J.H. Lemmens
"Het liefst werk ik
nog 25 jaar
h.
h.
fff
flIHUHHir-
liiiiimü
Hi
iijllllllllllli
®f
o
c
I
,V
&&M
In het Limburgse plaatsje Beek
staat de distilleerderij Jacques
Hennekens. Daar wordt het
bekende Limburgse kruidenbitter Els
La Vera geproduceerd. De man die
een grote rol speelt bij het maken van
het Elske, is de stoker, de heer J.H.
Lemmens. Hoewel hij pas twee jaar
geleden zijn 25-jarig jubileum vierde
en toen het 'Vererend Getuigschrift'
van de Nederlandse Maatschappij
voor Nijverheid en Handel kreeg 'als
blijk van waardering voor 25 jaar
getrouwe plichtsbetrachting', werkt hij
op dit moment eigenlijk al 29 jaar bij
Heineken. "Omdat ik officieel nog te
jong was, toen ik in '54 in dienst kwam,
werd ik niet op de loonlijst gezet. Pas
na twee jaar gingen mijn dienstjaren
tellen", verklaart de heer Lemmens.
Handwerk
De heer Lemmens is niet van begin af
aan stoker geweest. Hij begon als bij
rijder, waarna hij zich twee jaar bezig
hield met het bottelen en het klaarzet
ten van de bestellingen. Toen echter in
1961 de toenmalige stoker van de dis
tilleerderij door ziekte zijn werk niet
meer kon voortzetten, werd de heer
Lemmens gevraagd dit belangrijke
proces op zich te nemen. Uiteraard
hebben de werkzaamheden sinds die
jaren enige wijzigingen ondergaan.
Ook bij Jacques Hennekens deed de
automatisering, zij het op beperkte
schaal, zijn intrede. De heer Lemmens
weet nog precies hoe het destijds ging.
"In de tijd dat wij nu met z'n tweeën
8.000 liter produceren, maakten wij
vroeger zo'n 600 flessen met z'n vieren
Nu wordt de sterkte van de alcohol bij
voorbeeld automatisch bepaald, ter
wijl we vroeger zelf moesten bereke
nen hoe we de sterkte moesten verho
gen of verlagenDe kurk werd nog met
een hamer op de fles aangebracht en
ook de capsule werd met de hand om
de hals vastgezet. Zelfs de dozen moes
ten we zelf vouwen en vastplakken. Nu
gebeurt dat allemaal automatisch op
onze bottellijn."
Overgang
Voor het personeel van B.V. Distil
leerderij Jacques Hennekens vond in
1981 een andere ingrijpende verande
ring plaats. Sinds dat jaar namelijk
behoort de distilleerderij tot het Hei
neken concern. Voor de heer Lem
mens betekent dat: de Heineken
C.A.O., het krijgen van tantième en
deel kunnen nemen aan de premie
spaarregeling. En natuurlijk komen er
regelmatig medewerkers van de
andere vestigingen naar Beek. Zelf is
de heer Lemmens alleen in Den Bosch
geweest. "Wat een bedrijf. Als je van
bovenaf over de bottelarij uitkijkt,
roetsj..., zie je al die flessen onder je
bewegen. Zo'n oppervlakte en zo'n
snelheid kennen wij hier natuurlijk
niet."
Het geheim achter Els
Inderdaad ziet de distilleerderij in
Beek er anders uit dan de brouwerij-
vestigingen en onze moderne GWN-
vestiging in Zoetermeer. Het bedrijf
ademt een nostalgische sfeer en
ambachtelijkheid uit. Hoewel de pro-
duktie, het bottelen en verpakken van
Els La Vera, jonge en oude klare,
vieux, enzovoorts geautomatiseerder
gebeurt dan in vroeger jaren, heeft het
produktieproces geen wijzigingen
ondergaan. Nog steeds is Els de krui
denbitter een 100% natuurprodukt,
waarbij de zuivere alcohol over de
kruiden wordt gedistilleerd. En nog
steeds is de receptuur geheim. Nie
mand mag dan ook de kruidenzolder
betreden, opdat het geheim bewaard
blijft welke kruiden het Elske tot zo'n
bijzondere borrel maken. Zelfs over
de aromatische, kruidige geur die in de
lagerkelder hangt, wordt mysterieus
gedaan. Het spreekt dan ook voor
zichzelf dat ook het keuren van de
nieuwe kruiden, die eenmaal in de drie
jaar worden aangevoerd, achter geslo
ten deuren plaatsvindt. "We stoken de
nieuwe kruiden in een glazen proef-
distilleerketel", legt de heer Lemmens
uit. "Daarna keuren we zorgvuldig of
de geur en de smaak van de proef het
zelfde is als die van Els. Pas als dat het
geval is, worden de kruiden besteld."
Vaste hand
Behalve voor het stoken van Els met
nieuwe kruiden, wordt die glazen
proef-distilleerketel ook gebruikt om
bezoekers te laten zien hoe het stoken
in zijn werk gaat. Normaliter stookt de
heer Lemmens het bitter in een van de
twee distilleerketels die Hennekens
rijk is. "Het is een kwestie van zuiver
wegen. Van het ene een ons, van het
andere een kilo. En dan niet denken
het mag wel iets meer zijn...Nee, dat
moet heel precies.
Naast het stoken verricht de heer Lem
mens nog tal van andere werkzaamhe
den. "We werken met twee man in de
produktie. Dat betekent dat we ook
meehelpen met het laden en het lossen
van een vrachtwagen, met het botte
len, met het klaarmaken van bestellin
gen, met het verhelpen van storingen
aan de apparatuur. We doen alles
zelf." Hij is zelfs zodanig bij het wel en
wee van het bedrijf betrokken, dat hij
tijdens de vakantieperiode, wanneer
Hennekens twee weken gesloten is,
gewoon elke dag op de zaak komt.
"Dan luister ik het antwoordapparaat
af en als dat nodig mocht zijn, doe ik
mijn werk. En natuurlijk moeten ook
elke dag de plantjes water hebben,
want ook de poetsdames zijn dan met
vakantie." De heer Lemmens voelt
zich duidelijk thuis in de distilleerderij
"Het is iets waar ik voor leef. Ik hoop
dat het tegen die tijd nog steeds moge
lijk is tot je 65e te werken, want het
liefst werk ik nog 25 jaar door." Als dat
het geval is, zal de heer Lemmens
zeker een van de weinigen zijn die dan
officieel zijn 50-jarig dienstjubileum
(met Heineken-speld) kan vieren. En
ongetwijfeld zal op die mijlpaal dan
een Elske worden geheven...
22