ARBEIDSOMSTANDIGHEDENWET INGEVOERD
Met ingang van 1 januari dit jaar is de Arbo-
wet in werking getreden. Arbo staat voor
"arbeidsomstandigheden" en de Arbo-wet
regelt de zorg voor drie belangrijke zaken:
de veiligheid, de gezondheid en het welzijn
van de werknemer. Voor die drie zaken is
in eerste instantie de werkgever verant
woordelijk. Maar ook de plichten en ver
antwoordelijkheden van de werknemer zijn
in de wet geregeld. De Arbo-wet komt in
plaats van een aantal eerdere wetten,
waarvan de Veiligheidswet uit 1934 de be
kendste is.
Werken aan werk
In 1982 is er een Stuurgroep
ingesteld die als opdracht
had het doen van aanbeve
lingen aan de directie van
Heineken Nederlands Beheer
B.V. omtrent de introductie
van de wet in onze onderne
ming. Eind december jongstle
den heeft de Stuurgroep een
tussenrapport uitgebracht en in
de loop van de komende
maanden worden deze aanbe
velingen in discussie gebracht.
In fasen
De Arbo-wet bevat een groot
aantal regels en bepalingen.
Die worden niet allemaal
tegelijk van kracht. Het is de
bedoeling om de wet geleidelijk
in te voeren. De gehele wet zal
naar verwachting in 8 jaar
worden ingevoerd. In januari
1983 is een aantal artikelen in
werking getreden. In dit verhaal
geven wij de belangrijkste
daarvan weer. Tevens wordt
aangegeven wat de aanbevelin
gen van de Stuurgroep zijn.
Geregeld
Omdat de Arbo-wet voort
bouwt op de Veiligheidswet
van 1934 zijn bepaalde artike
len uit de wet bij ons bedrijf al
geregeld. Zaken als het
toepassen van veilige produk-
tie- en werkmethoden, het
aanpakken van gevaren bij de
bron en het vermijden van het
gebruik van gevaarlijke
werktuigen, machines en
dergelijke. Diè zaken hebben
in het sociale beleid van de
afgelopen jaren al veel aan
dacht gekregen.
Beleid
Een belangrijk artikel uit de
Arbo-wet is dat waarin het
bedrijf voorgeschreven wordt
een beleid te formuleren
gericht op de grootst mogelijke
veiligheid, de bescherming van
de gezondheid en de bevorde
ring van het welzijn van de
medewerkers. Heineken heeft
hiertoe een eerste aanzet
gegeven met de Nota Sociaal
Plan Heineken Nederland, die
dient als een basis van het te
voeren beleid. Per vestiging
worden er ook op het gebied
van arbeidsomstandigheden
veiligheidsjaarplannen ge
maakt (ter bevordering van de
veiligheid en gezondheid).
Verder heeft de Stuurgroep
Arbo aan de directie van
Heineken Nederlands Beheer
de aanbeveling gedaan een
coördinerende veiligheidsfunc
tionaris te benoemen.
Samenwerking en overleg
Een van de pijlers van de
Arbo-wet is de samenwerking
tussen werkgevers en werkne
mers in het behartigen van dc
zorg voor veiligheid, gezond
heid en welzijn èn het overleg
hierover. Dc eerste fase van de
wet bevat regels voor het
overleg op twee niveaus: op
ondernemingsniveau via de
ondernemingsraad èn op
nationaal niveau via de Arbo-
raad (een adviescollege voor
de Minister van Sociale Za
ken).
Nieuwe rechten van de onder
nemingsraad
De Arbo-wet sluit voor een
deel aan bij de bestaande
rechten van de ondernemings
raden en geeft voor een deel
nieuwe rechten aan onderne
mingsraden met het oog op de
zorg voor veiligheid, gezond
heid en welzijn van de werkne
mers. Zo krijgt de onderne
mingsraad naast het bestaande
recht op scholing en vorming
nu ook het recht op de nodige
inlichtingen, in het bijzonder
van de ambtenaren van de
Arbeidsinspectie en van het
hoofd van de bedrijfsgezond
heidsdienst, het recht op het
vergezellen van ambtenaren
van de Arbeidsinspectie op
hun rondgang door het bedrijf
en het recht op contact met
ambtenaren zonder aanwezig
heid van derden, tenzij de
betrokken ambtenaar dit
weigert. Een ondernemings
raad kan een commissie
instellen, waarin dan het
overleg over veiligheid,
gezondheid en welzijn van de
werknemers plaatsvindt. Aan
deze comissie kunnen de
rechten en bevoegdheden van
de ondernemingsraad volledig
of gedeeltelijk worden overge
dragen
Arbeidsinspectie
De ambtenaren van de Ar
beidsinspectie worden belast
met de handhaving van de
Arbo-wet en met de medewer
king aan de uitvoering hiervan.
