MINI-VOETBAL
TOERNOOI
Dorstige Claes
Zoetermeer stond eind mei centraal in
een drie dagen durend mini-Europa Cup
Voetbal Toernooi. In Van Tuyls sport
park streden vele jongenselftallen uit alle
delen van Europa om de fel begeerde
trofee.
Ook Heineken was aanwezig, zij het op
een heel andere manier: Aan de voor
avond van het toernooi was er een
groots vuurwerk, waarin ook Heineken
een stuk aanbood. Tevens stelde het
concern de „fair play cup" ter beschik
king aan het elftal dat zich volgens hem
het meest sportief opgesteld had.
Verder konden spelers en toeschouwers
hun dorst lessen met een van de con-
cernprodukten. Rond de velden wap
perden Pepsi vlaggen en waren span
doeken geplaatst.
Onder de keizerskroon Nieuwezijds Voorburgwal 303 postbus 3372 1001 AD Amsterdam telefoon 239811
Ze staan elke ochtend met hun spijker
broeken weer in de rij voor de bezichti
ging van de brouwerij aan de Stadhou
derskade. De capaciteit van 340 perso
nen voor de rondleiding wordt elke zo
merdag gehaald en een niet geringe
attractie van de bezichtiging van het be
drijf is de koele dronk van het gerstenat
tot slot. Ook kijken maakt dorstig. Van
die dorst profiteert de Staat der Neder
landen want geen druppel bier blijft on
belast. De welvarende brouwerijen zijn
goede klanten van de fiscus. Niet alleen
dragen zij vennootschapsbelasting af
maar ook accijns, die berekend wordt
over de produktie en wel in het begin van
het produktieproces.
Daarbij speelt het alcoholpercentage
ook een rol. Toen, nu al weer jaren ge
leden Hofstra was minister van finan
ciën het gebouw van 's rijks belastin
gen aan de Wibautstraat werd geopend
stuurde de aanpalende brouwerij een
imposant bloemstuk met een mooie, ge-
calligrafeerde spreuk in het Latijn. Met
kleine lettertjes stond de vertaling er on
der. De goede herder scheert zijn
schaapjes maar vilt ze niet. In het verle
den toen het administratieve apparaat
om directe belastingen te heffen ten
enenmale ontbrak was men bijzonder
lief op de „excijs" op het bier. Een ze
kere Claes de prenter werd op 20 januari
1508 samen met 28 andere personen
beboet omdat hij bier had gedronken
waarvoor de excijs niet was afgedragen.
Omdat hij niet betaalde werd hij met an
deren veroordeeld tot het meelopen in
de processie van de Oude Kerk met een
bierton op zijn hoofd.
Dr. I. H. van Eeghen vertelt dit in het
maart-aprilnummer van Amstelodanum,
in een artikeltje over de drukker Claes de
prenter.
Zij heeft nog meer ontdekt over deze
vroege drukker in Amsterdam. Dorstige
Claes had namelijk al eerder een akke
fietje aan de hand gehad met bier waar
voor geen belasting was voldaan. Een
hele groep mannen had buiten de stad
gedronken „ende gelach gehouden".
Op 9 april 1500 werden de vijftien man
nen beboet. Daar waren (behalve de al
genoemde Claes) Herck de Koernzetter
bij, Geryt Lobbenzoen die molenaer,
Cornelis Cuper, Jacob die Wael, de we
ver.
Claes de prenter kreeg de boete van
„een pond 's heren geld" maar hij be
taalde niet. Daarom werd hij op 6 juni van
datzelfde jaar met vier anderen, onder
wie Jacob de Wael, veroordeeld tot een
bedevaart naar O.L. Vrouwe te Amers
foort en een dubbele boete van twee
pond. Bleven zij in gebreke dan werd
hun de rechterhand afgehouwen, maar
daar konden zij van afkomen door de
levering van 10.000 Leidse stenen. Mijne
heren van den gerechte bleven wel
praktisch.
Het gaat in het genoemde artikeltje van
mevrouw Van Eeghen eigenlijk niet over
het feit dat zij heeft ontdekt hij in
1500 al in Amsterdam vertoefde. Daaruit
wordt aannemelijk dat in Amsterdam al
vóór 1500 een drukpers in werking
was.Een zaak van enige stedelijke trots
want in kleine steden als Hasselt, De
venter, Gouda, Utrecht werd al in het
laatste kwart van de vijftiende eeuw druk
gedrukt.
Wat Claes de prenter heeft gedrukt is
niet bekend. Het eerste thans bekende
produkt van een Amsterdamse pers is
een boekje van 18 december 1508 van
de drukker Hugo Jansz van Woerden,
die in dat jaar van Leiden naar Amster
dam verhuisde.
Uit N.R.C. Handelsblad 11-7-79
35
