drogen van gerst zeer moeilijk, omdat de levende
cellen hun vocht bijna niet afstaan. Na tien dagen
drogen vond ik een vochtgehalte van 4,5 De
laatste twee dagen daalde dit vochtgehalte slechts
zeer weinig: van 4,7 tot 4,5 Op een vochtgehalte
van 4,5 staat de ademhaling van gerst nagenoeg
stil en blijven in deze gerst alle stoffen, die de
levenskracht bepalen, onveranderd aanwezig. Ik
heb deze gerst daarna direct in flesjes gedaan, die,
hermetisch afgesloten, in een blikken trommel wer
den geplaatst. Deze trommel is destijds bij de ver
huizing van het oude naar het nieuwe laboratorium
uit het gezicht geraakt. Ik was deze proef al bijna
helemaal vergeten, toen de trommel in januari van
dit jaar weer tevoorschijn kwam. Ik was toen zó
nieuwsgierig of deze 18-jarige gerst nog kiemkrach-
tig was (het lag oorspronkelijk in de bedoeling om
pas na 20 jaar een eerste proef te doen), dat ik
besloot onmiddellijk een kiemproef in te zetten.
Hierbij bleek dat deze gerst nog nagenoeg even
kiemkracbtig was als in 1945!
Heineken's Brouwerijen Nederland N.V.
HEREN ONDERZOEKERS, CENTRAAL LABORATORIUM ROTTERDAM.
Aan u een vriendelijk verzoek het onderzoek van kiemkracht van Keniagerat,
oogat 1945, voort te zetten.
Deze gerst is een monster, niet van uitgezochte, hoge, kwaliteit, doch van
een gewone partij Keniagerst van de oogst 1945. De oorspronkelijke kiem
kracht bedroeg in 1945 95%, de kiemenergie ca. 88%.
Deze gerst is gedroogd in een exsiccator onder vacuum boven fosforpentoxyd
tot ca. 4,5% vocht. In de trommel bevinden zich 10 flesjes gevuld met gerst,
die hermetisch afgesloten en verzegeld zijn. De helft van de inhoud van zo'n
flesje is ruim voldoende om de kiemkracht te bepalen. Zodoende kan er dus
20 x een onderzoek plaats vinden.
Het ligt in de bedoeling iedere 10 jaar deze gerst op kiemkracht te onder
zoeken.
Zolang er nog korrels zijn die kiemen, moet dit onderzoek voortgezet worden.
Hieronder vindt u de data, waarop dit onderzoek moet plaats vinden-
Kiem- Kiem
energie^ kracht
Maand
Jaar
Kiem
Kiem
Maand
Jaar
energie
kracht
i?45
88
jan.
1963 (1965)
85
92
jan.
2065
1975
2075
1985
2085
1995
2095
2005
2105
2015
2115
2025
2125
2035
2135
2045
2145
2055
2155
100 jaren; reden tot feestvieren met gerstenat'
Mijn poes die, naar ik mij herinnerde, even oud is als de onderzochte
gerst, namelijk 18 jaar. Dat ook zij nog maar weinig van haar levens
kracht verloren heeft, blijkt wel uit de foto.
Toen ik de trommel met gerstmonsters ontdekte,
kon ik mij eerst niet goed meer herinneren van
welke oogst deze gerst was. Maar al spoedig schoot
mij te binnen dat ze even oud moest zijn als mijn
poes thuis, die ook van de 'oogst' 1945 is en die
na 18 jaar nog even levenskrachtig is als deze gerst
bleek te zijn.
Nu ik vastgesteld heb, dat deze gedroogde gerst
nagenoeg nog dezelfde kiemkracht bezit als in 1945,
wordt het interessant deze proef voort te zetten.
Onder normale omstandigheden zou deze gerst in
drie maanden haar kiemkracht praktisch verloren
hebben. Tegelijkertijd realiseer ik mij nu pas, dat er
grote kans bestaat dat ik deze proef (die zich wel
licht over vele tientallen jaren zal uitstrekken) niet
Ik moet de onderzoekers, welke dit onderzoek voortzetten in de 21e eeuw of
eventueel later, wel bij voorbaat groeten en danken. Omdat ik dan ongetwijfeld
niet in staat ben mijn laatste legerstede te verlaten, om u, wellicht nu nog
ongeboren, voor mij dus onbekende onderzoekers (wier parate vaders, nu nog
onbewust van de taak van hun ongeboren zoon, zich al op aarde bewegen),
persoonlijk te groeten en te danken.
januari 1963.
L.F.W. DIJ KEMA
Hoe lang deze gerst kiemkrachtig zal blijven, zullen mijn opvolgers
uiteinde'ijk vaststellen. Daarom heb ik voor hen een opdracht, waar
van u hier een afbeelding ziet, in de trommel bijgesloten.
zal afsluiten. Deze gerst, die op minimale adem
haling is gezet, zal haar onderzoeker op maximale
ademhalingsconditie stellig overleven! De levens
kracht van deze gerst zal dan ook door opvolgers
van mij verder onderzocht moeten worden. Daarom
heb ik in de trommel met gerstmonsters een op
dracht bijgesloten, die u hierboven afgebeeld ziet.
Men kan zich natuurlijk afvragen of deze proef
enige praktische waarde heeft. Het antwoord daar
op is, dat dit onderzoek geen directe, praktische
waarde heeft, doch dat het wetenschappelijk bezien,
van groot belang is. In de praktijk wordt de gerst
voor onze brouwerijen in korte tijd verwerkt en
deze dure en moeilijke methode van drogen komt
niet in aanmerking.
Het is echter natuurlijk wel interessant te weten hoe
lang deze gerst, in ongeveer dezelfde conditie ge
plaatst als die in de oude koningsgraven, haar kiem
kracht behoudt: 100 jaar of 200 jaarMaar 4000
tot 6000 jaren, daarin geloven wij niet!
L. F. W. Dijkema
La vie, Jean Rostand et Andrée Febry, Libraire Larousse, Paris 1962
15
