AFSCHEID
De grote zaal in het Panopticum met
op de voorgrond Madame Tussaud.
Het is een werk dat drie tot zes
maanden kan duren, terwijl de
kosten variëren tussen de acht
en twaalfduizend gulden. Dit
bedrag wordt voor een belang
rijk deel bepaald door de kle
ding van de persoon. Soms
schenkt degene die afgebeeld
wordt een jurk, maar vaak ook
wordt de hulp van de kleerma
ker ingeroepen.
In het moderne panopticum in
Amsterdam, dat gevestigd is in
het pand van het voormalige
restaurant Formosa in de Kal-
verstraat, vindt men behalve
figuren in was, echter ook een
aantal nieuwe technieken, waar
bij men gebruik heeft gemaakt
van o.a. papier maché (Het
Schip van Staat met daarin De
Jong, Klompé, Luns, Van Mierlo,
Roolvink, Schmelzer, Witteveen
en Den Uyl, gemaakt door Bob
van der Born).
Na binnenkomst in een vrij
smalle zaal, die door de weer
kaatsing van spiegels echter
vele malen groter lijkt, sta je
meteen tussen de groten uit de
geschiedenis. Madame Tussaud
zelf, de handen eerbiedig ge
vouwen, opent de rij, gevolgd
door Kennedy, Soekarno, Eras
mus, Multatuli, Drees, Mata
Hari, Paus Johannes XXIII,
Ghandi en nog vele anderen.
Na deze 'spiegelzaal', waarin
men op het einde nog gecon
fronteerd wordt met enkele zeer
ouden uit de geschiedenis, Jo-
han de Wit, Willem de Zwijger,
Michiel de Ruyter, belandt men
via een smalle, donkere gang in
de werkelijkheid van alledag
met als bekende nationale fi
guren o.a. Liesbeth List, Johan
Cruyff, Cees Verkerk en Karei
Appel.
Hierop komt men bij een carrou
sel met figuren en situaties
eveneens uit hedendaags Ne
derland. Zo draaien daar hun
rondjes: Toon Hermans, Wim
Sonneveld en Wim Kan (ge
moedelijk in één schuitje), Roel
van Duyn, gezeten onder een
laken met daarop de tekst: 'Ik
ben anarchist', Phil Bloom in
het goud en lekker bloot en Jan
Cremer.
Jeugdrubriek onder redaktie van madeleen van eek, hans jonkers,
ad sinkeldam, yvonne schutselaars, leen molenaar, suzan van der
grint, lida eenhuizen, piet arink, mary van overdam en yvonne luycks.
De 'tentoonstelling' wordt afge
sloten met Rembrandt en Jeroen
Bosch. Het bijzondere van deze
twee beroemde Nederlandse
schilders is, dat zij temidden
van een op zichzelf staande ex
positie zijn geplaatst. Enige
schilderijen van Rembrandt zijn
in de vorm van vier taferelen
uitgebeeld. De figuren, o.a.
Rembrandt's moeder en zijn
vrouw Saskia, zijn hier niet van
was, maar van gips vervaardigd.
Bij het laatste tafereel zie je
Rembrandt zelf aan het werk
in zijn atelier, met uit het ven
ster een steeds veranderende
bundel lichtstralen, welke in zijn
werken zo'n belangrijke rol
hebben gespeeld.
Jeroen Bosch is opgesteld te
midden van een groot aantal
bijzonder knappe reprodukties
van zijn werk, die echter niet
als strakke schilderijen tegen de
wand zijn geprikt, maar die in
de vorm van hele en halve bol
len een beeld proberen te geven
van de onzekerheid, waarin de
laat-middeleeuwer leefde.
Dat het onderhoud van de beel
den nog heel wat tijd en moeite
kost, blijkt o.a. uit het feit, dat
iedere morgen de haren van de
beelden worden gekamd, hun
gezichten met fijne borstels
worden schoongemaakt en het
haar van Liesbeth List bijvoor
beeld eens in de week een spe
ciale behandeling met terpentijn
krijgt om de krullen er beter in
te leggen.
Aan de figuur van de schilder Karei
Appel wordt de laatste hand gelegd.
Rudie van Eekert, die vanaf
het prille begin van 3LUIK
67 deel uitmaakt van de
jeigdredaktie, heeft de wens
te kennen gegeven ons
'clubje' te verlaten. Graag
willen wij haar vanaf deze
plaats danken voor haar bij
dragen, zowel in onze ru
briek als in de vergaderingen
van ons redaktieteam.
Tenslotte nog iets over de keu
ze van de diverse figuren. Voor
opgesteld wordt, dat ze geen
enkele relatie met elkaar heb
ben, behalve dan het feit, dat
ze tentoongesteld worden. De
keuze van de figuren geschiedt
vanuit een andere mentaliteit
dan die voor een encyclopedie.
Het is veel meer een zaak van
amusement, waarin bepaalde
contrasten en excentrieke trek
jes niet mogen ontbreken. Enter-
tainment dus. Madame Tussaud
beweegt zich achter het nieuws
en dat mag best oud nieuws
zijn, als het maar werkt op de
verbeelding van het publiek. De
bedoeling is, het schouwspel
dat de wereld biedt, op de voet
te volgen en dat in steeds weer
nieuwe beelden en scènes te
registreren. Of Madame Tus
saud daarin geslaagd is moeten
jullie zelf maar gaan bekijken.
Dit kan dagelijks van 10.00 tot
18.00 uur en donderdagavond
tot 21.00 uur. Toegangsprijs
f 3,- Yvonne
ker geboeid en gefascineerd door
de gladde was, de koele uitdruk
king in de starre ogen en de
meestal treffende gelijkenis.
Maar terwijl de nieuwsgierige
'klant' snel verder loopt naar
een volgend figuur, hebben
slechts de insiders enig idee
van wat er vóór de totstand
koming van één zo'n beeld moet
gebeuren.
Het begint allemaal met een
interview met de betrokken per
soon, indien deze tenminste nog
leeft, van ongeveer drie kwar
tier, waarbij de beeldhouwer
observeert, schetsen en aante
keningen maakt en diverse af
metingen noteert, terwijl door
een fotograaf alle verdere bij
zonderheden worden vastge
legd. Wanneer de te portrette
ren figuur overleden is, probeert
men via een onderzoek aan de
hand van schilderijen, foto's,
dodenmaskers en geschreven
informatie de nodige gegevens
te verzamelen.
Hiermee kan de kunstenaar, on
der wiens supervisie het beeld
wordt gemaakt, aan de gang
gaan. De 'held' wordt eerst he-
In het 'Schip van Staat' zitten v.l.n.r.
de politici Witteveen, Schmelzer, Van
Mierlo. Roolvink, Den Uyl, mej.
Klompé, Luns en De Jong.
maal geboetseerd, waarna een
gipsen vorm wordt aangelegd.
Is deze klaar, dan kan men kop,
handen en voeten gieten. Dit zijn
trouwens vaak de enige delen,
die uit was bestaan. De rest
van het lichaam, dat immers
onder de kleding verdwijnt,
wordt vaak vervaardigd van
polyester.
Vervolgens wordt het wassen
hoofd onder handen genomen
door achtereenvolgens een
tandarts voor het gebit; een
ogendokter, die na lang zoeken
in zijn ogendozen de juiste kleur
vindt, en deze zelfs af en toe
moet maken, wanneer niet één
oog geschikt blijkt; de kapper,
die voor een ingeplante haardos
zorgt en tenslotte de schoon
heidsspecialiste, die met verf
en penselen, de juiste gelaats
kleuren zo goed mogelijk pro
beert te benaderen.
7
