J. F. J. NAGTEGAAL: IK BEN ALS DE DOOD VOOR ZO N DING Jan Nagtegaal, geboren te Am sterdam in 1920, schildert vol gens de technieken der Oude Meesters en restaureert oude schilderijen. Wij kwamen met hem in contact door zijn expo sitie in de Heineken Galerij en tijdens een gesprekje in de raadskelder vertelt hij dat het al vanaf zijn zesde jaar als een paal boven water stond, dat hij kunstschilder wilde worden. Dit werd tegengewerkt door zijn ouders, die dit beroep haatten. Door zijn grootvader, die een decoratiezaak had, heeft hij het toch zover gebracht. Van hem kreeg hij dan ook zijn eerste schilderlessen. Toen Nagtegaal 14 was werd hij naar de Ambachtschool ge stuurd ('doe het maar' had de Amsterdamse joffer A. van den Berg gezegd, naar wie hij altijd toeging met zijn werk, 'als er talent inzit komt het er wel uit'). Op de Ambachtschool pen, die de oude meesters ook als object gebruikt hadden. Zodoende kon hij schilderijen maken, die niet te onderschei den waren van de 17e eeuwse. Hij heeft echter op aanraden van diverse mensen een tijd lang dingen uit zijn eigen omgeving geschilderd, maar toen hij wat meer geld had om antiek te kopen, viel hij terug op de oude voorwerpen. Door de interesse voor oude schilderijen is langzaam het res taureren ervan gekomen. Toen er een plaats vrijkwam bij het Rijksmuseum werd hij na een kleine proeftijd restaurator. Het was zijn eerste echte werk kring. Ondanks het gebonden zijn beviel het hem best. Zo goed dat hij daar liever na vijven nog doorgewerkt had. Maar als Rijksambtenaar is dat een vloek. Na 2 maanden was de directie zo tevreden, dat al het verantwoordelijke werk op heeft hij veel materiaalkennis opgedaan en vaktechnisch een goede ondergrond gekregen, hetgeen hem nu nog van pas komt. Hierna kwam hij in de zaak van zijn grootvader, maar dat beviel hem helemaal niet. Op zijn 19e jaar gaf hij er de brui aan, huurde een atelier en begon te schilderen, zonder één cent. Het eerste schilderij dat hij verkocht leverde hem 12,50 op. Bij een kunsthandelaar ont moette hij de schilderes Roos Bosnak, met wie hij vijf weken later trouwde. Hun enige bezit bestond uit een atelier, een di van en een ezel. In die periode bezocht hij de Kunstnijverheidsschool en volg de hij een opleiding voor teken leraar. Nagtegaal, die altijd al erg ge ïnteresseerd was in oude mees ters, ging zelf schilderen in de 17e eeuwse technieken. Dit liep vaak op mislukkingen uit, maar hij is ervan overtuigd dat je van je mislukkingen meer leert dan van je overwinningen. In de jaren 47/48 heeft Nagte gaal een atelier gehad in het Rijksmuseum. Hij had toen de beschikking over alle voorwer- Nagtegaal restaureert hier een schilde rij van Jongkind (1845); Madeleen kijkt belangstellend toe. hem werd afgeschoven. Zo res taureerde hij o.a. het portret van Rembrandt dat in het bezit is van Jan Six, Ruysdael en andere bekende meesters. Toch werd de gebondenheid met het Mansportret, doek 100-76, 18e eeuw. Uit de collectie Gemeente Amersfoort. Voor de restauratie: doek zat nog op het oude raam, vastgezet met houten pennen. Het linnen was geheel ver teerd en beschimmeld en over het ge heel gescheurd. 3S5IM Jeugdrubriek onder redaktie van madeleen van eek, hans jonkers, rudie van eekert, ad sinkeldam, els küper, rené prins, yvonne schut selaars, leen molenaar, suzan van de grint, albert lakwijk, lida eenhuizen, michel subelack en mary van overdam. J. Nagtegaal voor zijn schilderij 'Zon deval' (1964-1965). museum na enige tijd vrijwillig verbroken. Daarna restaureerde hij voor particulieren, kreeg opdrachten van Nederlandse Gemeenten o.a. Amersfoort. Nu is hij vaste restaurator van kunsthandel P. A. Scheen, ge specialiseerd in Romantische School. Hij moest daarvoor eerst een examen afleggen en slaagde natuurlijk na die erva ring opgedaan in het Rijksmu seum. Volgens Nagtegaal is iedere res tauratie een 'examen'. Je moet er een eindeloos geduld voor hebben, alles is onherroepelijk, je kan je geen enkele vergissing