Goederenwagen (K.k. privilierte Ersten
Eisenbahn Gesellschaft) waarmee
vermoedelijk het allereerste biervervoer over
de rails plaatsvond (1829).
Schilling zou hebben gekost, maar dat
dit geheel voor rekening van de Oosten
rijkse staat kwam.
Na de 28 dagen durende oorlog tussen
Oostenrijk en Pruisen (de oorzaak was
een twist over de hertogdommen Slees-
wijk en Holstein), waarbij het Oosten
rijkse superioriteitsgevoel, mede door de
verloren slag bij Königgratz, een ge
duchte knauw had gekregen, zocht
Fürst Metternich toenadering tot Frank
rijk. Om alvast de gunst van het Franse
volk te winnen, met de kans dat daarna
de onderhandelingen tussen de beide
landen soepel zouden verlopen, pakte
de Oostenrijkse regering de zaken
meteen groots aan en stelde de 167.000
goudfranken beschikbaar voor de Oos
tenrijkse deelname aan de Parijse we
reldtentoonstelling.
Naast Johann Strauss met zijn An der
schonen blauen Donau, werd ook het
toen al bekende Dreher-bier naar Parijs
gezonden, om de Oostenrijkse politiek te
ondersteunen.
Het biervervoer in ons eigen land
In ons eigen land geschiedde het bier
transport voornamelijk te water. Vaak
werd het in de brouwerijen met grote
Gebruikte afkortingen:
D
bagagewagen
GCB
Grand Central Beige; deze Bel
gische maatschappij exploi
teerde de spoorwegen Antwer
pen - Moerdijk (- Rotterdam) en
Aken - Maastricht - Hasselt.
Hbis
UlC-aanduiding voor schuif
wandwagen
HSM
Hollandsche (IJzeren) Spoor
weg Maatschappij
NCS
Nederlandsche Centraal
Spoorwegmaatschappij
NRS
Nederlandsche Rhijn Spoor
wegmaatschappij
NBDS
Necrd-Brabandsch Duitsche
Spoorwegmaatschappij (Box
tel)
O&K
Orenstein und Koppel
P
achter het wagennummer geeft
aan, dat deze wagen tot het
particulier materieel behoort.
SL WO
NS-aanduiding voor rongenwa
gen
UIC
Union Internationale de Chemin
de ter
SS
Maatschappij tot Exploitatie
van Staatsspoorwegen
zorg bereide bier op de scheepsdekken
aan de felle zon blootgesteld. Deze felle
zon was echter ook menigmaal de oor
zaak van de dorst van de opvarenden,
De tekeningen zijn alle van de hand van de
heer Van Reeuwijk
Vergane glorie; bierwagens, destijds in gebruik op de Hofpleinlijn. wachtend op de sloperRodenrijs 1960. De wagen met de remkast
stamt uit het jaar 1879. De voorste van de drie wagens op de andere foto werd in 1923 in dienst gesteld.
vanaf 1881 ernstige concurrentie kreeg
van een vrijwel parallel langs de spoorlijn
lopende paardetram (in 1896-1898 zelfs
verbouwd tot elektrische tram), kwam op
31 oktober 1922 een eind aan de exploi
tatie van de oudste Duitse spoorweg.
Overigens moeten we aannemen, dat
het allereerste biervervoer over de rails
reeds in 1829 (vermoedelijk zelfs eerder)
plaats vond op de Schienenstrasse van
de K.k. privilierte Ersten Eisenbahn-Ge-
sellschaft (K.k.: Kaiserliche königliche).
Op deze met paardetractie geëxploi
teerde smalspoorweg (1,106 m), voor
namelijk aangelegd voor het zoutvervoer
tussen Donau en Moldau, vond vanaf 2
april 1829 geregeld goederenvervoer
plaats op het baanvak tussen Budweis,
in het tegenwoordige Tsjechoslowakije,
en het nu verstilde Oostenrijkse grens
dorp Leopoldschlag.
Nu was het destijds in Leopoldschlag
geen geheim, dat in Budweis een voor
treffelijk bier werd gebrouwen, zodat
menig fust K.k. priviliert derwaarts werd
vervoerd.
De arbeiders, die bij de aanleg van deze
spoorweg werkzaam waren (hun aantal
varieerde van circa 500 tot soms wel
4.000 man), kregen ieder naast hun
rantsoen brood, ook zwey Mass Bier
taglich verzehrt (2x1,4 liter).
Nadat deze smalspoorweg verlengd was
tot Linz (1 augustus 1832) en Gmünden
(1 mei 1836), werden, na een mislukte
proef met ossen als trekkracht, in 1855
de eerste stoomlocomotieven in dienst
gesteld op het traject Gmünden-Linz.
Ter gelegenheid van de Parijse Wereld
tentoonstelling in 1867, werd voor reke
ning van de Oostenrijkse bierbrouwerij
Dreher in de werkplaats Simmering van
de Staatseisenbahn-Gesellschaft STEG,
een twaalftal gesloten goederenwagens
omgebouwd voor het vervoer van bier.
Deze twaalf, met ijs gekoelde, bierwa
gens liepen gedurende de tentoonstel
ling (en nog vele jaren daarna) in een
regelmatige omloop tussen Wenen en
Parijs, waar het aldus vervoerde bier, na
vijf dagen onderweg geweest te zijn, met
een temperatuur van plus vijf graden C
aankwam.
Er waren destijds hardnekkige geruch
ten, dat het veranderen van deze geslo
ten goederenwagens tot bierwagens de
te Schwechat gevestigde brouwerij geen
7
