De Russische pijler
eigenlijke graf gaat. Op het plein zit in
de schaduw van de bomen een Chinese
limonadevrouw. Ze heeft nogal wat
belangstelling voor haar waar en tegen
de bomen staan talrijke fietsen.
Brug
Op de laatste dag van onze reis was er
gelegenheid een bezoek te brengen
aan de beroemde brug over de Yangtze
Kiang te Nanking. In snelle vaart zijn
we met onze bus naar de Yangtze ge
gaan en hebben daar genoten van een
werkelijk indrukwekkend bezoek. De
brug is in twee verdiepingen gebouwd.
Onderop rijdt de trein, de totale
lengte van het spoorwegvidauct is 8
km waarvan 1 of 2 km boven de eigen
lijke rivier. Boven de spoorwegbrug
ligt de autobrug, die bereikt wordt met
een vlotte zwaai vanaf een autovia
duct. Links en rechts van de brug zijn
ten ze zich daar werkelijk bijzonder
vrolijk over een vrolijkheid die ove
rigens aanstekelijk was zodat ook wij
stonden te schaterlachen.
Daarna zijn we naar boven gegaan met
een liften toegelaten tot een maquette
ruimte, waar een meisje ons in het
Chinees over de brug verteld heeft.
Alles werd naar we aannamen getrouw
door de tolk in het Engels vertaald.
Het was de enige maal in China dat ik
iemand kwaad heb gezien, want haar
voordracht werd enigszins verstoord
door gekwetter in een naburige ruimte
van andere excursieleidsters. Op een
gegeven ogenblik rende onze gast
vrouw daar naar toe en schold de
dames in het Chinees uit en sloeg met
een werkelijk oorverdovende slag
de deur achter zich dicht. Toen ze
weer terugkwam bij de maquette was
parkeerterreinen en parkjes aangelegd
en we konden van de dijk van de rivier
eerst naar de onderkant van de brug
kijken. De rivier is enorm breed. Hij
doet een beetje denken aan het Hol
lands Diep bij de Moerdijkbrug, al
leen is de lucht lang niet zo helder, er
hangt een soort mistig waas over de
rivier en de grote en drukke scheep
vaart krijgt daardoor een soort gelig
patein, dat gevoegd bij de gele kleur
van de rivier en een paar grote ouder
wetse fabrieken, die zwarte rookwol
ken uitbraken, doet denken aan een
schilderij van Turner. Als je onder de
brug kijkt, zie je nog een nietgebruikte
extra pijler staan. Deze is gebouwd
door de Russen in het kader van ont
wikkelingshulp aan China, maar bij
belastingproeven bleek dat de pijler
ondeugdelijk was en deze is verder
blijven staan als een monument van
onkunde dat uitbundig op de lach
spieren van onze gastheren werkte. Op
de dijk van de Yangtze Kiang maak
er een ware anticlimax, want op het
moment dat ze haar voordracht wilde
hervatten, kwam er juist een trein
over de brug, zodat we met grote aan
dacht enige tijd naar de trein hebben
geluisterd. Ik heb eigenlijk nooit ge
weten dat een trein zo lang kon zijn,
en toen het ding eindelijk over ons
heen was en we de laatste wagon in de
verte hoorden verdwijnen, kwam van
de andere kant ook een lange trein.
Het machtige bouwwerk heeft veel
indruk op ons gemaakt. We hebben
ook bovenop nog wat gelopen en zijn
met de bus halverwege gereden.
Terug naar huis
In Peking konden we om een uur of
half negen beginnen met inchecken.
Het bleek een van de weinige dingen
die in China niet erg goed georgani
seerd waren. Toen we in de vertrekhal
aankwamen zag ik een beeld wat ik
me herinnerde van een tussenlanding
in China.
Daar moesten we allemaal het vlieg
tuig uit omdat er getankt moest wor
den en in de grote wachtzaal van het
vliegveld was alleen warm water ver
krijgbaar met mokken, die in een soort
opa waskom lagen, daar kon je de
mokken omspoelen en uit een groot
soort melkbus kon je je warm water
tappen. Nu, op het vliegveld van
Peking zag ik een soortgelijke moge
lijkheid en stelde aan mijn reisgenoot
voor om de tocht door China te beslui
ten met een beker warm water. Maar
onmiddellijk voegde zich een ground-
stewardess bij ons en vroeg naar onze
instapkaart. We werden naar een
wachtkamer gebracht en daar versche
nen drie groundstewardessen. Toen
we onze bestelling opgaven, één cola
en één bier, braken de dames in een
onbedaarlijk gelach uit. Dit werkte
zeer aanstekelijk, zodat mijn reisge
noot en ik tenslotte ook zaten te schud
den van het lachen. Maar waar deze
drie lieftallige dames om lachten, zal
ons voor eeuwig een raadsel blijven.
Natuurlijk keken we als vanzelfspre
kend of onze kleding in orde was, of er
iets was met de handbagage of er
ergens iets op ons stond, maar er was
niets abnormaals aan onszelf te ont
dekken, zodat we tenslotte maar sma
kelijk hebben meegelachen.
Voor mij is China zondermeer een
fascinerend land, een land waar ik let
terlijk op val. De bevolking, die onge
twijfeld minder met aardse goederen
is gezegend dan wij, maakt een
opgewekte indruk. Men is ijverig,
men is schoon en men is beheerst.
De mensen maken een hele prettige,
en aangename indruk.
Dat er hard gewerkt wordt, staat voor
mij vast. Dat het communistisch
systeem een paar ernstige problemen
vertoont, waaronder een geweldig
probleem van bureaucratie staat ook
vast. Ik kreeg in het geheel niet de in
druk dat de mensen communistisch
zijn in de zin van een orthodoxe heils
leer; men maakt eerderde indruk prak
tisch te zijn. Het communisme, de
overwinning van Mao, heeft andere
mensen aan de macht en waarom zou
je polariseren door je daartegen te ver
zetten. De volgende club zal zich wel
niet heel anders manifesteren.
Tot slot een enkele opmerking over
een probleem dat ons Nederlanders
nog wel eens bezighoudt, nl. Taiwan.
Dat is voor de Chinezen geen pro
bleem. Taiwan wordt immers altijd
aangeduid met het begrip de Province
of Taiwan. Men realiseert zich dat als
men de Province nu zou willen
onderwerpen, dat dat d.m.v. een mili
tair conflict zou moeten gaan.- Daar
ziet men geen brood in en men ver
wacht dat de Province langs polittóe
weg binnen één generatie weer terug
keert tot het moederland. Daarmee
wordt het dan onderdeel van de
People's Republic of China, waar ik
met zeer veel genoegen tien dagen te
gast was.
10