J.D.F
De liefde voor antiek is de heer Feikema, creatief uitvoert ?i
ingegoten. Zijn voorkeur gaat echter niet uit naar het pas ie
naar het restaureren en schoonmaken van deze objecten o i
te late 11
"Ik heb één motto in mijn leven",
zegt de heer J.D. Feikema. "Ik kan
alles. En als ik het niet kan, dan zorg ik
ervoor het wel te kunnen, althans dat
probeer ik. In ieder geval zeg ik nooit
'nee' tegen iets, want ik vraag mezelf
altijd af: waarom zou ik het niet kun
nen?". Zo is het vele jaren geleden
ook begonnen met het restaureren van
schilderijen. Aangezien de grootmoe
der van de heer Feikema een enorme
antiekverzameling in haar bezit had,
was hij van jongsaf aan vertrouwd
met oude waardevolle kunstvoorwer
pen. "De liefde voor antiek is me met
de paplepel ingegoten" zegt hij daar
zelf over. De meeste schilderijen uit
de familieverzameling -voornamelijk
familieportretten- waren echter be
hoorlijk door vuil aangetast. Sigaren
rook en rook, afkomstig van kachels
die op hout gestookt werden, hadden
zich gedurende vele jaren op de lak af
gezet. Bovendien was de lak die zo'n
tweehonderd jaar geleden werd ge
bruikt vrij kleverig, zodat het vuil als
het ware aangetrokken werd. In de
tijd dat Feikema op de decoratieve
vakschool in Almelo zat, is hij met
een van die schilderijen naar zijn di
recteur gestapt, van wie bekend was
dat hij zich ook met restaureren bezig
hield. "Van hem en van mijn oom.
die kunstcriticus was, heb ik veel ge
leerd. Mijn directeur heeft mij een ge
heim recept gegeven waarmee ik de
schilderijen schoon kon maken en
heeft mij alles over de beste methodes
verteld".
Geheim van de smid
Met een watje met speciale olie moet
het schilderij eerst zorgvuldig schoon
Hobbyist
Floewel de heer Feikema graag alles
probeert, is hij zich heel goed bewust
van zijn eigen beperkingen. Zo kwam
hij via familieleden een paar jaar gele
den in contact met iemand uit Eindho
ven. die als vorm van geldbelegging,
zijn hele huis had volgehangen met
schilderijen. Feikema heeft een groot
deel van die schilderijen gerestau
reerd, waarna de man ze vaak op een
veiling te koop aanbood. "Ik ben er
op een bepaald moment mee opgehou
den, omdat hij met steeds meer en
steeds duurdere doeken aankwam. Ik
weet echter heel goed dat ik mij niet
op het niveau van een erkende restau
rateur kan plaatsen. Ik blijf een hob
byist. Als iemand dan ook bij mij
komt met het verzoek een schilderij
van enkele tienduizenden guldens
schoon te maken, gaan mijn handen
trillen. Ik durf het risico niet te nemen
dat er iets verkeerd gaat. Ik heb de
liefde er wel voor maar bepaalde ge
specialiseerde kennis ontbreekt mij.
Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat
je iets moet bijschilderen maar dat het
je niet gelukt de juiste kleur verf te
verkrijgen. Je denkt dat je het heel
goed gemengd hebt, maar je hebt er
aanslag vrijwel niets meer van het
oorspronkelijke schilderij zichtbaar
was. "Ik ben hier weken mee bezig
geweest, want het doek moest echt
centimeter voor centimeter behandeld
worden. Tot mijn grote verrassing
kwamen ineens allerlei details tevoor
schijn, waar niemand het bestaan van
af wist: bloemen, dauwdruppels,
muggen en bijen. Op zo'n moment
voel je je, hoewel je eigenlijk geens
zins zo creatief bent als de schilder,
bijna net als de schilder op het mo
ment dat hij die zaken op het doek
heeft vastgelegd. Door jouw toedoen
wordt het namelijk allemaal weer
zichtbaar. Daar krijg je echt een kick
van". Deze details brachten echter
ook de nodige moeilijkheden met zich
mee. Er was een dermate dikke laag
lak op het doek aangebracht, dat de
heer Feikema met een speciaal polijst-
stiftje te werk moest gaan. "Overeen
druppel deed ik zo'n twee uur", ver
telt hij. "Een bijenvleugel bestond
daar eigenlijk slechts uit contouren en
die vervagen heel snel als je de lak
hebt verwijderd, zodat ik daarna met
een fijn penseeltje alles weer moest
restaureren".
gemaakt worden. Elke restaurateur
heeft een eigen recept voor de samen
stelling van de olie. Kun je voorjde
raamkozijnen thuis prima terpetine of
ammoniak gebruiken, voor het
schoonmaken van een schilderij is dit
uit den boze: door deze middelen kan
een schiftingsproces in werking wor
den gesteld, waardoor het hele doek
wit uit zou slaan.
Er is een klein verschil tussen de klei
nere schilderijen die op eikehouten
panelen zijn geschilderd en de soms
iets grotere die op linnen doek zijn ge
maakt. Welke consequenties dat pre
cies heeft voor het afhalen van het vuil
is een kwestie van aanvoelen, volgens
de heer Feikema.
Creatief
Een van de grootste en mooiste schil
derijen die hij opgeknapt heeft, was
een schouwstuk van de toenmalige
burgemeester van Gorcum, Ridder
van Rappard. Dit stuk, een groot stil
leven, had altijd boven de schouw ge
hangen, waardoor er door de roet-
Ik houd van mooie