A. F. van Hulsen
en uit:
Als je aan Bokma denkt, denk je behalve
aan de familie, zeker ook meteen aan
bedrijfsleider Van Hulsen. In de afgelo
pen 25 jaar heeft deze markante per
soonlijkheid zo zijn stempel op de firma
Bokma gedrukt, dat zijn naam er haast
onlosmakelijk mee is verbonden. En
toch is hij niet de bedrijfsleider met de
traditionele loopbaan achter zich zoals
dit bij vele bazen van de vorige generatie
het geval is: Op vijftienjarige leeftijd als
loopjongen begonnen en in de loop der
jaren tree voor tree opgeklommen om
ten slotte als bedrijfsleider te eindigen.
De heer A. F. van Hulsen is zelfs niet
eens een echte Fries in dit zo Friese be
drijf. Wel werd hij in Leeuwarden gebo
ren en wel op 21 mei 1917 in een gezin
met maar liefst negen kinderen. Hij
groeide op in de hoofdstad van het
„heitelan" en doorliep er de HBS. Ver
volgens behaalde hij zijn SPD (Staats
Praktijk Diploma) en ging accountancy
studeren. In 1938 kreeg hij een baan bij
een rijksaccountantsdienst eveneens te
Leeuwarden. Een jaar voordat hij als ac
countant zou afstuderen in 1947 trad hij
in dienst bij een particulier accountants
kantoor als belastingspecialist.
Bokma
En toen duurde het niet lang of hij legde
zijn eerste contact met de firma Bokma.
,,lk weet het nog goed," vertelt hij, ,,het
was op vijf december 1947 dat ik er voor
het eerst naartoe moest voor belasting
zaken. Ik kon echter zo goed met de ou
de heer Piet Bokma overweg, dat ik al
spoedig voor alle andere zaken waar
voor ze een accountant nodig hadden,
moest komen. Er waren in die tijd be
langrijke ontwikkelingen bij Bokma
gaande. Het was zo, dat de firma voor de
Tweede Wereldoorlog wat haar afzet
betreft sterk georiënteerd was op Ne
derlands Indië. Bokma had in Nederland
alleen maar wat regionale betekenis,
geen landelijke. Na de oorlog kwam daar
echter verandering in. Omdat de oude
genever van Bokma in Indië een zeer
gewild produkt was, kreeg je er een gro
te vraag naar toen deze oud-kolonialen
in Nederland terugkeerden. De zaak
groeide en de omzet nam steeds maar
toe. De interne organisatie bleef daar
echter bij achter, zodat er omstreeks
1954 interne spanningen ontstonden. Ik
gaf ook hierover advies. Een van die ad
viezen was, dat ze eigenlijk iemand no
dig hadden die intern de zaak eens goed
op poten kwam zetten. De losse opmer
king van de heer Coert Bokma: 'We
moeten dus eigenlijk iemand hebben
zoals u' had voor mij verstrekkende ge
volgen. Op één oktober 1954 trad ik als
procuratiehouder bij de firma Bokma in
dienst. Samen met de heer Westra, die
verkoopmanager was, heb ik toen de
hele zaak zowel administratief als tech
nisch gereorganiseerd."
Een van de aantrekkelijke kanten van
zijn nieuwe baan vond de heer Van Hul
sen de kleinschaligheid van het bedrijf.
,,lk ben altijd nogal een individualist ge
weest en heb nooit veel zin gehad om in
een groot massa-bedrijf te gaan wer
ken."
Technische ontwikkelingen
Bokma stond in 1954 aan de vooravond
van vele technische ontwikkelingen.
„Toen ik er net begon, was bijna alles
nog handwerk. De etiketten werden op
geplakt met glutofix en de flessen
moesten een nacht drogen voordat ze
ingepakt konden worden. Die stonden
dan de hele nacht op de grond uitge
spreid." Eén a twee jaar later deed de
etiketteermachine haar intrede bij Bok
ma. Ook begon het steeds duidelijker te
worden dat de gescheiden ligging van
de verschillende onderdelen van het be
drijf voor steeds meer interne transport
problemen zorgde. De distilleerderij lag
aan 't Vlied en de produktieafdeling on
geveer zeshonderd meter verderop aan
De Tuinen. „Er moesten fusten met zo'n
700 liter grondstoffen in de distilleerderij
gestort worden; deze werden tot jene
verdistillaat gestookt, waarna het in die
zelfde fusten met paard en wagen naar
De Tuinen getransporteerd moest wor
den," vertelt de heer Van Hulsen. „Om
streeks de jaren '64/65 concentreerden
we ons nog maar op drie produkten, te
weten: oude jenever, citroenjenever en
bessenjenever. In diezelfde jaren daalde
echter opeens de consumptie van de
oude jenever heel sterk, terwijl de con
sumptie van de jonge jenever toenam.