permitteren. Je moet het met hart en ziel doen en er natuur lijk feeling voor hebben. Het komt voor dat een schilderij zo beschadigd is, dat je ge woon moet improviseren, tech nisch gezien. Je moet kennis hebben van het vak en je moet weten met wat voor materiaal je moet werken. Hoe een restauratie precies in zijn werk gaat, hadden wij hier graag afgedrukt, maar Nagte gaal ziet dat liever niet gepu bliceerd, omdat er op dit ter rein zoveel geknoeid wordt. Wel drukken we hieronder drie foto's af van een schilderij vóór, tijdens en na de restauratie. Dit schilderij is teruggevonden in Het schilderij verdoekt, schoonge maakt en de scheuren ingevoegd met een plamuursel. AMSTERDAM het Frans Halsmuseum voor lopig weer vol is niemand dus meer bang hoeft te zijn alsnog te wor den 'bijgezet' als je niet langs de weg timmert, je veel kunt berei ken op het hoofdkantoor zo- iemand is, die daardoor nog steeds niet verhuisde hij dan ook praktisch de enige is die, sinds al die verhuizingen begonnen, zijn eigen vertrouwde hok nog heeft het gezegde 'ik blijf zitten waar ik zit en veroer me niet' door hem nauwlettend nageleefd wordt er echter geruchten gaan dat hij er binnenkort ook aan moet geloven hij dit wel weer zo zal wen den en keren, dat hij zijn lijfspreuk eer aan doet er binnen niet al te lange tijd weer gehockeyed zal worden (zie pag. 1) de kelder van het stadhuis te Amersfoort, in een vastgeroeste kluis. Het was volkomen ver teerd en zat zelfs nog op zijn oude raam. Met deze restaura tie is hij een half jaar bezig ge weest. Nagtegaal staat bekend als een van de beste restaurateurs van Nederland en volgens zijn zeg gen heeft hij dit voor een groot gedeelte te danken aan zijn vrouw. Als zij hem niet zo aan gespoord had was hij wel net zo ver gekomen, maar dan via allerlei omwegen. Iedere restauratie vergt veel tijd, hij werkt er keihard aan en is als de dood voor 'zo'n ding'. Toch is het zijn lust en zijn le ven. Na de restauratie. Totale tijdsduur van de restauratie vijf maanden. ROTTERDAM er iemand in ons concern is die last heeft van kinder ziektes dit op een misverstand be rust het niet iemand maar iets is de nieuwe consumptiebon- nenautomaat bedoeld wordt bij deze automaat, die op een kwartjesdieet leeft, een storing in de stofwisseling geconstateerd is het na een operatieve in greep wel iets beter met hem gaat de bonnetjes die hij produ ceert nog wel erg klein zijn en bovendien geel dit wel nooit over zal gaan, daar het een aangeboren af wijking blijkt te zijn er mensen zijn die denken dat de storing nog niet ver holpen is zij namelijk met eigen ogen zien dat hier en daar met rose bonnetjes betaald wordt deze kleur niet automatisch te krijgen is maar bij de kas (maar niet voor iedereen) men daar zeker wel eens wat anders krijgt dan kwar tjes er toch wel bewondering be staat voor het ding en dit blijkt uit de opmerking het net een automaat is wanneer men een warme maaltijd wil betekent dat men tien kaar tjes moet hebben je dus ook tien keer een kwartje in de automaat moet stoppen en ook tien keer moet trekken je dan je warme hap als een haas naar binnen moet wer ken omdat van het half uur lunchpauze niet veel meer over is DEN BOSCH er een pendeldienst bestaat tussen brouwerij en het sta tion er te veel gebruik van wordt gemaakt er plannen worden gemaakt om mettertijd een open aan hanger aan het busje vast te koppelen deze aanhanger speciaal zal worden ontworpen voor de lastige klanten deze klanten dus maar ge bruik moeten maken van de BBA. deze wel iets duurder is de postkamer de enige af deling in Den Bosch is die in het bezit is van 'n nood uitgang deze nooduitgang maar gauw moet verdwijnen omdat het enorm tocht als de P.T.T. geen raad weet met poststukken deze gede poneerd worden in postbus 258 zodoende brieven worden ontvangen geadresseerd aan o.a. Koudijs (veevoederfa briek), Shell, Politiebureau enz. «MME

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Vers van 't Vat | 1970 | | pagina 7