Om de naleving van de wet te
waarborgen staat een nieuw
'instrument' ter beschikking
aan de Arbeidsinspectie, nl. de
"aanwijzing" naast de reeds
bestaande instrumenten, dc
'eis' en 'stillegging van het
werk'. Deze wordt gericht aan
de werkgever of in sommige
gevallen aan de werknemers
en hierin staat vermeld welke
maatregelen moeten worden
getroffen, als de Arbeidsin
spectie van oordeel is dat een
of meerdere bepalingen niet of
onvoldoende worden nage
leefd.
Gelijkwaardigheid
Naast de eerder aangeduide
bestaande en nieuwe rechten
geeft de Arbo-wet aan de
ondernemingsraad een aantal
andere bevoegdheden die de
gelijkwaardigheid van de
werknemersvertegenwoordi
ging ten opzichte van de
werkgever in relatie tot de
Arbeidsinspectie bevordert.
Procedures voor onze onder
neming moeten nog worden
ontwikkeld.
Voorlichting
De wet spreekt zich duidelijk
uit over 'voorlichting' en
'onderricht'. De medewerker
moet over de aard van zijn of
haar werk worden voorgelicht
waar het gaat om veiligheid,
gezondheid en welzijn. Op
zichzelf is dat ook niets nieuws.
Immers, het ligt voor de hand
dat deze voorlichting deel
uitmaakt van een verantwoor
de, brede, werkinstructie. Dit
aspect zal extra aandacht
krijgen in de functie-gerichte
opleidingen. In dit verband
zullen ook minimum-oplei
dingseisen worden geformu
leerd.
Jaarverslag
Sommige bedrijven worden
verplicht tot het maken van
een jaarverslag omtrent
veiligheid, gezondheid en
welzijn. Hoewel Heineken nog
niet tot die aangewezen
bedrijven hoort, zal een
dergelijk verslag onderdeel uit
gaan maken van het Sociaal
Jaarverslag. In het nog te
publiceren Sociaal Jaarverslag
1982 is al een aanzet gemaakt.
Per werkmaatschappij wordt
kort aandacht besteed aan de
Arbo-activiteiten per vestiging.
Gevolgen werknemers
Wat zegt de wet over de
verplichtingen van de werkne
mers? In z'n algemeenheid
wordt de verplichting opgelegd
om de nodige zorgvuldigheid
in acht te nemen met betrek
king tot veiligheid, gezondheid
en welzijn van henzelf of
anderen. Machines, gevaarlijke
stoffen, hulpmiddelen en
dergelijke moeten volgens de
voorschriften worden gebruikt.
En de wet verplicht de mede
werkers ondermeer aan het
voor hen georganiseerde
onderricht in dit verband mee
te werken.
Samen
Samenwerken inzake veilig
heid, gezondheid en welzijn
krijgt veel aandacht van de
wetgever. We noemden al het
overleg tussen werkgever en de
ondernemingsraad. Er is ook
een artikel dat de verplichting
tot werkoverleg over deze
onderwerpen regelt. Dat
artikel is voorlopig nog niet
van kracht maar het benadrukt
het belang dat de wetgever
hecht aan een goede samen
werking en een goed overleg
om tot zo veilig mogelijk werk
te komen, met grote aandacht
voor de gezondheid en waarbij
rekening wordt gehouden met
de persoonlijke eigenschappen
van de werknemer.
Afgelopen
maanden zijn
er op onze
vestigingen
verschillende
presentaties
gegeven over
de Arbo-wet.
(zie foto)