Waaraan denk je het eerst wanneer de naam Madeira voor de geest komt: aan het toe
ristische eiland ten westen van de Marokkaanse kust of aan het nostalgische glaasje
wijn, dat een sfeer oproept van heimelijke wellust uit een rijk verleden in het rijk van
de rijken.
Deel 3 Door J. Zellenrath
PORTUGAL
Er is verwantschap tussen de wijn en
het suikerriet. Aan de voor Madeira
bestemde wijn wordt namelijk in etap
pes het gedistilleerde sap van suikerriet
toegevoegd - eigenlijk dus wat wij in
het algemeen betitelen als Rhum. Let
er wel op, dat aan sherry en port gedis
tilleerde wijn wordt toegevoegd. Net
als sherry wordt Madeira soms in Sole-
ra-systeem gemaakt wat in dat geval op
het etiket kan worden vermeld. Echter
is het niet meer toegestaan de wijn uit
de oudste criadera als jaartal op te ge
ven zoals in de vorige eeuw wel gebeur
de. Daarbij kon de indruk worden ge
wekt dat men een Madeira van meer
dan 100 jaar oud onder de kurk had,
terwijl in feite het overblijvende spoor
tje uit de eerste vaten in de Solera die
leeftijd kon hebben.
Evenwichtig
Madeira-wijn - en dat proeft men ook -
is een produkt van verhitting. De gere
de wijn wordt lange tijd (drie tot zes
maanden) in warme ruimten opgesla
gen, estufasof estufadesgenaamd. Zo
wel zonnehitte als kunstmatige verwar
ming zorgen voor een temperatuur
rond de 50°C.
Romantisch is deze kleine archipel.
De bergen liggen glooiend uitge
zaaid als getuigen van vulkanische
oorsprong. Het paradijselijke klimaat
zorgde voor weelderige plantengroei.
De mens voelt zich hier beschut en be
schermd tegen alles wat hem zou kun
nen schaden. Hier woonde George
Sand lange tijd en schreef in lyrische
termen over dit eigen wereldje.
Gunstig klimaat
Suikerriet en bananenteelt zijn de be
langrijkste culturen. Maar wijn is van
oudsher het belangrijkste landbouw-
produkt.
Madeira betekent hout en het schijnt
dat hout een belangrijke grondstof
vormde voor de vruchtbare laag
waarin de wijnstokken zijn geplant op
een vulkanische bodem. Het voor
plantengroei gunstige klimaat zorgde
voor een nieuwe vegetatie wanneer
bossen waren platgebrand. Veelal wa
ren elders woestijnen de trieste gevol
gen van dergelijke rampen.
Madeira behoorde sinds 1419 aan Por
tugal en om die reden wordt Madeira-
wijn altijd in samenhang met andere
Portugese wijnen genoemd.
Vier druiverassen
Sinds een aantal jaren is het eiland
autonoom en economisch steeds min
der afhankelijk van het verre Portugal.
De wijnstok groeit hier in prieelbouw -
over latwerk op hoge staken. Daaron
der in de schaduw kan men de hevige
hitte 's zomers ontwijken. Tijdens de
pluk knippen de oogsters de druive-
trossen boven hun hoofd. Onder deze
beschutting worden ook wel andere ge
wassen aangeplant.
Madeira-wijn, ook wel Madeira, wordt
onderscheiden naar vier druiverassen.
Voor de zoete wijnen Malvasia en Boal
of Bual naast Verdelho en Sercial voor
de minder zoete tot droge variëteiten.