WF. de Jong
"Mensen deugen wèl
In 't Koetshuis, onderdeel van het
opleidingscentrum De Hooge
Vuursche worden onder andere
commerciële opleidingen en mana
gementtrainingen - voor lager- en
middenkader - gegeven. Een com
merciële opleiding is, zoals het
woord al aangeeft, een echte 'oplei
ding': een cursus die als doel heeft
mensen kennis bij te brengen over de
aspekten van hun vak.
Zoals medewerkers die opgeleid
worden tot horeca- of thuisverbruik-
vertegenwoordiger en dan alles moe
ten leren over bijvoorbeeld de markt.
Een managementtraining is bedoeld
om sociale en managementsvaardig-
heden op peil te brengen cq. te ont
wikkelen van leidinggevende func
tionarissen uit het midden- en lager
kader. De heer W.F. de Jong is oplei
dingsfunctionaris in 't Koetshuis. Hij
houdt zich sinds 1966 bezig met op
leidingen. "Ik ben begonnen bij de
Amstel brouwerij, waar ik gestart
ben met opleidingen. De heer Kra-
nenberg heeft me meegenomen naar
Amerika om te kijken en te leren hoe
het daar toeging met opleidingen in
een grote Amerikaanse brouwerij. Ik
ben nog steeds erg blij dat ik dat toen
heb gedaan. Ook heb ik cursussen ge
volgd bij het NPI, een instituut voor
organisatie-ontwikkeling. Daarmee
ben je er niet, je zult steeds met je ei
gen ontwikkeling bezig moeten zijn"
Motivatie
Mensenkennis speelt een grote rol.
Voor de heer De Jong is dan een be
langrijke vraag 'Hoe komt het dat
mensen zich gedragen zoals ze zich
soms gedragen?'. Een antwoord hier
op kun je vinden door het voeren van
gesprekken met die medewerkers,
die bepaalde problemen ondervinden
bij het uitoefenen van hun functie.
"Als er bijvoorbeeld wat problemen
in een werksituatie zijn, kan een trai
ning soms de oplossing brengen.
Maar om te weten te komen welke
training dat zal worden, moet je de
mensen van meet af aan betrekken in
de opzet. Dat is ook belangrijk voor
de instelling waarmee de mensen dan
later de training gaan volgen"
Hulpmiddelen
'De oriënterende gesprekken vooraf
helpen ook om deelnemers ver
trouwd te maken met de training, om
drempelvrees te overwinnen", zegt
de heer De Jong.
"Het is net als met een patiënt, die
geopereerd moet worden; hij weet
vaak niet wat hem te wachten staat en
heeft angst voor het ziekenhuis". De
vergelijking operatie/cursus gaat in
zoverre op, dat deelnemers soms met
hetzelfde onzekere gevoel naar een
cursus gaan.
Een van de hulpmiddelen, die in de
training wordt gebruikt is de naboot
sing van een bestaande situatie. Je
mag het ook wel rollenspel noemen.
Deelnemers krijgen van elkaar zicht
op eigen gedrag. "Je kunt tijdens
zo'n simulatie waarnemingen doen
van de manier, waarop deelnemers
met de uitvoering van een bepaalde
taak bezig zijn. Je zult vaak, afhanke
lijk van de oefening, een leider zien
die de andere groepsleden probeert te
beïnvloeden. Tegelijkertijd merk je
dan, dat sommigen wèl, anderen niet
het leiderschap accepteren. Na af
loop van zo'n oefening vindt dan een
nabespreking plaats van de dingen,
die we met elkaar hebben waargeno
men", zo gaat De Jong verder. Op
lossingen doet hij in die simulaties
niet aan de hand. Met behulp van een
stuk theorie, geven deelnemers daar
na bij de nabespreking vaak zelf aan
waar belemmeringen liggen en hoe
deze verbeterd kunnen worden.
Ook video-apparatuur is vaak een
goed hulpmiddel om naar eigen ge
drag te kijken. Het is gewenst om ook
na de training contact te houden met
deelnemers, om na te kunnen gaan,
waar leerresultaten tot verbetering
respectievelijk verandering hebben
geleid en waar niet." Het is dan net
als met auto leren rijden in een na
bootser om dan in een echte gezet te
worden: je kunt zien of iemand af en
toe nog moeite heeft met het verrich
ten van bepaalde handelingen of dat
aan het geleerde helemaal niet meer
wordt gedacht en waarom niet", ver
duidelijkt de heer De Jong met een
voorbeeld.
Een karakteristieke eigenschap van
hem; veelvuldig verduidelijkt hij zijn
opmerkingen met een (voor ieder te
begrijpen) voorbeeld om daarna de
toehoorder aandachtig aan te kijken
of het gezegde goed is begrepen.
Uniek
Het werken met groepen vindt hij een
uitdaging. "Geen groep en geen
mens is hetzelfde. Gelukkig niet, de
mens is uniek." Hij ervaart dit werk
als zeer boeiend. Reden ook, waarom
hij sinds januari 1981 geheel bij de
managementstrainingen betrokken
wordt; hijzelf komt oorspronkelijk
uit de commercie. "Vanuit een heel
duidelijke filosofie kijk ik naar het
gedrag van mensen. Elk gedrag heeft
een oorzaak. Het is vaak de moeite
waard oorzaken van gedrag op te
sporen. Je hoort nog wel eens: men
sen deugen niet. mensen zijn van huis
uit lui. Ik ben echter wat dat betreft
optimistisch. Ik ga ervan uit dat men
sen wel deugen, niet lui zijn, maar
dat bepaalde oorzaken ten grondslag
liggen aan dat gedrag. Dat geldt zelfs
voor menig geval in de misdaad. Zo
kan het ook zijn, dat een medewerker
door zijn chef als een 'rotjongen'
wordt gezien; nagaan welke oorza
ken aan dat gedrag ten grondslag
liggen en dan als chef helpend be
schikbaar zijn, kan geleerd worden.
Met een vriendelijke vraag, bereik je
soms veel meer dan met een kortaf
bevel. Belangrijk is echter het kwe
ken van vertrouwen en het tonen van
belangstelling, echte belangstelling,
waarmee je ook naar iemands moei
lijkheden wilt luisteren. Dat kost
vaak moeite, maar veel kan geleerd
worden, als je je maar openstelt voor
'signalen', die de ander je geeft. Bar
rières die de communicatie tussen
mensen of tussen groepen belemme
ren, kunnen weggenomen worden,
hetgeen resulteert in effectiever, effi
ciënter en prettiger werken.
Nogmaals: daarin blijf ik geloven,
mensen zijn van huis uit niet slecht.
19