Eén van de vijftien
thans bekende wa
pens van de familie
Van Zwieten. De ver
schillen zijn ont
staan doordat kinde
ren zich wilden on
derscheiden van de
vaders en daarom
kleine veranderin
gen aanbrachten in
de bestaande bla
zoenen. Het oudste
Van Zwieten wapen
toont drie violen met
een zittende hond
als helmteken. Later
komt men ook een
hondekop als helm
teken tegen.
achteloze toerist door Wenen loopt en
blijft staan voor het monument van kei
zerin Maria Theresia om daar te ontdek
ken dat naast Hare Majesteit, ene Gerard
van Swieten staat in vol ornaat. Hij kreeg
die eervolle plaats omdat hij haar lijfarts
is geweest. In zijn jonge jaren was hij een
leerling van de grote Boerhaave, maar
zijn opvolger werd hij nooit, omdat hij
zijn doopbriefje niet meer kon vinden.
Maria Theresia had ruimere opvattingen
dan onze voorvaderen. Hij maakte car
rière in Oostenrijk en heeft in dat land
klaarblijkelijk succes gehad want hij was
Freiherr Von Swieten toen hij stierf. Hij
werd begraven in de Augustinuskerk te
Wenen.
Er is geen standbeeld van de kaperkapi
tein Adriaen van Zwieten, die als Water
geus in 1572 de steden Gouda en Ou
dewater innam, maar een kleurrijke fi
guur moet hij zijn geweest. Hij vond een
waardig opvolger drie eeuwen later in de
generaal Van Zwieten, die geboren te
Mainz in Duitsland, officier werd in het
Nederlandse leger. Hij vocht verschil
lende malen tegen de Atjehers in het
eind van de vorige eeuw.
Zij allen voerden de drie violen in hun
Jonkheer Adriaen van Zwieten, Watergeus
en veroveraar van Oudewater en Gouda. In
het wapen naast het portret komen ook weer
de violen en de hond voor.
blazoen, dat zij afwisselend omlijstten
met afbeeldingen van honden, hazen en
diverse schildjes opdat onderscheid zou
bestaan tussen de schilden van de va
ders en die van de zonen.
Pieter van Zwieten heeft plezier in zijn
hobby, die hem in contact brengt met
veel mensen. Dikwijls zijn dat Van Zwie-
tens, die willen weten of zij familie van
deze of gene Van Zwieten zijn. Bijna alle
dragers van deze naam uit de historie en
het heden staan in zijn kaartsysteem
vermeld en het zal niet de eerste keer zijn
dat hij op zijn speurtochten een ver fa
milielid tegen het lijf loopt. Waar haalt hij
zijn gegevens vandaan? Meestal uit de
gemeentearchieven waar men hem altijd
bijzonder behulpzaam is, maar ook uit
kranteknipsels en boeken. Hij fotogra
feert zelf de documenten, die hij vindt
over de Van Zwietens.
Dankzij zijn hobby komen zijn voorou
ders weer tot leven en hebben wij weer
een tipje kunnen oplichten van de rijke
historie, die zich op ons terrein in Zoe-
terwoude afspeelde. De Van Zwietens
vervulden hier een hoofdrol totdat het
kasteel in 1805 met de grond gelijk werd
gemaakt. De laatste stenen verdwenen
in de weg naar Delft. Een roemloos ein
de, maar de Van Zwietens leven voort.
Ey.
Deze memorietafel van de familie Van
Zwieten hangt in de Lakenhal te Leiden. Het
stelt Boudewijn van Zwieten voor met zijn kin
deren en kleinkinderen. Het werd in 1355 op
doek geschilderd en toonde aan de rechter
zijde slechts Boudewijn's vrouw knielend aan
de voet van de Madonna. Na ongeveer hon
derd jaar was het schilderij in zo een slechte
staat dat men het op hout heeft overgebracht
en toen ook de kleinkinderen rechts heeft
toegevoegd.
Aan de bovenzijde zijn veel Van Zwieten
wapens afgebeeld met daartussen blazoenen
die in tweeën zijn gedeeld. Deze laatste beel
den een huwelijk uit, waarbij het wapen van
de vrouw aan één kant wordt getoond en dat
van de man aan de andere zijde.
Boudewijn's zonen dragen wapenrokken,
die voorzien zijn van violen. Dit instrument
heeft nooit op het Van Zwieten wapen ontbro
ken, maar de betekenis ervan is tot op heden
niet achterhaald.
*r
j&5
13