het water wordt ontrokken voor de
irrigatie. Overal zijn irrigatiekanalen
en -kanaaltjes en ook zijn er grote
diepe afvoersloten, kennelijk voor de
regentijd. Alle velden zijn omzoomd
met populieren als windbrekers.
Belangrijke gewassen, die we zagen
waren tarwe en suikerbieten; er komt
nauwelijks gerst voor, omdat die in
vergelijking met tarwe een te lage kilo
opbrengst heeft. Een geluid dat ons in
Nederland niet onbekend is.
Chinese brouwerij
We hebben twee hopvelden bezocht
van grote afmetingen. Wat het meest
opvalt zijn de korte, betonnen palen.
Elk hopveld wordt geïrrigeerd. De
hopranken waren met touwtjes vast
gemaakt aan gegalvaniseerd ijzer-
draad. Dat was als een soort dak in het
vierkant van paal tot paal gespannen.
We hebben later op onze tocht een
bezoek gebracht aan de brouwerij in
Nanking. Dit was op zichzelf een on
vergetelijke gebeurtenis. Bij de ont
vangst op de brouwerij kregen we thee
aangeboden en een glas bier. We heb
ben het allemaal deftig geproefd en
van goede kwaliteit bevonden.
Het eerste gebouw dat we bezochten
was een vierketelbrouwhuis. De
klaringskuip hadden ze gekocht bij
een plaatselijke machinefabrikant. De
bodem zag er goed uit, de overige drie
ketels hadden ze zelf gemaakt, ge
woon uit plaatijzer met propellers en
de diverse aansluitingen. Op mijn
vraag waar de temperatuurmeting in
de ketel plaatsvond, deelde de bedrijfs
leider mede dat daar niet aan gedaan
werd. Het werd geheel geregeld met
de temperatuur met het water wat uit
de kraan stroomde. Buiten was een
apollokelder in aanbouw maar de
tanks waren niet erg groot.
Daarna zijn we in de machinekamer
geweest, waar we vier grote Chinese
compressoren zagen. Toen de kelder
bezocht waar we een massafilter be
keken hebben en even een blik konden
slaan in een lagerkelder met stille
koeling. Daarna naar de bottelarij; het
Groene woestijn
uitpakken van retourflessen sloegen
onze gastheren over. De vuloperatie
gebeurde op een 20-kraans vuiler en
het sluiten op een kroonkurkmachine,
waarbij meisjes de kroonkurken in de
shute deden met de hand. Er werd
nogal eens een fles overgeslagen, die
weer teruggezet werd voor herstel.
Het was de kennelijke bedoeling om
daarna onmiddellijk te vertrekken,
maar op verzoek mochten we het eti
ketteren zien. Dit gebeurde met de
hand met een geweldige Chinese
handigheid. Interessant waren de pas-
teuriseerbakken. De beroemde water
baden met balk erboven en met ket
tingen werden de bakken, gevuld met
flessen, van het ene bad naar het an
dere opgetild en verplaatst.
Het zag eruit als in de oude dagen, het
was een nostalgisch beeld. Er was veel
vrouwelijk personeel in de brouwerij.
Zelfs de vorktruckrijder en de bedien
de pasteuriseerbakken waren vrouwe
lijk. Op het gebied van de emancipatie
zijn de Chinezen ons dus duidelijk
voor. De volgende morgen hadden we
onverwacht vrij. Van de gelegenheid
hebben we gebruik gemaakt om een
bezoek te brengen aan een paar monu
menten in Nanjing, die stuk voor stuk
een bezoek aan deze stad meer dan
waard zijn. We begonnen bij het graf
van de eerste Mingkeizer; het graf ligt
in een mooi aangelegd park met ceders
in een uitgestrekt bebost gebied. Het
graf bereik je langs een dubbele avenue
met in het midden een ruim grasveld
en op dat grasveld staan reusachtige,
uit steen gehouwen beelden. Het
eerste gedeelte bestaat uit beelden van
dieren, olifanten, paarden, eenhoorns
en andere beesten, ze staan telkens
twee aan twee, kijken naar elkaar.
Je loopt er tussendoor. Er was
was niet erg veel belangstelling. Een
paarfamilietjes die zich in de schaduw
van de hoge bomen ophielden en een
enkele toerist. Eén van de leuke
dingen is om je gezeten op zo'n reus
achtig beest te laten fotograferen,
maar de beelden zijn heel glad, zodat
als je daaraan wilt meedoen, je, op
eigenlijk onwaardige manier, je erop
moet laten duwen. Halverwege de
avenue sla je scherp rechtsaf en nu
zijn het allemaal beelden van genera-
len en maarschalken, die ook twee aan
twee staan opgesteld.
Aan het eind hiervan kom je uit op een
soort plein met een prachtig bruggetje,
dat overeen soort gracht leidt naar een
enorme brede avenue, die naar het
Brug over Yangtze Kiang
Hopvelden in Urumutschi
9