Waar het
ambacht van
door
automa
tiseringeen
nieuwe
kans krijgt
Het maken van glas en het vormen daarvan tot
flessen, is een voorbeeld van wonderbaarlijk
menselijk vernuft. De glasblazer, met zijn ge
bolde wangen en meesterlijke ademhalings
techniek, welke jarenlange oefening vergt, is
een van de meest geschoolde vakmensen in dit
ambacht. Maar zijn tempo ligt te laag om te
kunnen voldoen aan de hedendaagse com
merciële verlangens. Door de onophoudelijke
eisen van drankenproducenten en andere fa
brikanten is er een ongekend grote behoefte
ontstaan aan flessen en allerlei soorten glazen
potten; een enorme markt, die een revolutie in
produktiemethoden heeft teweeggebracht.
Wellicht nog meer ontwikkeld dan het ambacht
van de glasblazer zelf, is de vaardigheid die de
mens aan de dag heeft gelegd bij het ontwik
kelen van massaproduktiemethoden, waarbij
de duur van het blazen en omvormen van ge
smolten glas tot flessen wordt teruggebracht
tot enkele seconden. Een korte, verregaand
geautomatiseerde fase van een fabrikagepro-
ces, waarbij dagelijks tonnen grondstoffen
omgezet worden in miljoenen flessen.
Wij ontvingen een verslag van dit boeiende,
aangrijpende schouwspel dat zich enige tijd
geleden afspeelde in de fabriek van Gerres-
heimer Glas in het Westduitse Gerresheim bij
Düsseldorf.
Gerresheimer Glas is meer dan 100 jaar
geleden opgericht. De eerste fles werd
er in 1864 geblazen. Meer dan zestig
jaar werd dezelfde techniek gebruikt,
totdat in het begin van deze eeuw de
eerste automatische apparatuur werd
Er wordt ook vlakglas geproduceerd.
geïnstalleerd. Naar omvang is de Ger-
resheimerfabriek in Duitsland nu een
van de grootste glasfabrieken ter
wereld. Zij maakt deel uit van een groep
van 13 Gerresheimerfabrieken, die zich
in diverse delen van Duitsland bevin
den, en die alle behoren tot het Ameri
kaanse Owens Illinois-concern in Tole
do, Ohio. Van de dochterondernemin
gen zijn er nog zeven die zich bezig
houden met glasproduktie, drie maken
er kunststof, twee kartonnen verpakkin
gen en één aluminium blikken.
Het Owens-concern heeft een omzet van
3,1 miljard US dollar, en de Gerreshei
mer Glasfabriek, die verantwoordelijk is
voor ongeveer een derde deel van
Owens' internationale activiteiten, heeft
hierin een belangrijk aandeel.
De Düsseldorfse organisatie heeft een
totaalomzet van ongeveer 780 miljoen
Duitse Mark en een personeelsbestand
van 7400 werknemers. Jaarlijks worden
er in continu-dienst 3 miljard flessen en
potten, hetgeen gelijk staat aan zo'n
900.000 ton glas, geproduceerd. Er
wordt ook vlakglas geproduceerd, en
wel 12.000 vierkante meter per dag. Ge
noeg om een voetbalveld mee te bedek
ken.
Tien miljoen flessen
De relatie van Heineken met de Duitse
glasgigant dateert uit 1946. Vanaf dat
jaar tot het begin van de jaren vijftig
waren de flessenzendingen naar Am
sterdam betrekkelijk klein, en beston
den ze voornamelijk uit exportflessen.
Maar gedurende de afgelopen 25 jaar is
de stroom flessenleveranties gestegen
8
