oprit, pas op uw tellen
waarvan de chauffeur gebruik moet
maken om de bewegingsenergie en de
centrifugaalkracht meester te blijven.
Een rijdende auto vormt in feite een
dramatisch spel van krachten, die
berekend kunnen worden met behulp
van een enorme massa formules. Wij
moeten alleen maar proberen die
krachten onder controle te houden.
Daartoe beschikken wij over slechts
één instrument, dat evenwel bijzonder
machtig is: de snelheidsmeter.
Het is de snelheid, dat wil zeggen de
niet aan de omstandigheden aange
paste snelheid, die meestal de onge
lukken veroorzaakt, of helpt veroor
zaken. Op een herfst- of winterdag,
wanneer we gladheid kunnen ver
wachten, moéten we onze snelheid
verminderen, ook al is de wagen
geheel uitgerust voor de winter en
zijn de banden voorzien van de meest
ingenieuze details.
Met nadruk wijst het Verbond voor
Veilig Verkeer erop, dat een gematig
de snelheid, beter nog een snelheid
aangepast aan de omstandigheden
van weer en weg, het belangrijkste
middel is om ongelukken tengevolge
van gladheid te voorkomen of in elk
geval de gevolgen ervan te verzach
ten. Wanneer iedereen rijdt met ge
zond verstand, inzicht en verantwoor
delijkheid voor zichzelf en andere
weggebruikers, dan zal het aantal
ongelukken en slachtoffers tengevolge
van gladheid op de weg deze winter
met zekerheid gereduceerd kunnen
worden.
In 1963 waren dat er 53.659 ten
gevolge van een nat wegdek en 33.419
ongevallen door een glad wegdek
vallend blad, verraderlijk glad
langrijkste taak van de schokbreker
bestaat echter uit het in stand houden
van het contact tussen band en weg
dek. Zij zijn het, die moeten zorg
dragen dat de wielen geen ongewenste
uitstapjes maken en het wegdek ver
laten.
Het verdient aanbeveling zorg te
dragen dat de wielen goed zijn uit
gelijnd.
Bekende gladde wegen zijn beregen
de, besneeuwde en beijzelde wegen.
Minder bekend is dat los zand of
grind formidabele slips in de hand
kunnen werken.
Schenk aandacht aan de toestand van
het wegdek; let op beschaduwde
plekken op zonnige winterse weg
dekken, op betegelde oversteekplaat
sen, op tramrails en wees voorzichtig
bij verandering van het wegdek bij
voorbeeld van asfalt of beton in
klinkers of keienen bij op- en afrit
ten van bruggen.
Nogal glad én nat!
Het kwam door de gladheid! Velen
proberen een ongeluk te verklaren
door omstandigheden van buitenaf,
waar men zelf 'niets aan kan doen'.
Maar wanneer er iets gebeurt, is de
toestand van de weg in feite geen
verzachtende omstandigheid. Het ge
hele jaar door moet men rekening
houden met de nukken van moeder
natuur wanneer het stormt met
zijwinden, wanneer het regent met
slecht zicht en slipgevaar, wanneer
het mist met nog slechter zicht dan
bij regen, enzovoort.
Het gehele jaar door komt het meestal
neer op de juiste rijtechniek: degene,
die slecht, onregelmatig, slordig en
wild rijdt op een droge, zomerse weg,
kan niet zo maar ineens een perfecte
chauffeur worden, die bij een ongeluk
in wintertijd de schuld volledig op de
rekening van de gladheid kan schui
ven
Een goed chauffeur houdt zoveel
mogelijk tevoren rekening met even
tuele gladheid op de weg. Gladde
wegen kan men verwachten wanneer
de temperatuur schommelt rondom
het vriespunt of wanneer er regen
gevallen is op een afgekoelde weg, of
wanneer het 's winters na een vries-
nacht is gaan misten. Ook kunnen
gladde plekken ontstaan onder via
ducten, waar de gladheid van de
nacht niet kon worden weggesmolten
door de zon van de dag. Of op be
tonnen bruggen verraderlijke din
gen, die veel langer bevroren blijven
doordat ze zowel van onderen als
van boven beïnvloed worden door de
kou. Glad zijn ook vaak beschaduwde
plekken op een overigens zonnige
winterweg. Een onderzoek in Enge
land toonde aan dat op dagen met
een nat wegdek ongeveer 25 méér
ongevallen gebeurden dan op de
dagen met een droog wegdek.
Het kan nuttig zijn te weten welke
factoren van invloed zijn op het
rijden, opdat men weet hoe te rijden
om slippartijen op gladde wegen te
voorkomen:
le. De bewegingsenergie. Wanneet-
een auto met een snelheid van 75 km
per uur tegen een boom of andere
vaste hindernis rijdt, is het effect even
geweldig als wanneer het voertuig,
gevallen zou zijn vanaf een rots van
20 meter hoog. Het zijn de snelheid
en het gewicht van de wagen die dit
verschrikkelijke effect veroorzaken.
En wanneer de snelheid tweemaal
zoveel bedraagt wordt de bewegings
energie verviervoudigd!
2e. De centrifugaalkracht. Dit is de
geweldige hand, die de wagen in de
bocht vastgrijpt en hem wil weg
trekken. Hoge snelheid en een scher
pere bocht verhogen deze kracht. Het
enige middel om deze levensgevaar
lijke centrifugaalkracht te reduceren
is lagere snelheid.
3e. Dan is er ook nog de greep op de
weg, dat wil zeggen de frictie tussen
het wegdek en de banden, de kracht
13
