SPECIALISEREN OP
KRISTALLEN
Wim Dierijck bij een gedeelte van zijn verzameling. In het onderste kastje liggen fluorescerende
stenen. In gewoon licht gezien zijn het veelal onopvallende stukken.
breuk of door splijting bijvoorbeeld. Ook
de streepkleur-bepaling is een hulpmid
del. Daarvoor heb je nodig een plaatje
ongeglazuurd porselein, waar je met een
steen een kras op maakt. De kleur, die op
het plaatje verschijnt, is de eigen kleur
van het mineraal. Ook chemisch onder
zoek is mogelijk", vervolgt Leo. „Hier
voor worden door verenigingen in
structie-avonden gegeven. Op derge
lijke avonden kun je je ook het bewerken
vlakslijpen en facetslijpen bij
voorbeeld eigen maken." Leo Salo
mons heeft, zoals hij zelf zegt, een alge
mene verzameling, van alles wat. In to
taal bezit hij stukken van dezelfde
soort meegerekend 569 stenen. Daar
onder bevindt zich ook een, wat hij
noemt, voorzichtige aanzet tot een ver
zameling edel- en sierstenen (40 stuks).
De meeste stenen en hun kenmerken
kent Salomons uit het hoofd. Alle
stenen zijn genummerd en stuk voor
stuk met hun bijzonderheden in een
kaartsysteem ondergebracht.
Voor geïnteresseerden in Zoeterwoude
en Rotterdam heeft Leo een paar tips. In
Leiden aan de Hooglandsekerkgracht
no. 17 bevindt zich het Rijksmuseum
voor geologie en mineralogie. ,,De
moeite waard," vindt hij, „maar het mu
seum is in het weekeinde helaas niet
geopend." Verder is er in Giethoorn een
privé-museum, De oude aarde. Wat de
beurzen betreft noemt hij als datum voor
de eerstkomende: 7 januari a.s. in het
Rotterdamse Ahoy-complex.
Geen stenengek
Behalve het kastje met fluorescerende
stenen op kantoor heeft Salomons thuis
nog twee van dergelijke „kijkdozen",
waarvan één vaste opstelling, alles zelf
gemaakt. Het effect van het in fantasti
sche kleuren opgloeien van bepaalde
mineralen wordt bereikt door bestraling
van de stenen met onzichtbaar (bij
voorbeeld ultra-violet) licht.
Het boeiende van zijn hobby vindt Leo
„het erachter komen tot welke soort de
mineralen, die ik in handen krijg, beho
ren." Ook het kleurenspel en de onver
gelijkelijke schoonheid houden hem in
de ban van zijn stenen. Maar hij is geen
stenengek, zoals iemand wordt ge
noemd, die geheel bezeten is van het
verzamelen van mineralen. Toch laten
de edele stenen hem niet meer los. „Een
hobby?", grinnikt hij, „noem het liever
een ziekte. Ik heb er al enkele andere
mensen mee aangestoken..."
Leiden. Voor Wim Dierijck, zestien jaar
Heineken man en op de vestiging Zoe
terwoude onder andere bekend als me
dewerker op de afdeling centrale logis
tiek, kwam het contact met de mineralen
op een heel andere manier tot stand.
Natuurliefhebber en sportman Dierijck
stond twee jaar geleden voor een juwe
liersetalage en werd plots geboeid door
het daar tentoongestelde bergkristal.
Diezelfde dag was er in Rotterdam (hij
woonde toen nog in Capelle aan den
IJssel) een mineralenbeurs. Van het een
kwam het ander, en op die beurs kocht
hij meteen voor een paar tientjes
stenen...
Wim werd lid van een vereniging, schafte
zich enkele boeken aan en stortte zich in
zijn nieuwe hobby. Met zijn vrouw Thea
als mede-geïnteresseerde en zijn
zoontje Edwin, die zich op beurzen ook
dapper weert en nu al een, zij het piep
kleine, verzameling heeft, als navolger.
Bij het eerste kopje koffie is het ijs
meteen al gebroken en Wim vertelt
graag.
„Met een boek onder je arm ga je dan
naar een beurs, je kijkt en vergelijkt en
van lieverlee kom je erin, begin je het te
leren," stelt hij simpel vast. Maar zó
eenvoudig ging het natuurlijk ook weer
niet. Wim duikt in de boeken, leert op de
verenigingsavonden en trekt een week
uit voor een stenentrip naar het buiten
land. Het land wordt Duitsland en de
plaats Idar-Oberstein. Thea en Wim zijn
lyrisch over hun bezoek aan de beide
musea. Maar het doel van de reis was
mineralen zoeken en al viel het „om de
drommel niet mee op die glibberige
berghellingen", de uiteindelijke buit be
stond toch maar even uit zo'n tachtig
MINERALEN
De aardkorst is samengesteld uit di
verse soorten gesteenten. De ge
steenten zelf bestaan uit een verza
meling substanties die we mineralen
noemen. Mineralen zijn samenge
steld uit bepaalde chemische basis
eenheden, die elementen heten. Het
bekende mineraal kwarts bij
voorbeeld bestaat uit een bepaalde
hoeveelheid van het element silicium
en een bepaalde hoeveelheid van het
element zuurstof. In kwarts komen
beide elementen altijd in dezelfde
verhouding voor. Sommige minera
len zijn opgebouwd uit slechts één
element. Deze worden vaak natuur
lijke elementen genoemd. Het zijn de
metalen goud, zilver, koper en plati
na, en de niet-metalen grafiet en dia
mant; deze laatste twee zijn allebei
gevormd van het element koolstof.
De meeste mineralen bestaan uit
twee of meer elementen. Vaak wordt
een metalliek element zoals ijzer ge
combineerd met een element dat niet
metalliek is, zoals zuurstof of zwavel.
Mineralen die verbindingen vormen
met metaal en zuurstof komen veel
voor. Ze worden oxyden genoemd.
Mineralen, die metalen gecombi
neerd met zwavel bevatten, worden
sulfiden genoemd. Deze komen
eveneens veel voor. IJzeroxyden en
-sulfiden worden bijvoorbeeld over
de gehele wereld gevonden. Metal
lieke elementen kunnen ook verbin
dingen aangaan met groepen andere
elementen om mineralen te vormen.
De bekendste groepen zijn die van de
silicaten en carbonaten. Silicaten
bevatten silicium, gecombineerd met
zuurstof. Kleisoorten zijn ingewikkel
de aluminiumsilicaten. Carbonaten
bevatten koolstof, gecombineerd met
zuurstof. Het gewone krijt en kalk
steen zijn vormen van calciumcarbo-
naat.
Zuurstof is het meest voorkomende
element in de aardkorst. Het op één
na meest voorkomende element is
silicium. Vele mineralen die metallie
ke elementen bevatten, kunnen op
dusdanige wijze worden behandeld,
dat het zuivere metaal er kan worden
uitgehaald. Deze mineralen worden
ertsen genoemd. Ze zijn erg belang
rijk omdat we voor het maken van
gebruiksvoorwerpen voornamelijk
aangewezen zijn op deze ertsen. Een
groot aantal mineralen kan worden
gevonden in prachtige kristallen, die
een veelvoud van vormen en afme
tingen hebben. De hardste en zeld
zaamste kristallen worden gebruikt
voor het maken van juwelen. Ze staan
bekend onder de naam edelstenen.
(Uit: Kerndeeltjes III)
19
