Eén van de vijftien thans bekende wa pens van de familie Van Zwieten. De ver schillen zijn ont staan doordat kinde ren zich wilden on derscheiden van de vaders en daarom kleine veranderin gen aanbrachten in de bestaande bla zoenen. Het oudste Van Zwieten wapen toont drie violen met een zittende hond als helmteken. Later komt men ook een hondekop als helm teken tegen. achteloze toerist door Wenen loopt en blijft staan voor het monument van kei zerin Maria Theresia om daar te ontdek ken dat naast Hare Majesteit, ene Gerard van Swieten staat in vol ornaat. Hij kreeg die eervolle plaats omdat hij haar lijfarts is geweest. In zijn jonge jaren was hij een leerling van de grote Boerhaave, maar zijn opvolger werd hij nooit, omdat hij zijn doopbriefje niet meer kon vinden. Maria Theresia had ruimere opvattingen dan onze voorvaderen. Hij maakte car rière in Oostenrijk en heeft in dat land klaarblijkelijk succes gehad want hij was Freiherr Von Swieten toen hij stierf. Hij werd begraven in de Augustinuskerk te Wenen. Er is geen standbeeld van de kaperkapi tein Adriaen van Zwieten, die als Water geus in 1572 de steden Gouda en Ou dewater innam, maar een kleurrijke fi guur moet hij zijn geweest. Hij vond een waardig opvolger drie eeuwen later in de generaal Van Zwieten, die geboren te Mainz in Duitsland, officier werd in het Nederlandse leger. Hij vocht verschil lende malen tegen de Atjehers in het eind van de vorige eeuw. Zij allen voerden de drie violen in hun Jonkheer Adriaen van Zwieten, Watergeus en veroveraar van Oudewater en Gouda. In het wapen naast het portret komen ook weer de violen en de hond voor. blazoen, dat zij afwisselend omlijstten met afbeeldingen van honden, hazen en diverse schildjes opdat onderscheid zou bestaan tussen de schilden van de va ders en die van de zonen. Pieter van Zwieten heeft plezier in zijn hobby, die hem in contact brengt met veel mensen. Dikwijls zijn dat Van Zwie- tens, die willen weten of zij familie van deze of gene Van Zwieten zijn. Bijna alle dragers van deze naam uit de historie en het heden staan in zijn kaartsysteem vermeld en het zal niet de eerste keer zijn dat hij op zijn speurtochten een ver fa milielid tegen het lijf loopt. Waar haalt hij zijn gegevens vandaan? Meestal uit de gemeentearchieven waar men hem altijd bijzonder behulpzaam is, maar ook uit kranteknipsels en boeken. Hij fotogra feert zelf de documenten, die hij vindt over de Van Zwietens. Dankzij zijn hobby komen zijn voorou ders weer tot leven en hebben wij weer een tipje kunnen oplichten van de rijke historie, die zich op ons terrein in Zoe- terwoude afspeelde. De Van Zwietens vervulden hier een hoofdrol totdat het kasteel in 1805 met de grond gelijk werd gemaakt. De laatste stenen verdwenen in de weg naar Delft. Een roemloos ein de, maar de Van Zwietens leven voort. Ey. Deze memorietafel van de familie Van Zwieten hangt in de Lakenhal te Leiden. Het stelt Boudewijn van Zwieten voor met zijn kin deren en kleinkinderen. Het werd in 1355 op doek geschilderd en toonde aan de rechter zijde slechts Boudewijn's vrouw knielend aan de voet van de Madonna. Na ongeveer hon derd jaar was het schilderij in zo een slechte staat dat men het op hout heeft overgebracht en toen ook de kleinkinderen rechts heeft toegevoegd. Aan de bovenzijde zijn veel Van Zwieten wapens afgebeeld met daartussen blazoenen die in tweeën zijn gedeeld. Deze laatste beel den een huwelijk uit, waarbij het wapen van de vrouw aan één kant wordt getoond en dat van de man aan de andere zijde. Boudewijn's zonen dragen wapenrokken, die voorzien zijn van violen. Dit instrument heeft nooit op het Van Zwieten wapen ontbro ken, maar de betekenis ervan is tot op heden niet achterhaald. *r j&5 13

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Vers van 't Vat | 1976 | | pagina 13