Zodoende werden we gedwongen ook
met de jonge jenever de markt op te ko
men."
Nieuw bedrijf
De plannen voor de vestiging van een
nieuw bedrijf aan de Edisonstraat waren
ondertussen al in een vergevorderd sta
dium. „Er werd een produktievermeer-
dering gepland die het drievoudige was
van de capaciteit van het bedrijf in De
Tuinen. In september 1966 verhuisden
we naar het nieuwe bedrijf. In maart van
het jaar daarop introduceerden we de
jonge jenever op de markt. Door de ex
plosieve consumptie van deze jonge je
never was de beoogde drievoudige pro-
duktie in 1970 al bereikt. Waarschijnlijk
dacht men die oude jevener van Bok
ma is goed, dus zal die jonge jenever ook
wel goed zijn Daar kwam tevens bij dat
de jonge jenever tot nu toe altijd een
melasse-produkt was. Wij waren de eer
ste producent die jonge jenever maakten
op basis van honderd procent graanal-
cohol. Dat viel bijzonder in de smaak van
de consument. Inmiddels is het tienvou
dige van de produktie bereikt vergeleken
bij wat we in De Tuinen voortbrachten."
Hoewel we het gesprek telkens op de
persoon van Van Hulsen willen brengen,
kan dat blijkbaar niet anders dan gelijk
met de ontwikkeling van Bokma lopen.
Intensief heeft hij zich met het ontwerp
van het nieuwe bedrijf beziggehouden.
„Ik ben eigenlijk nooit de droge ac
countant geweest, zoals men die zich
altijd van dit beroep voorstelt. Mijn inter
esse ging altijd al bijzonder uit naar de
technische en economische kant van
het bedrijf. Ik kon me in een bedrijf als
Bokma veel beter uitleven dan op een
accountantskantoor. Vooral ook omdat
het bedrijf aan de vooravond van allerlei
uitbreidingen en technische ontwikke
lingen stond. Het grappige is dat de firma
eigenlijk ook is ontstaan als gevolg van
technische vooruitgang. De familie Bok
ma was namelijk van oorsprong een
molenaarsfamilie. Door de mechanisatie
van de meelfabrieken verloren de mo
lens in het begin van de negentiende
eeuw steeds meer aan betekenis. Toen
is de familie Bokma in 1826 als een soort
nevenbedrijf een slijterij en grossierderij
begonnen. In 1896 nam de heer Piet
Bokma de zaak van zijn vader over en
begon er voor het eerst te distilleren."
Pensioen
Over het feit dat de heer Van Hulsen zijn
langste tijd bij Bokma heeft gehad,
maakt hij zich weinig zorgen. Als hij op
één oktober a.s. zijn 25-jarig jubileum
viert, zal hij deze gelegenheid tevens
aangrijpen om zich uit het bedrijfsleven
terug te trekken en van zijn verdiende
rust te gaan genieten. „Ik heb nog ge
noeg te doen. Ik knutsel graag; zo maak
ik onder meer speelgoed; vroeger voor
mijn kinderen, nu voor de kleinkinderen.
Ook lees ik veel, vooral over kunstge
schiedenis. De architectonische kunst
geschiedenis trekt me het meeste. Ik
hoop dan ook als ik niet meer werk lan
den zoals Italië, Griekenland en Israël te
gaan bezoeken en al die kunstschatten
daar te gaan bekijken." Is de kans dus
klein dat u de heer Van Hulsen over een
half jaartje nog in het gebouw aan de
Edisonstraat tegenkomt, des te waar
schijnlijker wordt het hem samen met
zijn vrouw over de Acropolis te zien
dwalen of hem tegen te komen bij het
Orakel van Delphi...
16
