EVEN EEN
KOPIETJE MAKEN...
53
99
(2)
T n het vorige artikel is het ko
piëren door middel van „licht
drukken" besproken waarbij we
zagen dat een te kopiëren origi
neel goed lichtdoorlaatbaar moet
zijn- We zullen nu ingaan op de
methoden die we kunnen gebrui
ken als het origineel niet aan deze
eis voldoet.
Gewoon fotokopiëren
Op dit gebied kennen we de diffusie-
transfermethode, volgens welk prin
cipe het Dokuphot-apparaat werkt,
dat te 's-Hertogenbosch staat opge
steld.
Het origineel wordt, samen met een
vel negatief papier, belicht. Direct
daarna wordt het vel negatief papier
met een vel positief papier door mid
del van aandrukrollen door een ont-
wikkelvloeistof (activator) gevoerd.
De onbelichte delen van het negatief
papier (het beeld) worden door deze
behandeling overgezet op het positief-
papier. De belichtingsspeelruimte is
gering; er is enige ervaring vereist
voor het kiezen van de juiste belich
tingstijd. Dit is belangrijk, want daar
door wordt voorkomen dat er onnodig
mislukkingen in de prullemand be
landen. Elke opname, goed of fout,
kost ongeveer veertig cent, alleen aan
materiaal. Het is mogelijk als positief-
papier een transparant materiaal te
gebruiken dat weer kan dienen als
„master" voor lichtdrukkopieën. Het
normale te gebruiken positiefpapier
is niet onbeperkt houdbaar.
Alleen de kleur geel wordt slecht of
niet overgenomen, omdat het licht via
een geelfilter het negatiefpapier be
reikt.
Een andere methode in dit vlak, het
stahiliseerprocédé, treffen we aan bij
Heineken Technisch Beheer N.V. te
Rotterdam (tweebads procédé-Poly-
micro). Van het origineel wordt, in
reflex-belichting, een negatieve kopie
gemaakt. Reflex-belichting wil zeggen,
dat het licht eerst door het lichtge
voelige materiaal heen gaat, dit enigs
zins aantast, dan het origineel raakt
en op de plaatsen waar geen beeld
staat direct wordt gereflecteerd, terug
dus naar het negatiefmateriaal. De
lichtgevoelige laag wordt nu voor de
tweede maal door het licht getroffen
(eerst op de heenweg, daarna op de
terugweg). Op plaatsen waar een
beeld staat echter, wordt het licht
geabsorbeerd en kan derhalve niet
terugkeren naar het negatief. In het
ontwikkel- en fixeerbad wordt het
beeld vervolgens zichtbaar gemaakt.
Van dit negatief kunnen, weer door
belichting, positieve afdrukken wor
den gemaakt. Een groot voordeel is,
dat op dit toestel ook transparante en
eenzijdig bedrukte originelen kunnen
worden overgenomen volgens de door-
lichtmethode. Er is dan na eenmaal
belichten direct een leesbare kopie.
De beperking, die ten aanzien van de
kleuren violet en lichtblauw voor de
lichtdrukmethode geldt, is hier niet
aanwezig.
In de hierboven beschreven methoden
wordt steeds gewerkt met vloeistoffen
om een beeld te activeren en te fixe
ren. In feite is dit gebaseerd op wat
de fotograaf doet met zijn vergroting
of afdrukje. Belichten, ontwikkelen,
spoelen, fixeren en weer spoelen. Bij
de zogenaamde snelkopieermethoden
heeft men deze verschillende bewer
kingen met vloeistofbaden terugge
bracht tot één, hoogstens twee hande
lingen. De houdbaarheid van de
kopieën echter wordt er nadelig door
beïnvloed, omdat te veel resten van
de chemicaliën in het papier achter
blijven. Ook is het gescharrel met al
die vloeistoffen en half droge kopieën
op de meeste kantoren niet erg popu
lair. Geen wonder dat men is gaan
zoeken naar methoden om te kunnen
kopiëren zonder enige vloeistof, vol
komen droog dus.
Van de vele daarvan bestaande soor
ten zullen wij hierna de bij ons aan
wezige apparatuur toelichten.
Elektrostatisch kopiëren (Xerox)
Dit is een van de meest moderne
vormen van kopieën maken. Om een
indruk te geven van de enorme groei
van deze vorm van fotografie, ook
wel „elektrografie" genoemd: in de
Verenigde Staten steeg de omzet in
deze branche van 15.000.000,in
1960 tot 130.000.000,— in 1965!
Het origineel te kopiëren document
hoeft niet transparant te zijn, het mag
tweezijdig bedrukt zijn. Slechts heel
lichtblauw of flets violet worden soms
Het Polymicro-kopieer-
toestel van H.T.B. te
Rotterdam. De heer H.
J. Bloom haalt juist een
kopie uit het ontwikkel/
stabiliseer bad. Links
het belichtingsapparaat
met negatief.
4
