worden zijn ze ten dode op
geschreven.
Najaar
Inmiddels zijn we in het na
jaar beland en gaan we eens
Onze natuurvorser in een van zijn jachtgebieden.
een kijkje in onze bossen ne
men. Immers, herfst betekent
paddestoelen. Zodra het
weer wat vochtiger wordt (dat
kan al juli of augustus zijn,
denk maar aan de afgelopen
zomer) komen de eerste pad
destoelen boven de grond.
Een van deze vroege soorten
is de geschubde inktzwam,
die na een paar dagen al weer
op zijn retour is: de witte ge
schubde hoed krult helemaal
om en een zwarte rand blijft
over. In weilanden en sommi
ge wegbermen zien we grote
witte bollen verschijnen met
soms wel een doorsnede van
45 cm: de reuzebovisten. Zo
dra een paddestoel begint te
verschrompelen worden de
sporen verspreid en het kan
voorkomen dat de nieuwe
exemplaren zo in een kring
(de heksenkring) komen te
staan. Vele soorten padde
stoelen zijn ook plaatsgebon
den in die zin dat zij alleen bij
bepaalde bomen groeien,
zoals de vliegenzwam, die al
leen onder loofhout (eik,
beuk en berk) groeit. Deze
giftige paddestoel is eerst
rood en krijgt pas later zijn
befaamde witte stippen, die
ontstaan als het vlies (velum)
dat over de hoge paddestoel
heenzit, bij het groter worden
van de hoed barst en in
stukjes achterblijft. Een niet-
boomgebonden soort is de
kopergroene zwam. De func
tie van de paddestoel is het
verteren van dood organisch
materiaal. Vele soorten
groeien op dood hout, zoals
taailingen en koraalzwam-
men, sommige zelfs in hele
trossen tegelijk zoals bun-
delzwammen en glimmerinkt-
zwammen, andere soorten
groeien op humus. Deze
hebben in de grond een
vruchttak, het mycelium
(zwamvlok); met behulp hier
van wordt via een ingewik
keld proces de humus omge
zet in een voor bomen en
planten noodzakelijke voe
dingsbodem.
Uit dit artikel blijkt hoe be
langrijk het natuurlijk even
wicht is. In vele gevallen is het
al verstoord, ons milieu is al
zwaar aangetast. Laten we
waar mogelijk eraan mee
werken dat er spoedig verbe
tering in komt. Ik hoop dat ik
met dit artikel over de natuur
een bijdrage heb kunnen le
veren tot een beter begrip van
onze flora en fauna.
P. Tak
14 Tot de vegetatie bij het
Zwanenwater behoren de kleine
ratelaar (geel) en de koekoeks
bloem.
15 Een macro-opname (afstand
ongeveer 50 cm) van een
hoornbloem, die in werkelijkheid
een doorsnede van ongeveer één
centimeter heeft.
16 De (giftige) vliegenzwam in
twee stadia: rechts met witte
stippen (gebroken vlies) en links
in het stadium daarna.
17 Vingerhoedskruid (purpurea
digitalis), een giftige plant, die
vroeger in de geneeskunde werd
gebruikt.
18 Koraalzwam.
19 De kopergroene zwam valt,
doorzijn groene kleur, nauwelijks
op tussen het gras.
20 Glimmerinktzwam.
21 Een ander voorbeeld van het
groeien van een paddestoelen
soort (vermoedelijk een taailing)
op dood hout.
22 Witte munt.
13
