Antieke glazen (Engels fabrikaat).
met zich mee dat Venetië in zeer
korte tijd bijna onbewoonbaar werd
door de verstikkende rook, die van
de glasblazerijen opsteeg. Het brand
gevaar werd zo groot, dat de Grote
Raad van Venetië in 1291 gelastte,
dat alle glasfabrieken de stad ver
laten en zich vestigen moesten op het
2 km buiten de kust gelegen eilandje
Murano.
Op deze manier is Murano een cen
trum van glaskunst en glasindustrie
geworden, dat nog steeds bestaat. Het
werd eigenlijk een glasmakersstaatje
met eigen wetten en privileges.
Wat hier in de achter ons liggende
eeuwen voor schoons geschapen werd,
is eenvoudig niet op te noemen. Het
is onvoorstelbaar veel en onvoorstel
baar mooi. Niet alleen mooi, maar
ook kunstig: vazen en flacons, spie
gels en kandelaars, kaarsenkronen en
allerlei fantasiefiguren, zoals de pot
tenbakker ze ook maakt, maar dan
van aardewerk. Natuurlijk vooral
ook bekers en bokalen en ander
drinkgerei. De glaskunstenaars en de
glasindustrie-baronnen kwamen zó
hoog in aanzien, dat zij dezelfde
rechten kregen als de adel. Velen van
hen werden zelfs in de adelstand ver
heven.
Het eiland was voor de glasheren
aanvankelijk zeker een soort verban
ningsoord, want zij waren veel liever
in Venetië blijven wonen. Maar op
den duur bleek de geïsoleerde ligging
van het eiland vele voordelen te bie
den voor een industrie, die afhanke
lijk was van de mogelijkheid de pro-
duktiemethoden geheim te houden.
Welnu, dat hebben de heersers van
het eilandje Murano lange tijd weten
vol te houden door zoveel mogelijk
debielen voor de zware karweitjes te
gebruiken en de vaklieden geheim
houding op te leggen op straffe des
doods Er zijn wel eens spionnen
binnengedrongen, die zich onnozel
hielden en zo de kunst afkeken. Maar
er werden er ook betrapt en ont
maskerd en die hebben nooit meer
iets verder kunnen vertellen
De glasindustrieën elders in Europa
gaan bijna alle terug op deze Vene-
tiaanse gangmakers. Want op den
duur dat is ook bij andere am
bachten gebleken kan men de zaak
beslist niet geheimhouden.
Al vroeg kwamen mensen met gevoel
voor schoonheid onder de indruk van
de bekoring, die van fraai gevormd
glas kan uitgaan. Er ontstond een
Franse glasindustrie, die ervoor
zorgde, dat elke wijnsoort een eigen
glas kreeg.
Het Engelse glas is veel jonger dan
het Franse en begon pas in de 16e
eeuw het tinnen en zilveren drink
gerei te vervangen. Het Britse glas
werk ademt een zeer voorname
stijl, zulks in tegenstelling tot dat
uit Duitsland het land van de
„Biergarten" en de „Weinstuben"
waar het glaswerk wat krachtiger
van bouw was en wat meer over
laden met versieringen.
In ons land hebben we ook gepro
fiteerd van de Muranese glaskunste
naars. Ze waren hier welkom, want
onze kooplieden, die leefden in de
Gouden Eeuw, hadden geld en wilden
zich een weelderige omgeving schep
pen. De glasindustrie bereikte hier
dan ook in de 17e eeuw haar hoog
tepunt. Wilt u weten hoe dat drink
gerei er in die dagen uitzag? Wel,
gaat u dan eens naar een van onze
vele musea en bekijkt de z.g. schut
tersstukken, waarop de heren patri
ciërs en gezeten burgers bijna altijd
in goede stemming en veelal met een
glas onder hun bereik werden afge
beeld.
Uit deze tijd dateren de roemers,
fluiten, bekers en bokalen, meestal
Rijnlands glaswerk.
10
