te pakken in de kombuis en als het zo uit
komt vloeren te dweilen of andere werk
zaamheden te verrichten. Dit biedt de ge
legenheid om zich in te leven in het be
staan van de zeeman uit vroeger jaren, al
zijn de ontberingen niet helemaal dezelf
de, want deze schoener is voorzien van de
gemakken van de moderne tijd.
Het begin
De eerste middag aan boord werd besteed
aan het leren van een paar knopen en het
uitvoeren van enige noodzakelijke ma
noeuvres. Een paar doorgewinterde krach
ten probeerden de nieuwelingen in een zo
duidelijk mogelijke taal uit te leggen wat
er allemaal gedaan moest worden om een
zeilschip varende te houden op de waar
schijnlijk door herfststormen opgezweepte
golven. Het zou bezijden de waarheid zijn
te verklaren dat alles ons duidelijk was
na de instructie en dat was zeker niet het
geval bij de Heineken vertegenwoordigers,
die geen van beiden konden bogen op een
vaarervaring van enige betekenis.
Tegen het vallen van de avond werden de
lijsten met de wachtbeurten opgehangen,
maar er behoefde slechts een kleine
ploeg dienst te doen omdat we nog in de
haven lagen. Het vertrek zou niet op de
dag van de inscheping, zaterdag, plaats
vinden, omdat de kok eerst op zondag
ochtend in alle vroegte aan boord zou
kunnen komen. Voor deze tocht was spe
ciaal een keukenprinses aangetrokken en
dat zij tot de culinaire adel behoorde, be
wees zij al vlug na een paar maaltijden
beieid te hebben. En tegelijkertijd onder
streepte zij daarbij hoe belangrijk een goe
de keukenmeester aan boord is.
Op zondagochtend vertrokken wij al vroeg.
Een straffe noordooster belette ons te zei
len met alle doek in top. Slechts een grote
breefok werd gehesen. Dit is een zeil dat
het meest doet denken aan de zeilen van
onze vroegere koopvaarders en oorlogs
schepen. Het staat dwars op het schip en
hangt aan een zware ra aan één van de
twee masten. Het is het enige doek dat het
nodig maakt, dat een vijftal bemannings
leden het want in klimt om het zeil, dat
opgerold aan de ra hangt, los te knopen.
Het was voor het merendeel van de adspi-
rantzeilers een grote opluchting dat zich
direct het benodigde aantal vrijwilligers
meldde om naar boven te klimmen, want
het zwaaien van de mast is natuurlijk veel
erger dan het zwaaien van het schip zelf.
En als men dan bedenkt dat de voeten
alleen maar rusten op een kabel en men
verder alleen houvast heeft door over de
ra te hangen met zijn armen, dan zullen
landrotten begrijpen dat de aanvallen van
hoogtevrees zelfs onder de dekgasten
veelvuldig voorkwamen.
Naar Engeland
Het zeilen met de breefok heeft het na
deel, dat het schip als een rock and roll
dansende teenager te keer gaat en de
eerste dag op de Noordzee was voor de
meesten van de Eendrachtelingen dan ook
niet de prettigste, temeer als men weet
dat ook ervaren zeelui vaak weer moeten
wennen aan het alsmaar bewegende dek.
De nacht bracht ons onder Dover en be
sloten werd om, in verband met de wind,
richting Southampton te varen om aan te
leggen in de tegenover deze stad op het
eiland Wight gelegen plaats Cowes, de
grootste jachthaven van Zuid-Engeland.
Wij kwamen daar op maandagavond aan
en wierpen het anker uit op de rede om te
voorkomen dat we in het donker onze
aanlegsteiger zouden moeten zoeken.
De volgende ochtend ratelde al vroeg de
ankerketting en werden kort daarna de
trossen aan de wal bevestigd en was het
tijd om te passagieren in deze typisch
Engelse plaats, die zoals het Britse decor
het vereiste, geheel gehuld was in de
drijfnatte mantel van een onophoudelijke
motregen. In de middag bleek 'good old
England' spijt te krijgen van de onharte
lijke ontvangst en droogde een warme zon
de nattigheid in een oogwenk en konden
de Hollandse zeilers genieten van het
beroemde klimaat van Zuid-Engeland. Daar
groeien de palmbomen op vele plaatsen,
hiertoe verleid door de warme vochtige
lucht van de golfstroom, die op zijn reis
van de Golf van Mexcio naar het barre
topje van Noorwegen, zich een weg zoekt
langs de Engelse kust.
Op verzoek van de kokkin, die er telefo
nisch niet in geslaagd was een bakker te
vinden, die drie dozijn broden wilde af
leveren, kwam elk bemanningslid in de
middag terug met een Engels gesneden
wit onder de arm. Eenmaal aan boord
werd bekendgemaakt dat er tijd en wind
was om ook naar Dieppe te gaan. Besche
nen door de ondergaande zon voeren we
tussen het eiland en de Engelse kust met
aan weerszijden glooiende grasvlakten
naar de open zee, waar een zeer stijve
bries lag te wachten om zich vast te bijten
in het volledige tuig van 'De Eendracht'
dat inmiddels was gehesen door het stel
letje amateurs, in bedwang gehouden door
de ijzeren wilskracht van de bootsman en
zijn maat.
Op een oostelijke koers
De nacht die zou volgen was één van de
mooiste van de hele reis. Wolkenflarden
verduisterden nu en dan het maanlicht, de
wind stelde de schoener in staat te tonen
dat hij een volbloed was en het schip
sneed door het water als een zeeleeuw,
die achter zijn prooi aanzit. Gefascineerd
keken zij, die aan dek de wacht hadden,
naar de achteruitschietende golven en
luisterden naar de melodieën, die de wind
wist te halen uit de volle tuigage. Het deed
je begrijpen waarom er mensen zijn, die
naar de zee getrokken worden als een
dorstige naar water. Je voelt de macht,
die je hebt over het schip, maar tegelijker
tijd ben je je bewust, dat je niets bent in
deze wereld van water en lucht, die je
kunnen grijpen waar en wanneer ze willen
en die dit om onverklaarbare redenen niet
doen. Maar misschien hebben ze respect
voor de kunde van de man op de brug, die
met zijn kennis en de hulp van zijn instru
menten het spel weet te spelen volgens de
regels en als een zwaardvechter het ge
vaar ziet komen en het weet te ontwijken.
Het was vroeg in de ochtend toen 'De
Eendracht' weer werd uitgekleed en met
kale masten tussen de krijtrotsen de ha
ven van Dieppe binnengleed, waar hij een
ligplaats kreeg aangewezen in het midden
van de stad. De haven heeft duidelijke
getijverschillen en daarom was de kade
op het moment dat wij daar lagen meters
hoog. In de loop van de dag zou die
hoogte nog toenemen en iemand moest
aan boord blijven om de trossen steeds
maar langer te maken.
Een indrukwekkend aantal mannen met
baretten en daartussen een paar vrouwen,
keek geïnteresseerd toe hoe wij afmeer
den. Ook de rest van de dag had het
schip doorlopend bekijks en toonde 'De
Eendracht' dat hij Nederland wel degelijk
bekendheid geeft in het buitenland.
Dieppe is het toneel geweest van de
proefinvasie in 1942, maar van de toen
aangerichte verwoestingen is niet veel
meer te zien. Een monument bij het strand
f
