver
enigde Distilleerderijen N.V.: "Kope
ren Ketel of glazen bolde tij den veran
deren snel maar de traditie groeit. Coe
bergh is meer dan een naam alleen, de
kenner proeft er goed oud-hollands
vakmanschap uit". Een wijsheid die
nog steeds op gaat!
tl
x
Mtnu ooost
9
