HET KLEINSTE BOEK TER WERELD
waarin hij het verhaal over het ont
staan van het lied en enige dingen
betreffende de schrijver en de com
ponist meedeelde. Uit deze brief kan
men opmaken, dat de toenmalige
pastoor Joseph Mohr op 4 december
1848 als hulpprediker in Wagrein bij
Salzburg stierf. Men heeft hem zeer
vereerd, maar toch stierf hij zo arm,
dat hij op kosten van de gemeente
moest worden begraven. De aardse
roem heeft hem niet kunnen bereiken.
Maar ook Franz Xaver Gruber ver
ging het niet veel beter. Hij ver
diende wel als organist van Hallein
zijn dagelijks brood, maar zoals tijd
genoten vaststelden, waren beiden,
tekstdichter en componist van het on
sterfelijke lied „Stille Nacht, Heilige
Nacht", zo arm als de schaapherders
op weg naar Bethlehem.
Het altaar in de
Gedachtniskirche te
Oberndorf. Op
deze plaats klonk
tijdens de
Christmette op
24 december 1818
voor de eerste keer
het Kerstlied
„Stille Nacht,
Heilige Nacht".
Het hoofd van
dichter Joseph Mohr
is in het altaar
gehouwen.
Om u te laten zien, hoe „klein" dit kleinste
boek ter wereld ook werkelijk is, hebben we
er een dubbeltje naast gelegd(ware
grootte).
Enige tijd geleden, om precies te zijn
in het aprilnummer van Vers van
't Vat, hebben wij u iets laten zien
over de techniek van het graveren.
Wij drukten toen het Onze Vader
voor u af en zoals u zich wellicht
nog kunt herinneren was het geheel
van de tekst niet groter dan 31/2
vierkante millimeter.
Een even „groot" staaltje van gra
veerkunst is wat genoemd wordt „het
kleinste boek ter wereld", dat wij
van de heer Annegarn van onze
brouwerij in Rotterdam ontvingen.
De afmetingen van dit „boek" zijn
6 bij 5 millimeter en hierin is op
genomen het Onze Vader in zeven
talen en wel: Engels, Frans, Duits,
Amerikaans, Spaans, Nederlands en
Noors. In het boekje is het Onze
Vader in de genoemde talen telkens
op een pagina (5 bij 4 millimeter)
afgedrukt.
Ook de afdruk hiervan zult u niet
Engels: The Lord's Prayer
Our Father, Which art in Heaven.
Hallowed be Thy name, Thy kingdom
come, Thy will be done in earth, as
it is in Heaven. Give us this day our
daily bread, and forgive us our
debts, as we forgive our debtors. And
lead us not into temptation, but
deliver us from evil. For Thine is the
kingdom, and the power, and the
glory, for ever. Amen.
Frans: Le Notre Père.
Notre Père, Qui êtes aux Cieux. Que
Votre nom soit sanctifé, que Votre
règne arrive, que Votre volonté soit
faite sur la terre comme au Ciel.
Donnez-nous aujourd'hui notre pain
quotidien. Pardonnez-nous nos offen
ses, comme nous pardonnons a ceux
qui nous ont offenses et ne nous
laissez pas succomber a la tentation,
mais délivrez-nous du mal. Ainsi soit-
il.
Duits: Das Vaterunser.
Vater unser, der Du bist im Himmel.
Geheiligt werde Dein Name. Dein
Reich komme, Dein Wille geschehe,
wie in Himmel, also auch auf Erden.
Unser taglich Brot gib uns heute und
vergib uns unsere Schuld, wie auch
wir vergeben unseren Schuldigern.
Und führe uns nicht in Versuchung,
sondern erlöse uns von dem Ubel,
denn Dein ist das Reich und die
Kraft und die Herrlichkeit, in der
Ewigkeit. Amen.
Het kleinste boek ter wereld ligt in een wit
doosje, dat aan de binnenzijde gevoerd is met
rood satijn. Het doorzichtige hoesje, waarin dit
boekje wordt bewaard, is aan de onderzijde een
vergrootglas, waarmee men in staat is de tekst
te lezen.
zonder loep of vergrootglas kunnen
lezen.
Om u een beeld te geven van het
uitzonderlijk kleine lettertype dat in
„het kleinste boek ter wereld" is
gebruikt, drukken wij hiernaast het
Onze Vader in drie van de zeven
talen en wel in het Engels, Frans en
Duits in een normaal lettertype voor
u af.
