infrarode energiestraling
Het bestaat uit een soort zijdepapier,
dat met een bepaalde laag cellulose
of proteïne is bedekt met daarachter
een schutblad. Met bijvoorbeeld een
schrijfmachineletter wordt de laag
cellulose op die plaats weggedrukt.
Alleen het zijdepapier houdt de zaak
bij elkaar. Op de stencilmachine wordt
door de vorm van de letter heen een
dun laagje inkt geperst dat weer
wordt afgedrukt op papier. Behalve
met de schrijfmachine kunnen stencils
op talrijke andere manieren worden
gemaakt (bijvoorbeeld fotografisch of
elektronisch). Ook kunnen er bepaalde
clichés in worden gemonteerd, die in
de handel zijn. Desgewenst kunnen ze
gedeeltelijk worden 'ingedrukt' met
een vaste tekst en zelfs worden be
schilderd. Het bewerken van het
stencil (de drukvorm) moet echter met
zorg en vakkundigheid geschieden.
De letters van de schrijfmachine
dienen goed schoon te zijn, de aanslag
regelmatig, de schrijfmachinerol goed
vlak. Het verdient aanbeveling bij het
typen gebruik te maken van een vel
stencilfilmkit, dat over het stencil
wordt gelegd. Het stencil mag niet te
koud worden bewaard en niet ge
kreukt of gevouwen worden. Tekenen
op een stencil vereist een zekere vaar
digheid en een goede keuze van de te
gebruiken pennen.
Een bezwaar blijft wel het stencil
papier, dat goed inktabsorberend moet
zijn. In verband hiermee heeft het
een enigszins vezelige, losse structuur.
Door toepassing van speciale hulpmid
delen (tussenschiet-apparatuur) kan
wel op betere soorten papier worden
gewerkt; dit kost tijd en extra papier.
Gebruikte stencils worden als regel
niet bewaard. Wanneer wij echter toch
nog een mogelijkheid achter de hand
willen houden om later nog enkele
exemplaren te laten bijmaken, kunnen
wij de laatste afdruk van de stencil
machine (voorzichtig) laten maken op
een vel transparant of lichtdoorlaat-
baar bankpost (even goed laten
drogen). Dan blijft er altijd een master
beschikbaar om te laten lichtdrukken
als later meer exemplaren gevraagd
mochten worden. Dit is beter dan
„voor de zekerheid" maar tien of
twintig afdrukken meer te laten
maken die meestal weggegooid moeten
worden, nadat ze eerst een tijd lang
nuttige opbergruimte in beslag hebben
genomen. De prijs per afdruk is niet
te noemen in dit algemeen verband.
Hiervoor speelt de oplage te zeer een
rol. Wel kan als regel worden gesteld
dat bij 25 afdrukken of meer sten-
cillen goedkoper gaat worden dan
lichtdrukken.
(wordt vervolgd)
De heer J. Roos te Rotterdam demonstreert hier
dat hij, ondanks de enge grenzen van zijn be
huizing, geen moeite heeft de stencilmachine
te bedienen.
met lens. Een dergelijke apparatuur
is bij ons niet beschikbaar. Dit soort
werk wordt uitbesteed bij derden,
evenals bijvoorbeeld het op micro
film vastleggen (dat is het sterk ver
kleind fotograferen) van archieven of
grote tekeningen.
Mej. E. Speekman te Rotterdam bedient de
Xerox 914 kopieermachine.
Na de hiervoor besproken fotokopieer
methodengaan we nu eens kijken
welke vermenigvuldigingstechnieken
we kunnen toepassen.
Stencil
Het stencilprocédé is, als een van de
oudste technieken, op kantoor alge
meen bekend. Het wordt de laatste
jaren wel eens ,.de Assepoester" onder
de vermenigvuldigingstechnieken ge
noemd. Het bewerkte stencil is eigen
lijk niets anders dan een sjablone.
